Вікіпэдыя

Поль Рыкёр: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д робат дадаў: uk:Поль Рікер
+ 5 катэгорыі з дапамогай HotCat, вікіфікацыя, артаграфія
Радок 1:
[[Файл:Paul Ricoeur.jpg|міні|250пкс|Поль Рыкёр]]
'''Поль Рыкёр''' ({{lang-fr|Paul Ricoeur|скарочана}}, [[Француская27 мова|францлютага]]. Paul[[1913]] Ricoeur)— ([[191320 траўня]]- [[2005]]) - — францускі філёзаф, разам з [[Хайдэгерам]] і [[Гадамэрам]] прадстаўнік школы [[герменэўтыкагермэнэўтыка|герменэўтыкігермэнэўтыкі]].▼
 
▲'''Поль Рыкёр''' ( [[Француская мова|франц]]. Paul Ricoeur) ([[1913]]-[[2005]]) - францускі філёзаф, разам з [[Хайдэгерам]] і [[Гадамэрам]] прадстаўнік школы [[герменэўтыка|герменэўтыкі]].
 
== Канцэпцыя памяці ==
[[Памяць,]] для Поля Рыкёра, - — гэта амбіцыя, прэтэнзія на тое, каб захоўваць вернасьць мінуламу, прасьцей - — усё тое што было, адбылося да таго, як мы выказаліся аб гэтым. Памяць можна падзяліць на памяць як накіраванасьць (visée) і памяць, якая мае на ўвазе рэч (chose visée), калі мы нешта узгадваем мы міжволі адказваем на пытаньні: “што«што?”», “дзе«дзе?”», “калі«калі?”». Такім чынам наша памяць арыентавана па часе, прывязана да пэўнага месца і ў ёй заўжды ёсьць наша суб’ектыўная ацэнка (усё праходзіць праз нашае “я”«я»). ▼
 
Памяць – — захавальніца часу, заз аднаго боку, ззь іншага памяці патрэбнапатрэбная [[мова]], як сродак увасабленьня. Таму памяць выконвае функцыі сведчаньнясьведчаньня аб падзеях, а мова служыць для структураваньня памяці. Для Рыкёра важным пытаньне было суаднясеньне і ўзаемадзеяньне асабістай і [[Калектыўная памяць|калектыўнай памяці]]. Узаемадзеяньне гэтых відаў памяці важнае таму, што на падставе гэтага паўстае [[ідэнтычнасьць]] асобнага індывіда. Паводле Поля Рыкёра існуюць два спосабы дзеяньня памяці: падзеі могуць уваскрашацца ў памяці, і мець характар пачуцьця, ці падзеі прымусова мэтанакіравана шукаюцца ў памяці.▼
▲Памяць, для Поля Рыкёра, - гэта амбіцыя, прэтэнзія на тое, каб захоўваць вернасьць мінуламу, прасьцей - усё тое што было, адбылося да таго, як мы выказаліся аб гэтым. Памяць можна падзяліць на памяць як накіраванасьць (visée) і памяць, якая мае на ўвазе рэч (chose visée), калі мы нешта узгадваем мы міжволі адказваем на пытаньні: “што?”, “дзе?”, “калі?”. Такім чынам наша памяць арыентавана па часе, прывязана да пэўнага месца і ў ёй заўжды ёсьць наша суб’ектыўная ацэнка (усё праходзіць праз нашае “я”).
 
▲Памяць – захавальніца часу, за аднаго боку, з іншага памяці патрэбна [[мова]], як сродак увасабленьня. Таму памяць выконвае функцыі сведчаньня аб падзеях, а мова служыць для структураваньня памяці. Для Рыкёра важным пытаньне было суаднясеньне і ўзаемадзеяньне асабістай і [[Калектыўная памяць|калектыўнай памяці]]. Узаемадзеяньне гэтых відаў памяці важнае таму, што на падставе гэтага паўстае [[ідэнтычнасьць]] асобнага індывіда. Паводле Поля Рыкёра існуюць два спосабы дзеяньня памяці: падзеі могуць уваскрашацца ў памяці, і мець характар пачуцьця, ці падзеі прымусова мэтанакіравана шукаюцца ў памяці.
 
Рыкёр цалкам прымае азначэньне [[П’ер Нара|П’ера Нара]] [[''месца памяці'']], дапрацоўвае яго і выкарыстоўвае ў сваіх філязофскіх разважаньнях. Аднак ён не пагаджаецца з супрацьпастаўленьнем памяці і гісторыі, як антаганістычных сутнасьцяў ([[Морыс Хальбвахс]]), у прыватнасьці ён прапануе панятак практыкуемая памяць, які мусіць азначаць прымусоўвае запамінаньне ў інтарэсах [[ідэалёгія|ідэалёгіі]] падзеяў агульнай гісторыі. Згодна [[Морыс Хальбвахс|Хальбвахса]], такі спосаб маніпуляваньня асабістай сьвядомасьцю далёкі ад паняцьця памяці, бо ён гвалтоўна насаджваецца чалавеку і не суадносіцца ззь ягонай асабістай памяцьцю.
 
Разьвіваючы тэорыю памяці Поль Рыкёр асаблівую увагу удзяляе маральным момантам памяці, яе дзеяньні ў грамадствеграмадзтве. Таму [[Калектыўная памяць|калектыўную памяць]], панятак уведзены ва ўжытак [[Морыс Хальбвахс|Морысам Хальбвахсам]], Рыкёр надзяляе якаснай характарыстыкай і ўводзіць панятак ''справядлівая памяць'' (калектыўная памяць, якая нясе маральны абавязак ажыцьцяўляць ці спрыяць ажыцьцяўленьню справядлівасьці). Відавочна, гэта было зьвязана з падзеямі і наступствамі Другой Сусьветнай вайны ў Францыі, з той найвялікшай траўмай. Нанесенай францускаму народу, якую трэба было пераадолець. У пошуках выхаду, ці назіраючы за пасьляваеннымі падзеямі Рыкёр выпрацоўвае паняткі [[забыцьцё]], абавязак памяці, [[віна]] і прабачэньне. На узроўні асабістай сьвядомасьці забыцьцё ня мае той фатальнай функцыі зьнішчэньня памяці, падкрэсьлівае Рыкёр, фэномэн забыцьця функцыянуе таксама і дзеля ачышчэньня памяці. І з гэтага індывідуальнага ўзроўня патрэбу забыцьця магчыма абгрунтаваць і на ўзроўні калектыўнай памяці: дзеля замірэньня між эўрапейскімі народамі пасьля вайны. З іншага боку паўстае праблема татальнага забыцьця падзей фатальных для самаідэнтычнасьці асобаў ці нацый. На падставе гэтага Рэкёр абгрунтоўвае патрэбу абавязку памяці. У сувязі з гэтай тэмай ён распрацоўвае тры ўзроўні віны калектыву ці соцыюма, а таксама шляхоў яе пераадоленьня праз прабачэньне.
 
[[Катэгорыя:Францускія філёзафы|Рыкёр]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1913 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 27 лютага]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 2005 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі 20 траўня]]
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
 
[[be:Поль Рыкёр]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Поль_Рыкёр»