Дамэн (біялёгія): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
 
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
Радок 1:
'''Дамэн''' або '''надцарства''' — самы высокі ўзровень групоўкі арганізмаў у сыстэме, якая ўклячаеўключае ў сабе адно ці некалькі [[Царства (біялёгія)|царства]]ў. Тэрмін быў прапанаваны ў [[1990]] годзе [[Карл Вёзэ|Карлам Вёзэ]], які разьдзяліў усе жывыя арганізмы на тры дамэна<ref>[http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/87/12/4576 Towards a Natural System of Organisms: Proposal for the Domains Archaea, Bacteria, and Eucarya], Woese C.R., Kandler O., Wheelis M.L., Proc. Natl. Acad. Sci., 1990 стар. 4576—4579</ref>::
* [[архэі]] (''Archaea'')
* [[эўбактэрыі]] (''Eubacteria'')
* [[эўкарыёты]] (''Eukaryota'')
Найболей радыкальнае разыходжаньне ад папярэдніх сыстэмаў заключалася ў тым, што бактэрыі былі падзелены на дзьве групы (архэі й эўактэрыіэўбактэрыі), кожная зь якіх была раўназначнайроўназначнай да эўкарыётаў.
 
Часам гэтыя тры дамэна, а таксама [[вірус]]ы (групу, што не мае ранга) абядноўваюць у таксон [[Біёта]]<ref>[http://taxonomicon.taxonomy.nl/TaxonTree.aspx?id=1 Таксон ''Biota'' в проекте ''The taxonomicon'']</ref>, ранг якога часам вызначаюць як «наддамэн» ці «супэрдамэн».
 
==Альтэрнатыўныя сыстэмы групаў вышэйшага рангу==
Апроч атрымаўшай шырокае прызнаньне сыстэмы Вёзэ, існуюць альтэрнатыўныя сыстэмы групаў вышэйшага ўзроўняўзроўню, напрыклад:
* Сыстэма, у якой жывыя арганізмы падзяляюцца на дзьве імпэрыі (ці надцарства): эўкарыёты, [[прокарыёты]], прычым апошнія адпавядаюць архэям і эўбактэрыям сыстэмы Вёзэ.
* Сыстэма зь пяці царстваў (далей не группаванымігрупаванымі): прокарыёты, [[пратысты]], [[грыбы]], [[расьліны]] й [[жывёлы]], прычым апошнія чатыры царства адпавядаюць імпэрыі (дамэну) эўкарыётэўкарыётаў.
 
==Крыніцы==