Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
– файлы
Радок 1:
«'''«Чырво́ная кні́га Рэспу́блікі Белару́сь»'''» — анатаваны ды ілюстраваны пералік рэдкасныхрэдкіх [[від (біялёгія)|відаў]] ды відаў, якія знаходзяцца пад пагрозай зьнікненьня на тэрыторыі [[Рэспубліка Беларусь|Беларусі]], і падлягаюць абароне.
{{накід}}
[[Выява:CKRB.jpg|frame|Першае выданьне]]
 
'''«Чырво́ная кні́га Рэспу́блікі Белару́сь»''' — анатаваны ды ілюстраваны пералік рэдкасных [[від (біялёгія)|відаў]] ды відаў, якія знаходзяцца пад пагрозай зьнікненьня на тэрыторыі [[Рэспубліка Беларусь|Беларусі]], і падлягаюць абароне.
 
== Гісторыя ==
На аснове матэрыялаў дасьледваньняў беларускіх навукоўцаў, з мэтай абароны ды прымнажэньня рэдкасныхрэдкіх відаў, ды відаў, што знаходзяцца пад пагрозай, у [[1979]] годзе спэцыяльнай Пастановайпастановай СаветаСавету Міністраў БССР была ўсталяваная Чырвоная кніга Беларускай ССР. Першае выданьне Чырвонай кнігі Беларусі выйшла ў [[1981]] годзе на [[беларуская мова|беларускай мове]], было аднатомным, і налічвала 80 відаў [[жывёлы|жывёлаў]] ды 85 відаў [[расьліны|расьлінаў]].
 
Другое выданьне Чырвонай кнігі было выпушчанае ў [[1993]] годзе, і таксама складалася з аднаго тома. У ім у падзелразьдзел «Жывёлы» было ўключана 14 відаў [[сысуны|сысуноў]], 75 відаў [[птахі|птахаў]], 2 відавіды [[паўзуны|паўзуноў]], 1 від [[амфібіі|амфібіяў]], 5 відаў [[рыбы|рыб]], 79 відаў [[вусякі|вусякаў]], 10 відаў [[ракападобныя|ракападобных]], 1 від [[малюскі|малюскаў]]; у падзел «Расьліны» было ўключана 156 відаў [[судзінкавыя расьліны|судзінкавых расьлінаў]], 15 відаў [[мохападобныя|мохападобных]], 9 відаў [[водарасьці|водарасьцяў]], 17 відаў [[лішайнікі|лішайнікаў]], 17 відаў [[грыбы|грыбоў]].
 
== Сучасныя выданьні ==
ВУ [[2000]] годзе пачаліся працы па складаньнюскладаньні трэцяга выданьня Чырвонай кнігі, якія заканадаўча рэгуляваліся Законам [[Рэспубліка Беларусь|Рэспублікі Беларусь]] «Аб ахове ды выкарыстаньні жывёльнага сьвету» ад [[1996]] году (Чырвонай кнізе прысьвечаны артыкул 24) ды Законом Рэспублікі Беларусь «Аб ахове навакольнага асяроддзя» ад [[26 лістапада]] [[1992]] року <ref>[http://pravo.by/webnpa/text.asp?RN=v19201982 ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 26 ноября 1992 г. № 1982-XІІ Об охране окружающей среды] {{ref-ru}}</ref>. [[9 чэрвеня]] [[2004]] году пастановай №14 Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзяасяродзьдзя Рэспублікі Беларусь зацьвердзіла новы сьпіс дзікі жывёл, дзікарослых расьлін ды грыбоў, якія павінныя быць уключаныя ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.
 
