Фэрдынанд I Габсбург: розьніца паміж вэрсіямі

Актыўны ўдзельнік ([[Шмалькальдэнская вайна 1546—1548 гадоў]] і інш.) барацьбы супраць княжацкай [[Рэфармацыя|Рэфармацыі]] ў [[ГерманіяНямеччына|ГерманііНямеччыне]], якая падрывала пазіцыіпазыцыі імператарскайімпэратарскай улады. Разам з тым, прыхільнік памяркоўнай рэформы [[каталіцкая царква|каталіцкай царквы]], схіляўся да кампрамісу з [[пратэстантыпратэстанцтва|пратэстантамі]] і [[гусіты|гусітамі]], на [[Трыдэнцкі сабор|Трыдэнцкім саборы]] ([[1545]] – —[[1563]]) спрабаваў дабіцца скасаваньня [[цэлібат|цэлібату]]у і наданьня міранам права прычашчацца з чашы. Адзін з ініцыятараў заключэньня [[АўгсбургскіАўгсбурскі рэлігійны мір 1555 году|АўгсбургскагаАўгсбурскага рэлігійнага міру 1555 году]].

На [[Венскі кангрэс 1515 году|венскім кангрэсе 1515 году]] ў выніку дыпляматычнай місіі [[Мікалай Радзівіл|Мікалая Радзівіла]] (сына [[Мікалай Радзівіл «Стары»|Мікалая Радзівіла Старога]]), які атрымаў за гэта тытул імпэрскага князя, дасягнутая дамоўленасьць аб шлюбе Фэрдынанда з [[Ганна Ягелонка|Ганнай Ягелонкай]], дачкой чэскага і венгерскагавугорскага караля [[Уладзіслаў Ягелон|УладзіславаЎладзіслава Ягелона]], унучкай [[Казімір IV|Казіміра IV]] (шлюб заключаны ў 1521 годзе), і аб магчымасьці пераходу [[Чэхія|Чэхіі]] і [[ВенгрыяВугоршчына|ВенгрыіВугоршчыны]] ад [[Ягелоны|Ягелонаў]] да [[Габсбургі|Габсбургаў]]. [[Жыгімонт II Аўгуст]] быў двойчы ([[1543]] – 1545—1545 і з [[1553]]) жанаты з дачкамі Фэрдынанда і Ганны Ягелонкі: Лізаветай ([[1526]] – 1545—1545) і Кацярынай ([[1533]] – —[[1572]]), адным з ініцыятараў гэтых шлюбаў быў [[Мікалай Радзівіл Чорны]]. Пасьля разгрому ВенгрыіВугоршчыны [[туркі|туркамі]] пры [[Мохач|Мохачы]]ы ў [[1526]] годзе і гібелі свайго швагра [[Людовік II Ягелон|Людовіка II Ягелона]] Фэрдынанд абраны каралём Чэхіі і ВенгрыіВугоршчыны, што выклікала сэрыю грамадзянскіх войнаў паміж прыхільнікамі яго і венгерскагавугорскага магната [[Янаш Запольяі|Янаша Запольяі]], таксама абранага венгерскімвугорскім каралём і падтрыманага [[Польшча|Польшчай]]й. Жорстка падавіў рух за незалежнасцьнезалежнасьць Чэхіі, спрыяў кансалідацыі спадчынных уладаньняў аўстрыйскіх Габсбургаў у адзіны дзяржаўны комплекс.

Карыстаўся папулярнасьцю ў «сэпаратысцкай» часткі беларуска-літоўскага грамадстваграмадзтва, якая бачыла ў Габсбургах процівагу Польшчы. Яго паслы ў [[Вільня|Вільні]] ў [[1528]] годзе адзначалі, што літоўскія [[паны-рада]] больш спрыяюць Габсбургам, чым палякі, апрача [[Канстантын Астроскі|Канстанціна Астроскага]], які сімпатызаваў Запольяі. Выхадцы з [[ВКЛ]] непасрэдна ўдзельнічалі ў ваенных дзеяньнях на баку Фэрдынанда, як, напрыклад, І. Перасьветаў, які ў [[1535]] годзе быў нават яго паслом да малдаўскага гаспадара [[Пётр Рарэш|Пятра Рарэша]]. У [[1532]] годзе [[Ільля Астроскі]], насуперак рашэньням сойму ВКЛ, прапаноўваў Фэрдынанду выставіць уласныя ўзброеныя атрады для вайны з [[Турцыя|ТурцыяйТурэччына]]й.

У 1535 – 1535—[[1539]] гадах у батанічным садзе Фэрдынанда ў [[Прага|Празе]] працаваў [[Францішак Скарына]], па некаторых звестках, быў ягоным асабістым лекарам.

{{Commons|Category:Ferdinand I, Holy Roman Emperor|выгляд=міні}}