|
'''Белгарад-Днястроўскі''' ({{мова-uk|Білгород-Дністровський}}) — [[горад|места]] ў [[Адэская вобласьць|Адэскай вобласьці]] [[Украіна|Ўкраіны]], на [[Днястроўскі ліман|Днястроўскім лімане]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Белгарад-Днястроўскі раён|Белгарад-Днястроўскага раёну]]. Знаходзіцца за 18 км ад [[Чорнае мора|Чорнага мора]], за 100 км ад [[Адэса|Адэсы]]. Чыгуначная станцыя. Порт.
[[ЮНЭСКА]] занесла местаБелгарад ў сьпіс найстарэйшых гарадоўместаў [[Эўропа|Эўропы]], што мелі бесперапыннаебесьперапыннае існаваньне — побач з [[Рым]]ам, [[Атэны|Атэнамі]] і [[Ерусалім]]ам.
== Гісторыя ==
ГорадВек Белгараду-Днястроўскага складае каля 2500 гадоў. Места шмат разоў мяняўзьмяняла назву (''Ціра'', ''Альба'', ''Аспракастрон'', ''Акчакерман'', ''Чатаця-Албэ'', ''Манкастра'', ''Акерман''), апошняе перайменаваньне адбылося пасьля далучэньня паўднёвай [[Бесарабія|Бесарабіі]] да [[СССР]] ([[1940]]). ▼Узрост Белгараду-Днястроўскага складае каля 2500 гадоў. Горад заснавалі грэкі і назвалі Цірас.
У [[9 стагодзьдзе|IX ст.]] плямёны ўлічаў і тывэрцаў стварылі тут эканамічны, палітычны і гандлёвы цэнтар — Белгарад. З [[13 стагодзьдзе|XIII ст.]] уваходзіцьуваходзіў у склад [[Галіцка-Валынскае княства|Галіцка-Валынскага княства]]. У [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]] яго захапілі генуэзцы і перайменавалі ў Манкастра (Маўракастра). У [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] вядомы пад назвай Чататаальба (Белая фартэцыя) пераходзіць да [[Малдаўскае княства|Малдаўскага княства]]. У [[1484]] места захапила [[Турэччына]], перейменаваўшы яго [[1503]] у Акерман (Белы камень). У [[16 стагодзьдзе|XVI]]—[[18 стагодзьдзе|XVIII]] стст. быў сталіцай Белгарадзкай Арды. Паводле Бухарэсцкай мірнай дамовы [[1812]], якой скончылася расейска-турэцкая вайна, Акерман увайшоў у склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].
У выніку [[бітва на Сініх Водах|бітвы на Сініх Водах]] ([[1362]]) перайшоў да пляменьніка [[Альгерд]]а князь [[Юры Карыятавіч]], які вёў актыўную барацьбу супраць татарскіх ўладароў.
▲Горад шмат разоў мяняў назву, апошняе перайменаваньне адбылося пасьля далучэньня паўднёвай [[Бесарабія|Бесарабіі]] да [[СССР]] ([[1940]]).
У [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] вядомы пад назвай Чататаальба (Белая фартэцыя) перайшоў да [[Малдаўскае княства|Малдаўскага княства]]. У [[1484]] места захапіла [[Турэччына]], перейменаваўшы яго [[1503]] у Акерман (Белы камень). У [[16 стагодзьдзе|XVI]]—[[18 стагодзьдзе|XVIII]] стст. быў сталіцай Белгарадзкай Арды. Паводле Бухарэсцкай мірнай дамовы [[1812]], якой скончылася расейска-турэцкая вайна, Акерман увайшоў у склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]].
З [[1991]] року ў складзе незалежнай Украіны. ▼
▲З [[1991]] року ўу складзе незалежнай Украіны.
=== Чорны Горад ===
{{Асноўны артыкул|Чорны Горад}}
НапрыканцыУ [[151421]]<ref>[[Віктар стагодзьдзеЦемушаў]]. Белгарад // {{Літаратура/ЭВКЛ|XV3к}} стС.]] 63</ref> на месцы цяперашняга прадмесьця Белгараду-Днястроўскага (на супрацьлеглым ад цэнтру места беразе Днястра) вялікі князь літоўскі [[Вітаўт]] заснаваў умацаванае места, якое атрымала назву Чорны [[Замак|Горад]].<ref name="rp">Додаток В: Оригінальні тексти та їх давні і сучасні переклади (до розділу 2) // Вирський Д. Річпосполитська історіографія України (ХVI — середина ХVII ст.) — К.: Інститут історії України НАН України, 2008. — У 2-х ч. — Ч.2 (Додатки). С. 99</ref>
Фартэцыя згадваецца ў сьпісе замкаў, складзеным па яго сьмерці ў [[1430]] року.<ref>Р. Ю. Кочкуров. [http://geraldika.ru/print/4412 История символов Николаевщины] // «Гербоведъ» №57, С. 39—44.</ref>
== Турыстычная інфармацыя ==
| 