Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Adash (гутаркі | унёсак)
Adash (гутаркі | унёсак)
Радок 124:
== Маскаль, маскальскі ==
 
''Слоўнік: М. Байкоў і С. Некрашэвіч …'' <ref>1. М. Байкоў і С. Некрашэвіч. Беларуска‑расійскі слоўнік. — Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, Менск, 1925 г. — 356 бач., 20 тыс. сл.</ref>
* '''маскалізм''' — руссизм. <small>НТ2</small> <ref>Беларуская навуковая тэрмінолёгія. Вып. 2. Практыка і тэорыя літаратурнага мастацтва. — Менск: Выданьне інстытуту Беларускай культуры,1923. — 74 с.</ref>
* '''маскаль''' — 1) москвитянин, великорус, русский; 2) солдат русской службы
* '''маскалька''' — 1) русская; 2) солдатка
Радок 135:
 
 
''Слоўнік: Др. Я. Станкевіч ...'' <ref>Др. Я. Станкевіч. Беларуска‑расійскі (Вялікалітоўска‑расійскі) слоўнік. Byelorussian–Russian (Greatlitvan–Russian) Dictionary by Dr. J. Stankevich. — Published by: Lew Sapieha Greatlitvan (Byelorussian) Foundation, New York. Library og Congress Catalog Card No. 89-092248. — 1305 бач.</ref>
''Слоўнік: Др. Я. Станкевіч ...''
* маскоўскі -кая-кае
1. московский.
2. русский. <small>Нсл. 291. Годзе</small> ''Годзе горкае долі аб’едкі на маскоўскім стале падбіраць!'' <small>Случчанік („Каласкі“, Но. 60‑61, 1958 г.). Разлучыла</small> Разлучыла нас ні месяц, ні зара, разлучыла маскоўская слабада. <small>Жукова Імгл. (Косіч 25). Маскоўская</small> Маскоўская хустка. Нсл <small>Нсл. Маскоўская</small> Маскоўская сарочка, намётка.  НслНсл. Маскоўскія Маскоўскія рукавы.  Нсл<small>Нсл.</small>
* Масковец ''-оўца'', <small>предл.</small>-оўцу, <small>зват.</small>-оўча, <small>м.</small> — русский <small>(в знач. сущ.</small>). МГсл <small>МГсл.</small>
* Маскоўка -ўкі-ўцы, ж. — русская женщина. Нсл. 291. У нашага пана якаясь Маскоўка служыць. Нсл.
* 2. маскоўка — топор русского изделия. Нсл. 291. Маскоўку купіў. Нсл.
* маскоўшчына -ны-не 
1. холст русского изделия. Нсл. 291. Маскоўшчыны набрала на рукавы. Нсл.
2. вообще русский товар. Нсл. 291. Маскоўшчына лінуча. Нсл.
3. совокупность всего подлинно русского. Маскоўшчынаю пахне, сьмярдзіць. Смл.
* маскалéць –èю-èеш-èе, несоверш. — русеть. Соверш. абмаскалéць — обрусеть. 
Прич. абмаскалéлы — обрусевший.
* маскалёнак –нка, предл.-нку, м. — солдатский сын или кантонист. Нсл. 290. Маскалёнак б’ецца. Нсл. Маскалёнкаў павезьлі. Тм.
* маскáліць –лю-ліш-ле, каго-што, несоверш. руссифицировать. Соверш. абмаскаліць — обрусить. 
Прич. абмаскáлены — руссифицированный. 
Отгл. имя сущ. абмаскáленьне — руссификация (обрусение, С.). Нсл.
* маскáль -аля, предл.-лю, мн. ч.-лі-лёў-лём-лёў-лямі-лёх, м.
1. Нк.: Пос. 99 — русский, великорусс. Навікі Віц. (Ксл.). У тым баку Маскалі жывуць. Сураж (Ксл.); Равы, Аш. Сына Маскаль за нівошта забіў. Гарун; Жабрачка. Спатыкаліся з Маскалямі. Зь вершу “Кінуўшы, рынуўшы паўстаньне”... з часу паўстаньня 1863 г. (Беларусь, 148). З Маскалём, не із сваім братам! Поговор. НК.: Пособ., 137. Тату, тату, лезе чорт у хату. Дарма сынку, абы не маскаль. Послов. На нашы землі наплылі чырвоненькія Маскалі. Кл.: Каліна, 30. Гарыць на Случчыне паўстаньне на бой сьмяротны з Маскалямі. Тм.
2. в общем значении маскáль — солдат русской армии, солдат. Растл.; Нсл. 290. Маскалёў найшло поўну хату. Нсл. Наш дзядзька служыў у маскалёх. Ст. Мы старожу паставім на чатыры стараны па чатыры маскалі. Маскалікі заснулі. Прыехаў пан — ня гулі. Росуха Імгл. (Косіч, 51). Уменьш. маскáлік — солдатик. Нсл. 290. Маскалікі, ідучы, пяюць. Нсл.
Радок 158:
4. плохой, непослушный, с разбойническими замашками мальчик, парень. 
Увелич., презр. маскалюга, а) русский, б) солдат., презр. Нсл. 291. Маскалюга гэты злодзей вялікі.
* Масквá -вы
1. Москва
2. Россия. Масква Масква сьлёзам ня вера. НК. Паасоб., 137.
3. русский (московитянин, великорос). Нсл., 291. Пан Маскву наняў на будынак. Нсл. А што ж, Масква, ня купіш барышоў? Тм. Маскву адурніў. Нсл. Ах ты Масква дурная, ня хочаш браць таго, што даюць. Тм. Ня дурні Масквы, яна й так дурная. Тм., собир. — русские. Масква стала адступаці, рэчку невялічку праклінаці. Зь песьні праз перамогу на маскоўскім войскам пад Воршаю 1514 г.
 
Крыніца [3]: Слоўнік: С. М. Некрашэвіч ...