Юзэф Станіслаў Сапега: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выява, дапаўненьне, стыль
Радок 1:
{{Шляхціч
{{Асоба
|імя Імя = Юзэф Станіслаў Сапега
| Поўнае імя =
|арыгінал імя = Józef Stanisław Sapieha
| Арыгінальнае імя =
|партрэт =
| Жанчына =
|апісаньне =
| Партрэт = Juzef Stanisłaŭ Sapieha. Юзэф Станіслаў Сапега.jpg
|род дзейнасьці = біскуп-каад'ютар віленскі
| Шырыня партрэту =
|дата нараджэньня = [[16 студзеня]] [[1708]]
| Подпіс партрэту = Юзэф Станіслаў Сапега, партрэт [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
|месца нараджэньня = [[Гданьск]]
| Герб = Herb Sapiehów.PNG
|дата сьмерці = [[4 сьнежня]] [[1754]]
| Шырыня гербу =
|месца сьмерці = [[Вільня]]
| Подпіс гербу =
| Пасады =
| Пачатак пэрыяду =
| Заканчэньне пэрыяду =
| Папярэднік =
| Наступнік =
| Імя пры нараджэньні =
| Нарадзіўся = [[16 студзеня]] [[1708]]
|дата Месца нараджэньня = [[16 студзеня]] [[1708Гданьск]]
|дата сьмерці Памёр = [[4 сьнежня]] [[1754]]
|месца Месца сьмерці = [[Вільня]]
| Род = [[Сапегі]]
| Бацька =
| Маці =
| Жонка =
| Дзеці =
| Рэгаліі =
| Колер =
| Колер загалоўку =
}}
'''Юзэф Станіслаў Сапега''' ({{мова-pl|Józef Stanisław Sapieha}}; [[16 студзеня]] [[1708]], [[Гданьск]] — [[4 сьнежня]] [[1754]], [[Вільня]]) — рымска-каталіцкі дзеяч, біскуп.
 
'''Юзэф Станіслаў Сапега''' ({{мова-pl|Józef Stanisław Sapieha}}; [[16 студзеня]] [[1708]], [[Гданьск]] — [[4 сьнежня]] [[1754]], [[Вільня]]) — рымска-каталіцкідзяржаўны дзеячі рэлігійны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref name="evkl">[[Андрэй Мацук]]. Сапега Юзаф Станіслаў // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 543.</ref>, біскуп.
== Сям’я ==
 
== Біяграфія ==
З шляхецкага роду [[Сапегі|Сапегаў]], сын [[Аляксандар Павал Сапега|Аляксандра Паўла]] й [[Марыя Крыстына дэ Бэцюн|Марыі Крыстыны дэ Бэцюн]], дачкі [[Франсуа Гастон дэ Бэцюн|Франсуа Гастона дэ Бэцюна]], сястрыніча каралевы [[Марыя Казімера д'Аркен|Марыі Казімеры д’Аркен]]. Ягонымі братамі былі [[Казімер Леан Сапега]] й [[Міхал Антоні Сапега]], хросным бацькам — [[Станіслаў Ляшчынскі]].
 
Да [[1727]] навучаўся ў [[езуіты|езуіцкім]] калегіюме ў [[Бранеў|Браневе]], пасьля ў сэмінарыі Сьв. Крыжа ў [[Варшава|Варшаве]]. У тым самым годзе атрымаў ніжэйшыя сьвячэньні. [[18 красавіка]] [[1729]] высьвечаны на субдыякана й [[5 сакавіка]] [[1730]] узначаліў жамойцкі архідыяканат. [[14 сакавіка]] [[1732]] высьвечаны на дыякана, а [[8 траўня]] таго ж году — на сьвятара.
== Дзейнасьць ==
Да [[1727]] навучаўся ў [[езуіты|езуіцкім]] калегіюме ў [[Бранеў|Браневе]], пасьля ў [[Варшава|Варшаве]]. У тым самым годзе атрымаў ніжэйшыя сьвячэньні. [[18 красавіка]] [[1729]] высьвечаны на субдыякана й [[5 сакавіка]] [[1730]] узначаліў жамойцкі архідыяканат. [[14 сакавіка]] [[1732]] высьвечаны на дыякана, а [[8 траўня]] таго ж году — на сьвятара.
 
ПадчасУ часе элекцыі [[1733]] падтрымаў Станіслава Ляшчынскага й пасьля абдыкацыі (адрачэньня) таго ад стальцу зьехаў зь ім да Гданьску й [[Каралявец|Караляўца]]. Прызначэньне яго [[камянецкая дыяцэзія|камянецкім біскупам]] у сувязізьвязку з абдыкацыяй не было пацьверджанае [[Рым]]ам. Дзякуючы падтрымцы канцлера [[Ян Фрэдэрык Сапега|Яна Фрыдэрыка Сапегі]] быў прыняты [[Аўгуст Сас|Аўгустам ІІІ]], ад якога атрымаў прызначэньне на віленскае каад’ютарства. АдначасоваАдначасна быў прызначаны тытулярным біскупам [[Дыяцэзарэя Ісаўрыйская|Дыяцэзарэі ў Ісаўрыі]], кансакраваныкансэкраваны [[1 верасьня]] [[1737]].
 
У [[1740]] разам з братам Міхалам Антоніем дамогся права апекі над пляменьнікамі [[Аляксандар Міхал Сапега|Аляксандрам Міхалам]] і [[Міхал Ксавэр Сапега|Міхалам Ксавэрам Сапегамі]], што прывяло да больш актыўнага ўдзелу біскупа ў палітычных справах. У [[1740]]—[[1742]] браў дзейсны ўдзел у маёмасных спрэчках з [[Радзівілы|Радзівіламі]], якія зьса пераменнымзьменным посьпехам цягнуліся ажно да паўнагодзьдзя Аляксандра Міхала.
 
У [[1746]] выступіў супраць прымусовага адабраньня праваслаўнае царквы як рэакцыі на перасьледы каталіцтва на захопленай [[Расея]]й [[Смаленшчына|Смаленшчыне]]. Пасьля вялікага пажару ў [[Вільня|Вільні]] ў [[1748]] стварыў новы плян гораду, які мусіў перадуухіляць падобныя катастрофы ў будучыні. Аднак плян быў адхілены магістратам празь вялікія выдаткі на ягонае зьдзяйсьненьне.

Зьбіраў уласную бібліятэку, перапісваў кнігі, дасьледаваў і ўпадаркоўваў архівы Сапегаў<ref name="evkl"/>. У [[1753]] фундаваў тэлескоп для [[Віленская Акадэмія|Віленскае Акадэміі]]. Пахаваны

Памёр [[4 сьнежня]] [[1754]]. Пахавалі біскупа ў [[Віленская катэдра|Віленскай катэдры]].
 
{{Пачатак блёку}}
Радок 28 ⟶ 51:
|папярэднік = [[Мацей Юзэф Анцута]]
|назва = [[Біскупы-суфраганы віленскія|Біскупы каад'ютары віленскія]]
|гады = [[1737]]-[[1754]]
|наступнік = [[Юзаф Касакоўскі]]
}}
Радок 34 ⟶ 57:
|папярэднік = —
|назва = [[Біскупы Дыяцэзарэі ў Ісаўрыі]]
|гады = [[1737]]-[[1754]]
|наступнік = [[Аркадыё Марыя Ляраона дэ Саралеґі]]
}}
{{Канец блёку}}
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Józef Stanisław Sapieha}}
* [http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bsapij.html Bishop Józef Julian Sapieha †]