Макемаке (карлікавая плянэта): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д артаграфія
Радок 1:
{| border="0" align="right" style="margin-left:1em" width="300px"
{{паведамленьне
|-
|тып=аб'яднаньне
|
|выява= [[Выява:Merge-arrows.svg]]
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|тэкст= '''Прапануецца аб'яднаць гэтую старонку з [[Макемаке (плянэта)]]'''<br/><small>Абмяркуйце гэтую прапанову на [[{{НАЗВА_СТАРОНКІ_АБМЕРКАВАНЬНЯ}}|старонцы абмеркаваньня]]</small>.
|+<font size="+1">'''2005&nbsp;FY<sub>9</sub></font>
}}<includeonly>[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Кандыдатуры на аб'яднаньне]]</includeonly><noinclude>[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Паведамленьні|{{НАЗВА_СТАРОНКІ}}]]
|-
[[{{ns:file}}: Makemake hubble.png |260px| міні|Фота з тэлескопа імя Хабла]]
! align="center" bgcolor="#000000" colspan="2" | <br />
|-
! bgcolor="#ffc0c0" colspan="2" | Фізычныя характарыстыкі
|-
! align="left" | Дыямэтар
| 1600—2000 км
|-
! bgcolor="#ffc0c0" colspan="2" | [[Арбіта|Арбітальныя]] характарыстыкі
|-
! align="left" | [[Пэрыгэлій]]
| 38,508 а. а.
|-
! align="left" | [[Афэлій]]
| 53,075 а. а.
|-
! align="left" | Пэрыяд звароту
| 310 гадоў
|-
! align="left" | [[Нахіл арбіты]] да плоскасьці экліптыкі
| 28,96°
|-
! align="left" | [[Натуральны спадарожнік|Спадарожнікі]]
| ня выяўленыя
 
|-
! align="left" | Зьяўляецца [[Натуральны спадарожнік|спадарожнікам]]
| [[Сонца]]
|}
|}
[[{{nsФайл:file}}: Makemake hubble.png |260px| міні|Фота з тэлескопа імя Хабла]]
'''Макемаке''' ('''136472 Makemake''' па каталогу ЦМП) - найбуйнейшы зь вядомых аб'ектаў [[Пояс Койпэра | пояса Койпэра]] сярод Кьюбівана і трэцяя па велічыні зь вядомых [[карлікавая плянэта | карлікавых плянэт]] ў [[Сонечная сыстэма | Сонечнай сыстэме]]. Сваё незвычайнае імя атрымаў у гонар рапануйского бога багацьця Маке-Маке. Дыямэтар Макемаке - тры чвэрці ад дыямэтра [[Плютон (карлікавая плянэта) | Плютона]]. У Макемаке не выяўлена [[Спадарожнік| спадарожнікаў]], што робіць яго унікальным сярод найбуйнейшых аб'ектаў пояса Койпэра. Тэмпэратура на паверхні Макемаке экстрэмальна нізкая, прыкладна 30 [[кэльвін | К]] (-243 ° C); гэта можа азначаць, што яго паверхню пакрыта мэтановым, этановым і, магчыма, [[азот]]ным лёдам.
 
Радок 10 ⟶ 40:
 
== Адкрыцьцё ==
Макемаке быў адкрыты 31 сакавіка 2005 групай астраномаў Паломарской абсерваторыі на чале з Майклам Браўнам, аб адкрыцьці было афіцыйна заяўлена 29 ліпеня 2005. У той жа дзень было заяўлена аб адкрыцьці іншай карлікавай плянэты, [[Эрыс (карлікавая плянэта) | Эрыс]]а, за два дні да гэтага - [[Хаўмэя (карлікавая плянэта) | ХаумэяХаўмэя]].
 
Нягледзячы на тое, што Макемаке - даволі яркі аб'ект (прыкладна адна пятая ад яркасьці Плютона), мноства значна менш яркіх аб'ектаў пояса Койпэра было адкрыта да яго. Пошукі малых плянэт праводзяцца галоўным чынам адносна блізка да экліптыкі (да вобласьці неба, па якой праходзіць бачнае гадавое рух Сонца) з-за таго, што верагоднасьць выявіць новыя аб'екты ў гэтай галіне максымальная. Па-відаць, Макемаке ня быў знойдзены пры больш раньніх назіраньнях гэтага ўчастка нябеснай сфэры з-за яе высокай ладу і таму, што на момант свайго адкрыцьця ён быў на вялікай адлегласьці ад экліптыкі, у [[Сузор'е | сузор'і]] Паўночнага паўшар'я - Валасы Веранікі.
Радок 47 ⟶ 77:
== Адсутнасьць спадарожнікаў ==
На арбіце вакол Макемаке не было выяўлена ні аднаго спадарожніка. Пры гэтым любы спадарожнік зь яркасьцю хоць бы 1% ад яркасьці Макемаке быў бы знойдзены, калі б знаходзіўся на кутнім адлегласьці не бліжэй 0, арксэкунды ад гэтай плянэты . Гэта адрозьнівае Макемаке ад іншых буйных транснэптунавых аб'ектаў, якія амаль усе валодаюць па меншай меры адным спадарожнікам: Эрыс - [[Дысномія (спадарожнік) | адным]], Хаўмэя - [[Спадарожнікі Хаўмеа | дзьвума]] і [[Плютон (карлікавая плянэта) | Плютон]] - [[Спадарожнікі Плютона | трыма]]. Мяркуецца, што ад 10 да 20% [[Транснэптунавы аб'ект | транснэптунавых аб'ектаў]] маюць адзін ці больш спадарожнікаў. Так як наяўнасьць спадарожніка дазваляе простым мэтадам вымераць масу аб'екта, адсутнасьць спадарожніка ўскладняе атрыманьне дакладных дадзеных аб масе Макемаке.
 
==Гл. таксама==
[[(136472) 2005 FY9]]
{{Сонечная сыстэма}}
 
[[Катэгорыя:Транснэптунавыя аб'екты]]
[[Катэгорыя:Пояс Койпэра]]
 
{{Link FA | en}}