Сяргей Вышалескі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне з крыніца — http://ru.wikipedia.org/wiki/Вышелесский,_Сергей_Николаевич?oldid=26876852
Радок 1:
{{без шаблёну|Навуковец}}
| Імя = Сяргей Мікалаевіч Вышалескі
'''Вышале́скі Сяргей Мікалаевіч''' ([[20 кастрычніка]] [[1874]], [[Обаль]], цяпер у [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]], [[Беларусь]] — [[14 студзеня]] [[1958]], [[Масква]], [[СССР]]) — савецкі [[эпізааталёгія|эпізаатоляг]], акадэмік [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]] ([[1928]]), заслужаны дзеяч навукі [[РСФСР]] ([[1940]]).
| Арыгінал імя =
| Фота =
| Шырыня =
| Подпіс =
| Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|1|11|1874|0|1}}
| Месца нараджэньня = [[Обаль (гарадзкі пасёлак)|Обаль]], [[Віцебская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]]
| Дата сьмерці = {{Памёр|14|1|1958}}
| Месца сьмерці = [[Масква]], [[СССР]]
| Грамадзянства =
| Навуковая сфэра = [[Эпізааталёгія]]
| Месца працы =
| Альма-матэр = [[Варшаўскі вэтэрынарны інстытут]]
| Навуковы кіраўнік =
| Знакамітыя вучні =
| Вядомы як =
| Узнагароды і прэміі = {{Ордэн Леніна}}{{Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу}}{{Ордэн "Знак Почета"}}<br />[[Сталінская прэмія]]
| Сайт =
}}
'''Вышале́скі Сяргей Мікалаевіч''' ({{Дата ў старым стылі|[[201 кастрычнікалістапада]] |[[1874]]|[[20 кастрычніка]]}}, [[Обаль (гарадзкі пасёлак)|Обаль]], цяпер у [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]], [[Беларусь]] — [[14 студзеня]] [[1958]], [[Масква]], [[СССР]]) — савецкі [[эпізааталёгія|эпізаатоляг]], акадэмік [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]] ([[1928]]), заслужаны дзеячдзяяч навукі [[РСФСРСССР]] ([[1940]]).
 
== Біяграфія ==
 
У [[1899]] скончыў Варшаўскі ветэрынарны інстытут. Да [[1906]] займаўся ветэрынарнай практыкай у [[Беларусь|Беларусі]] і [[Азэрбайджан]]е, пасьля прысьвяціў сябе навукова-пэдагагічнай дзейнасьці. Упершыню ў СССР падрыхтаваў падручнік і дапаможнік па эпізааталёгіі.
Нарадзіўся ў мястэчку [[Обаль (гарадзкі пасёлак)|Обаль]] [[Віцебская губэрня|Віцебскай губэрні]], скончыў Бранскую гімназыю, Віцебскую духоўную сэмінарыю. У [[1899]] скончыў [[Варшаўскі ветэрынарны інстытут]]. Да [[1903|1903 году]] займаўся вэтэрынарнай практыкай у [[Беларусь|Беларусі]], прымаў удзел у ліквідацыі чумы буйное рагатае жывёлы ў [[Азэрбайджан]]е.
 
У [[1903]]—[[1906]] гг. Вышалескі працаваў павятовым ветэрынарным урачом у [[Невель|Невелі]], у [[1906]]—[[1914]] гг. у Пецярбурскай ветэрынарнай лябараторыі пры МУС. У [[1906]]—[[1910]] гг. удзельнічаў у ліквідацыі ўспышак [[Сыбірская язва|сыбірскай язвы]] у шматлікіх губэрнях [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. У [[1910]]—[[1913]] гг. прайшоў стажаваньне ў [[Ляйпцыгскі ўнівэрсытэт|Ляйпцыгскім унівэрсытэце]], дзе атрымаў ступень доктара ветэрынарнай мэдыцыны. З [[1914]] па [[1917]] гг. працаваў у вёсцы [[Вусьць-Цыльма]] [[Архангельская губэрня|Архангельскай губэрні]], у [[1919]]—[[1921]] гг. — у ветэрынарных лябараторыях у [[Кіеў|Кіеве]] і [[Стаўрапаль|Стаўрапалі]], затым дацэнтам у сельгасінстытуце. З [[1922]] па [[1928]] гг. у інстытуце экспэрымэнтальнай ветэрынарыі (ВІЭВ) у Маскве Вышалескі вывучаў [[сухоты]], [[сап]] і іншыя асабліва небясьпечныя [[Інфэкцыя|інфэкцыі]], а ў [[1924|1924 г.]] стаў прафэсарам эпізааталёгіі Маскоўскага ветэрынарнага інстытуту. У [[1926|1926 г.]] знаходзіўся ў навуковай камандзіровцы ў [[Нямеччына|Нямеччыне]] і [[Данія|Даніі]]. У [[1927|1927 годзе]] Вышалескі быў прызначаны дырэктарам ВІЭВ, а ў [[1928]]—[[1930]] гг. быў дырэктарам ветэрынарна-бактэрыялягічнага інстытуту ў [[Віцебск]]у і загадчыкам катэдры ў ветэрынарным інстытуце.
 
