Вікіпэдыя

Пётра Мсьціславец: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненьне, стыль
афармленьне
Радок 1:
'''Пётра (Пётар) Цімафе́евіч Мсьцісла́вец''' (пачатак [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзя]] — пасьля [[1602]]) — беларускі<ref>[http://slounik.org/120802.html Мсціславец Пётар] // Чалавек і грамадства: Энцыклапедычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 1998. ISBN 985-11-0108-7</ref> і ўсходнеславянскі першадрукар ды гравёр.
 
Нарадзіўся ў [[Амсьціслаў|Амсьціславе]] ў сям'ісям’і купца Цімафея і Эўдакіі, у якіх апроч Пятра было двое дзяцей. Па сконусконе бацькі стрыечны брат маці — майстра будаўнік Васіль ўзяўузяў хлопчыка да сябе вучнямвучнем. Магчыма разам зь дзязькам Пётра і апынуўся ў [[Масква|Маскве]].
 
== Друкарская дзейнасьць ==
У [[1564]] годзе разам з [[Іван Фёдараў|Іванам Фёдаравым (Хведаровічам)]] выдаў у Маскве «Апостал» — першую датаваную расейскую друкаваную кнігу. У [[1565]] годзе таксама разам з Іванам Фёдаравым зрабіў два выданьні «Часоўніка» — кнігі якая выкарыстоўвалася ў тым ліку і для пачатковага навучаньня грамаце. У [[1566]] годзе праз ганеньні Мсьціславец разам зь Фёдаравым вымушаныя былі пакінуць Маскву і вярнуцца ў [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]].
 
На Айчыне на грошы і ў Заблудаўскім маёнтку [[Рыгор Хадкевіч|Рыгора Хадкевіча]] яны заснавалі новую друкарню, дзе карысталіся ўратаванымі з Масквы шрыфтам, дошкамі, застаўкамі і літарамі. У [[1568]]—[[1569]] гадох разам зь Фёдаравым у Заблудаўскай друкарні выдаў «[[Эвангельле]] вучыцельнае» — зборнік размоў і павучэньняў з тлумачэньнем эвангельскіх тэкстаў.▼
У [[1564]] годзе разам з [[Іван Фёдараў|Іванам Фёдаравым (Хведаровічам)]] выдаў у Маскве «Апостал» — першую датаваную расейскую друкаваную кнігу.
 
Летам [[1569]] году Пётра пакінуў Фёдарава і па прапанове братоў Зарэцкіх ад’ехаў у [[Вільня|Вільню]], дзе на грошы і ў доме віленскіх купцоў, братоў Кузьмы і Лукі [[Мамонічы|Мамонічаў]] пабудаваў новую друкарню і стварыў новы шрыфт, дошкі, застаўкі і літары. У [[1575]] годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Эвангельле Напрастольнае». Мсьціславец першы зрабіў шрыфт падобны да буйнога паўуставу, у наступным яго капіявалі паўсюдна дзе друкавалі «Эвангельле Напрастольнае». У [[1576]] годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «[[Псалтыр]]», які карыстаўся вялікім попытам у ВКЛ, Маскоўшчыне, ва ўкраінскіх землях.
У [[1565]] годзе таксама разам з Іванам Фёдаравым зрабіў два выданьні «Часоўніка» — кнігі якая выкарыстоўвалася ў тым ліку і для пачатковага навучаньня грамаце.
 
У [[1566]] годзе праз ганеньні Мсьціславец разам зь Фёдаравым вымушаны былі пакінуць Маскву і вярнуцца ў [[ВКЛ]]. На Айчыне на грошы і ў Заблудаўскім маентку [[Рыгор Хадкевіч|Рыгора Хадкевіча]] яны заснавалі новую друкарню, дзе карысталіся ўратаванымі з Масквы шрыфтам, дошкамі, застаўкамі і літарамі.
 
▲У [[1568]]—[[1569]] гадох разам зь Фёдаравым у Заблудаўскай друкарні выдаў «[[Эвангельле]] вучыцельнае» — зборнік размоў і павучэньняў з тлумачэньнем эвангельскіх тэкстаў.
 
Летам [[1569]] году Пётра пакінуў Фёдарава і па прапанове братоў Зарэцкіх ад'ехаў у [[Вільня|Вільню]], дзе на грошы і ў доме віленскіх купцоў, братоў Кузьмы і Лукі [[Мамонічы|Мамонічаў]] пабудаваў новую друкарню і стварыў новы шрыфт, дошкі, застаўкі і літары.
 