[[Выява:CKRB z.jpg|міні|150пкс|Трэцяе выданьне Чырвонай кнігі Беларусі, том «Жывёлы»]]
 
[[Выява:CKRB r.jpg|thumb|міні|150пкс|Трэцяе выданьне Чырвонай кнігі Беларусі, том «Расьліны»]]
 
В [[2000]] годзе пачаліся працы па складаньню трэцяга выданьня Чырвонай кнігі, якія заканадаўча рэгуляваліся Законам [[Рэспубліка Беларусь|Рэспублікі Беларусь]] «Аб ахове ды выкарыстаньні жывёльнага сьвету» ад [[1996]] году (Чырвонай кнізе прысьвечаны артыкул 24) ды Законом Рэспублікі Беларусь «Аб ахове навакольнага асяроддзя» ад [[26 лістапада]] [[1992]] року <ref>[http://pravo.by/webnpa/text.asp?RN=v19201982 ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 26 ноября 1992 г. № 1982-XІІ Об охране окружающей среды] {{ref-ru}}</ref>. [[9 чэрвеня]] [[2004]] году пастановай №14 Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь зацьвердзіла новы сьпіс дзікі жывёл, дзікарослых расьлін ды грыбоў, якія павінныя быць уключаныя ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.
 
Трэцяе выданьне Чырвонае кнігі выпушчанае ў [[2006]] годзе ў выдавецтве «Беларуская Энцыкляпэдыя» на [[расейская мова|расейскай мове]], і складаецца з двух тамоў: «Жывёлы» ды «Расьліны». Параўноўваючы зь іншымі выданьнямі, у гэтае былі ўключаныя новыя віды, а таксама некаторыя віды выключаныя (віды, што аднавілі сваю колькасьць — [[лебедзь-шыпун]], [[гогаль (птах)|гогаль]]; віды, якія хоць і ёсьць рэдкімі, але на тэрыторыі Беларусі рэгіструюцца дужа рэдка, прыблізна раз на дзесяцігодзьдзе — [[чырвонавола казарка]], [[стэповы лунь]]).
 
Агулам, у трэцім выданьні Чырвонай кнігі налічваецца 17 відаў сысунаў, 72 відавіды птахаў, па два віды паўзуноў і амбіфіяў, 10 відаў рыб, і упершыню адзін від [[кругларотыя|кругларотых]] )([[рачная мінога]]); ззь бесхрыбетных — 70 відаў вусякаў, 10 відаў ракападобных, 2 відавіды малюскаў, а таксама па аднамуадным відувідзе з клясаў [[Павукападобныя]], [[Шматножкі]] ды [[П'яўкі]] ([[мэдыцынская п'яўка]]). Усяго ў том «Жывёлы» Чырвонай кнігі выданьня 2006 году ўключана 189 відаў, пры гэтым, параўноўваючы з выданьнем 1993 году, дададзена 63 віды, ды выключана 57.
 
У том «Расьліны» трэцяга выданьня Чырвонай кнігі ўвайшлі 173 віды судзінных расьлінаў, 27 відаў мохападобных, 24 віды лішайнікаў, 21 від водарасьцяў, 29 відаў грыбоў. Усяго ў том «Расьліны» трэцяга выданьня Чырвонай кнігі Беларусі ўключана 274 віды, пры гэтым, параўноўваючы з другім выданьнем, дададзены 91 від і выключаны 31.
 
У якасьці дадатка да трэцяга выданьня Чырвонай кнігі ўкладзены сьпіс з прыблізна 100 відаў, якія патрабуюць спэцыяльнай увагі з пункту гледжаньня больш дэтальнага вывучэньня ды прафіляктычнай аховы.
 
На пачатку [[2007]] году ў інтэрнэце зьявілася электронная вэрсія Чырвонай кнігі Рэспублікі Беларусь; але пасьля другой паловы 2007 году вольны доступ да яе быў прыпынены.{{Няма крыніцы}}.
 
== Крыніцы ==
{{зноскіЗноскі}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://redbook.minpriroda.by/ Афіцыйны сайт] {{ref-ru}}
 
{{Накід:Беларусь}}
 
[[Катэгорыя:Чырвоная кніга Беларусі| ]]
 
[[be:Чырвоная кніга Беларусі]]