Мікалай Радзівіл «Стары»: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дНяма апісаньня зьменаў
дапаўненьне, выява
Радок 1:
{{Шляхціч
| Імя = Мікалай Радзівіл
| Поўнае імя =Мікалай Радзівіл «Стары»
| Арыгінальнае імя =
| Жанчына =
| Партрэт = Mikałaj Radzivił Stary. Мікалай Радзівіл Стары.jpg
| Партрэт =
| Шырыня партрэту =
| Подпіс партрэту = Партрэт Мікалая Радзівіла «Старога»
| Герб = POL COA RadziwiłłTrąby.svg
| Шырыня гербу =
| Подпіс гербу = Герб [[Трубы (герб)|Трубы]]
| Пасады =
| Пачатак пэрыяду =
Радок 16:
| Наступнік =
| Імя пры нараджэньні =
| Нарадзіўся = ~[[1440]]
| Месца нараджэньня =
| Памёр = [[16 ліпеня]] [[1509]]
| Месца сьмерці =
| Род = [[Радзівілы]]
| Бацька = [[Радзівіл Осьцікавіч]]
| Маці =
| Жонка = Соф'я з [[Манівіды|Манівідаў]]<br>Соф'я з [[Заслаўскія|Заслаўскіх]]<br>Соф'я з [[Рагацінскія|Рагацінскіх]]
| Жонка =
| Дзеці = ''ад Соф'і з Манівідаў'': [[Войцех Радзівіл|Войцех]], [[Ганна Радзівілянка|Ганна]], [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалай]], [[Юры Радзівіл (гетман вялікі літоўскі)|Юры]], [[Ян Радзівіл|Ян]]
| Дзеці =
| Рэгаліі =
| Колер =
Радок 30:
}}
 
'''Мікалай Радзівіл''' ('''Мікалай Радзівілавіч''', мянушка '''«Стары»'''; каля [[1440]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nesvizh-zapovednik.by/page-508-by.html| загаловак = Гісторыя роду Радзівілаў| фармат = | назва праекту = | выдавец = [http://nesvizh-zapovednik.by/lang-by ДУ «Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік «Нясвіж»] | дата = 8 лістапада 2010 | мова = | камэнтар = }}</ref> — [[16 ліпеня]] [[1509]]) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Кашталян]] [[трокі|троцкі]] ([[1488]]), [[ваявода віленскі]] і [[канцлер вялікі літоўскі]] ([[1492]]). Сын [[Радзівіл Осьцікавіч|Радзівіла Осьцікавіча]].
'''Мікалай Радзівіл «Стары»''' — [[ВКЛ|вялікалітоўскі]] дзяржаўны дзеяч.
 
Стварыў вялікую [[лятыфундыя|лятыфундыю]], якая заклала падмурак магутнасьці роду [[Радзівілы|Радзівілаў]]. Валодаў [[Кейданы|Кейданамі]], [[Біржы|Біржамі]], [[Дубінкі|Дубінкамі]] і інш. на тэрыторыі сучаснай [[Летува|Летувы]]; [[Жупраны|Жупранамі]], [[Геранёны|Геранёнамі]] каля [[Ашмяны|Ашмянаў]], [[Нягневічы|Нягневічамі]], воласьцю [[Бобрык]] на [[Прыпяць|Прыпяці]]. У канцы жыцьця атрымаў [[Райгорад]] і [[Гонядзь]] на [[Падляшша|Падляшшы]], якія раней нелажалі [[Міхал Глінскі|М. Глінскаму]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В. А.]] [http://pawet.net/library/history/bel_history/_books/nasievich/Насевіч_В.А._Генеалагічныя_табліцы_старадаўніх_княжацкіх_і_магнацкіх_беларускіх_родаў_12-18_ст..html Генеалагічныя табліцы старадаўніх княжацкіх і магнацкіх беларускіх родаў 12—18 ст.] — Мн.: БелЭН, 1993.</ref>.
У [[1510]]—[[1521]] - [[ваявода віленскі]].
 
== Біяграфія ==
 
З [[1481]] займаў пасаду намесьніка [[смаленск]]ага. У [[1488]] як кашталян [[трокі|троцкі]] і намесьнік [[наваградак|наваградзкі]] ўвайшоў у склад [[Рада Вялікага Княства Літоўскага|Рады Вялікага Княства Літоўскага]]. Неўзабаве вылучыўся на галоўную ролю ў Радзе і ў [[1492]] заняў пасады [[ваявода віленскі|ваяводы віленскага]] і [[канцлер вялікі літоўскі|канцлера вялікага літоўскага]]<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 492—493.</ref>.
 
Выконваючы тэстамэнт вялікага князя [[Казімір Ягайлавіч|Казімера]], у [[1492]] забясьпечыў пераход стальца Вялікага Княства да [[Аляксандар Ягелончык|Аляксандра]]. Выступаў за шлюб Аляксандра з Аленай Іванаўнай, дачкой маскоўскага валадара [[Іван III|Івана III]]. Быў адным з ініцыятараў падпісання ў [[1499]] новага акта уніі паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім. Кіраваў дзяржавай пры адсутнасці вялікага князя. Паводле тэстамэнту Аляксандра спрыяў перадачы ў [[1506]] стальца да [[Жыгімонт I|Жыгімонта I]].
 
У першым шлюбе ад Соф'і з [[Манівіды|Манівідаў]] меў дачку, сыноў [[Мікалай Радзівіл|Мікалая]], [[Ян Радзівіл|Яна]], [[Войцех Радзівіл|Войцеха]], [[Юры Радзівіл|Юрыя]]. Па сьмерці жонкі ўзяў шлюб з Соф'яй, дачкой князя І. Ю. Заслаўскага, і з Соф'яй (Хвядорай), дачкой князя І. Рагацінскага<ref>Радзівіл Мікалай // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 493.</ref>.
 
Ад трох ягоных сыноў пайшлі асобныя лініі роду Радзівілаў:
* ''Першая'' (старэйшая) з тытулам князёў на Гонядзі (цяпер [[Польшча]]) і Мядзелях ([[Беларусь]]) пайшла ад старэйшага сына [[Мікалай Радзівіл (1470—1521)|Мікалай]], згасла ў [[1542]].
* ''Другая'' (фактычна малодшая), з тытулам князёў [[Біржы|Біржах]] і [[Дубінкі|Дубінках]] ([[Летува]]) — ад [[Юры Радзівіл Літоўскі Геркулес|Юрыя Радзівіла «Геркулеса Літоўскага»]], згасла ў [[1669]].
* ''Трэцяя'', з тытулам князёў на [[Нясьвіж]]ы ([[Беларусь]]) і [[Алыка|Алыцы]] ([[Украіна]]) — ад [[Ян Радзівіл Барадаты|Яна Барадатага]].
 
== Галерэя ==
<gallery widths=150 heights=150>
Файл:Mikałaj Radzivił Stary - Мікалай Радзівіл Стары.jpg|Партрэт невядомага мастака, кан. [[XVII стагодзьдзе|XVII]]—[[XVIII стагодзьдзе|XVIII]] стст.
Файл:Mikołaj Radziwiłł Stary.PNG|Партрэт з альбома «Выявы роду Радзівілаў», [[Нясьвіж]] [[1758]]
</gallery>
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Mikołaj Radziwiłł the Old}}
 
{{накід}}
{{Канцлеры вялікія літоўскія}}
{{Віленскія ваяводы}}