У [[1575]] годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Эвангельле Напрастольнае». Мсьціславец першы зрабіў шрыфт падобны да буйнога паўуставу, у наступным яго капіравалі паўсюдна дзе друкавалі «Эвангельле Напрастольнае».
 
У [[1576]] годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «[[Псалтыр]]», які карыстаўся вялікім попытам у ВКЛ, Маскоўшчыне, ва ўкраінскіх землях.
 
Мсьціславец у пасьляслоўях да гэтых двух выданьняў пералічвае імёны сваіх фундатараў — двух Зарэцкіх і двух Мамонічаў. З удзячнасьцю піша пра Зарэцкіх, пра тое як здолелі пасунуць яго да пачатку самастойнай працы — «''понежа понудили есте нас недостойных выше наглея меры на сие дело''». Таксама з удзячнасьцю піша пра Мамонічаў, якія забясьпечылі яго памяшканьнем у сваім доме і ва ўсім «''изобильно его довольствовали''». Пра сваю працу кажа вельмі сьціпла — не жадае Боскага пакараньня за марнагубства дадзенага Богам таленту.
 
Тады ж у віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Часоўнік». У тым жа годзе Мамонічы па палітычных матывах вырашылі прыпыніць працу сваёй друкарні. Верагодна гэта супярэчыла ўмовам паміж імі і Пётрам, ён быў незадаволены спыненьнем выдавецкай дзейнасьці. Мсьціславец зьвярнуўся ў суд для падзела друкарскай маёмасьці, па [[вырак|выраку]]у ён павінен быў атрымаць ўсе друкарскае абсталяваньне і 30 [[капа (грошы)|коп]] грошаў, а Кузьма Мамоніч кнігі: Эвангельлі, Псалтыры і Часоўнікі. Але вырак суда ня быў выкананы і друкарня стаяла апячатаная. У [[1577]] годзе суд, верагодна па запыце Мсьціслаўца, пацьвердзіў мінулагодні вырак наконт друкарскай маёмасьці.▼
Тады ж у віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Часоўнік».
▲У тым жа годзе Мамонічы па палітычных матывах вырашылі прыпыніць працу сваёй друкарні. Верагодна гэта супярэчыла ўмовам паміж імі і Пётрам, ён быў незадаволены спыненьнем выдавецкай дзейнасьці. Мсьціславец зьвярнуўся ў суд для падзела друкарскай маёмасьці, па [[вырак|выраку]] ён павінен быў атрымаць ўсе друкарскае абсталяваньне і 30 [[капа|коп]] грошаў, а Кузьма Мамоніч кнігі: Эвангельлі, Псалтыры і Часоўнікі. Але вырак суда ня быў выкананы і друкарня стаяла апячатаная.
 
У [[1577]] годзе суд, верагодна па запыту Мсьціслаўца, пацьвердзіў мінулагодні вырак наконт друкарскай маёмасьці.
 
Далейшы лёс Пётра Мсьціслаўца па крыніцах не прасочваецца.
 
Але ведаючы, што Мамонічы няне атрымалі нічога з маёмасьці Мсьціслаўца ані шрыфтоў, ані дошак, ані літар, а таксама ведаючы, што значная частка яго друкарскага матэрыялу выкарыстаная ў астроскіх выданьнях [[1590-я|1590-х]] гадоў і пачатка [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]] магчыма ўявіць, што Мсьціславец зноў далучыўся да Івана Фёдарава і працаваў разам зь ім у друкарні якую каля [[1578]] году ў [[Астрог (горад)|АстрозеАстрогу]] заснаваў [[Канстанцін Астроскі]]. Такім чынам жыцьцёвыя шляхі Пятра і Івана зноў перакрыжаваліся, але ня на вялікі час. Пасьля таго як Фёдараў у [[1582]] годзе пакінуў Астрог верагодна менавіта Мсьціславец узначаліў астроскую друкарню, бо вялікае выданьне «Кніга аб постнічастве» [[Васіль Вялікі|Васіля Вялікага]] [[1594]] году і «Часаслоў» [[1602]] году надрукаваны ў Астрозе ня толькі яго віленскім шрыфтам, з выкарыстаньнем яго віленскіх дошак, вялікіх і малых заставак, буйных літар, але ў іх бачны і яго тэхнічныя прыёмы аналягічныя віленскім.
 
Дакладная дата сьмерці невядома, але верагодна пасьля 1602 году.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Пётра_Мсьціславец»