Быў абраны акадэмікам [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук БССР]]. У [[1931]]—[[1933]] гг. працаваў у Алма-Атынскім, пасьля ў Маскоўскім навукова-дасьледчым ветэрынарным інстытуце, з [[1934|1934 году]] загадваў катэдрай эпізааталёгіі Маскоўскага заветэрынарнага інстытуту, з [[1948|1948 г.]] — Маскоўскай ветэрынарнай акадэміі.
 
С. М. Вышалескі распрацаваў мэтадыку прыгатаваньня сыбіраязвавых вакцынаў на [[агар]]ы, абгрунтаваў і ўкараніў мэтад камбінацыйных прывівак супраць [[сыбірская язва|сыбірскай язвы]] і прапанаваў мэтодыку вакцынаваньня супраць яе паўночных аленяў, высьветліў этыялёгію чумы аленяў, што зрабіла магчымай барацьбу з ёй, распрацаваў мэтады дыягностыкі і барацьбы з такімі хваробамі, як сухоты, чума і павальнае запаленьне лёгкіх буйное рагатае жывёлы, чума і [[Эрызыпэлотрыкс|рожа сьвіняў]], колібактэрыёз і [[парагаручка]] цялятаў. Разам з Бучневым адкрыў узбуджальніка інфэкцыйнага [[Энцэфаліт коней|энцэфаламіяліту коней]]. Ягоныя працы па вывучэньні [[сап]]у коней сталі грунтам для зладжаньня ў СССР мерапрыемстваў па ягонай ліквідацыі. Вышалескі прапанаваў алергічны мэтад дыягностыкі [[бруцалёз]]у буйное рагатае жывёлы і комплекс ветэрынарна-санітарных мерапрыемстваў супраць яго.
 
Ён апублікаваў блізу 100 навуковых працаў, у тым ліку 2 [[Манаграфія|манаграфіі]]. Упершыню ў СССР падрыхтаваў падручнік і дапаможнік па эпізааталёгіі.
 
== Узнагароды ==
 
[[Дзяржаўная прэмія СССР]] ([[1941]]) за падручнік «Прыватная эпізааталёгія».
[[Дзяржаўная прэмія СССР|Сталінская прэмія]] ([[1941]]) за падручнік «Прыватная эпізааталёгія». Ордэны [[Ордэн Леніна|Леніна]], [[Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу|Працоўнага Чырвонага Сьцягу]], [[Ордэн «Знак Пашаны»|«Знак Пашаны»]], мэдалі.
 
У [[1940|1940 годзе]] уганараваны званьня Заслужаны дзяяч навукі СССР, у [[1956|1956 г.]] абраны ганаровым чальцом Усесаюзнай акадэміі сельскагаспадарчых навук імя Леніна.
 
== Ушанаваньне памяці ==
 
Імем С. М. Вышалескага названая адна з вуліцаў [[Менск]]у ў мікрараёне [[Чырвоны Бор (раён Менску)|Чырвоны Бор]].
 
Ягонае імя носіць таксама Рэспубліканскае навукова-дасьледчае даччынае ўнітарнае прадпрыемства «Інстытут экспэрымэнтальнае вэтэрынарыі імя С. М. Вышалескага».
 
{{Накід:Чалавек}}
== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/76800/%D0%92%D1%8B%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9| загаловак = Вышелесский Сергей Николаевич| фармат = | назва праекту = | выдавец = Академика| дата = 23 траўня 2009 | мова = ru| камэнтар = }}
Радок 20 ⟶ 51:
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Вышалескі, Сяргей}}
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 20 кастрычніка]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1874 годзе]]
[[Катэгорыя:Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]]
[[Катэгорыя:Памерлі 14 студзеня]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1958 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Маскве]]