Іё (спадарожнік Юпітэра): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Фобас тут ні пры чым, артаграфія, вікіфікацыя |
д пераклад, часткова артаграфія, вікіфікацыя |
||
Радок 57:
=== Вульканічная дзейнасьць ===
[[Файл:PIA00703.jpg|міні|справа|300пкс|Вульканічны ўсплёск на Іа]]
Арбіта Іа разьмешчана ўсярэдзіне інтэнсіўнага радыяцыйнага пояса электронаў і іёнаў, злоўленых у магнітнае поле
Мэханізм вывяржэньня на Іа ня злучаны з радыёактыўным распадам элемэнтаў, якія маглі б разагрэць кару — Іа для гэтага недастаткова вялікая. Чыньнікам вульканізму, верагодна, зьяўляецца награваньне спадарожніка прыліўным уздзеяньнем іншых галілеевых спадарожнікаў. Энергія для разаграваньня чэрпаецца з прыліўных узаемадзеяньняў іншага галілеева спадарожніка — Эўропы, самога Юпітара і, у невялікай ступені, трэцяга спадарожніка — Ганімеда. Прыліўныя сілы ствараюць гарбы на паверхні, выгінаюць літасфэру Іа і разаграюць яе нетры. Дзякуючы прыліўным узьдзеяньням у нэтрах Іа вылучаецца велізарная энергія — 60-80 трыльёнаў ватаў. Відаць, яна размяркоўваецца нераўнамерна, больш яе вылучаецца ў павярхоўных пластах.
Выява паказвае блакітнага колеру вульканічны выкід, які працягнуўся на 100 км па паверхні Іа. Блакітны колер выкіду азначае прысутнасьць газу дыяксіду серы й «сьнега», які кандэнсаваўся з газу, бо газ пашыраецца й астывае. Малюнкі паказваюць таксама, што выкід Ра Патэра (Ra Patera) палае ў цемры, магчыма дзякуючы флюарэсцэнцыі серы й іёнаў кіслароду, створаных разбурэньнем малекул дыяксіду серы энэргетычнымі часьціцамі магнітасфэры Юпітэра. Гэта вывяржэньне — прыклад новага тыпу вульканічнай актыўнасьці, адкрыты Вояджэрам у 1979 г., — гейзэрападобнае вывяржэньне. Вульканічнае вывяржэньне на Зямлі не можа выкінуць матэрыялы на такую вялікую вышыню з-за наяўнасьці атмасфэры.
|