Імпэратар Усерасейскі: розьніца паміж вэрсіямі

Імпэратар Усерасейскі ці Імпэратарка УсерасейскаяЎсерасейская (''Императоръ Всероссiйскiй, Императрица Всероссiйская'') - тытул манарха [[Расейская імпэрыя|Расейскае імпэрыі]] ў [[1721]]-[[1917]].

Артыкул 1 [[Звод законаў Расейскай імпэрыі|Асноўных законаў Расейскае імпэрыі]] абвяшчаў, што "''Імпэратар Усерасейскі ёсьць Манархам самадзяржаўным і неабмежаваным. Падпарадкоўвацца ягонай вярхоўнай уладзе ня толькі за страх, але й за сумленьне сам Бог загадвае''". Тэрміны "«самадзяржаўны"» і "«неабмежаваны"», супадальныя ў сваім значэньні, паказваюць, што ўсе функцыі дзяржаўнае ўлады ўва праваўтварэньні, мэтазгоднай дзейнасьці ў межах закону (адміністрацыйна-выканаўчай) і адпраўленьні правасудзьдзя выконваюцца непадзельна і без абавязковага ўдзелу іншых устаноў кіраўніком дзяржавы, які перадае ажыцьцяўленьне некаторых зь іх вызначаным органам, дзеючым ад яго імя і яго ўладай (арт. 81).

[[16 красавіка|5 (16) красавіка]] [[1797]] [[Павал I (расейскі імпэратар)|Павал I]] усталяваў новы парадак атрыманьня стальцу ў спадчыну. З гэтага часу парадак атрыманняатрыманьня расейскага прастолу, а затым і зьвязаных зь ім [[Царства Польскае|польскага]] і [[Вялікае княства Фінляндзкае|фінляндзкага]], заснаваны на прынцыпе першародзтва, гэта значыць з заступленьнем сыходнымі сваіх узыходных у выпадку сьмерці або адрачэньні апошніх да часу адкрыцьця спадчыны. Пры адсутнасьці спадчыньнікаў па прамой лініі, сталец пераходзіць да бакавых. У межах кожнай лініі (прамой або бакавой), асобы мужчынскага полу маюць перавагу перад асобамі жаночага, і мужчынскія бакавыя лініі заклікаюцца раней за жаночыя. Уступленьне на сталец для закліканага абмяжоўваецца спавяданьнем [[праваслаўе|праваслаўнае веры]]. Паўналецьце дзеючага імпэратара (і спадчыньніка) наступае ў 16 гадоў, да гэтага веку (а таксама ў іншых выпадках недзеяздольнасьці) улада яго зьдзяйсьняецца кіраўніком, якімі бываюць (калі няма адмыслова прызначанае папярэднім манархам асобы), бацька або маці імпэратара, а пры адсутнасьці такіх — найблішэйшы паўналетні спадчыньнік.

Усе расейскія імпэратары адносіліся да адной імпэратарскай сям'і — [[Раманавы|Дому Раманавых]], першы прадстаўнік якой стаў манархам у [[1613]]. У [[1917]] з адрачэньнем [[Мікалай II (расейскі імпэратар)|Мікалая II]] за сябе і свайго сына цэзарэвіча [[Аляксей Мікалаевіч|Аляксея]], імпэрыя была скасаваная.