Арэса: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
pl:
выпраўленьне спасылак
Радок 1:
{{Рака
| назва = Арэса
| арыгінальная_назва =
| выява = Aresa river near Lyuban 2006.jpg
| подпіс = Рака Арэса каля места [[Любань]]
| даўжыня = 128 км
| выток = каля в. [[Ляўкі (Менская вобласьць)|Ляўкі]]
| вышыня_вытоку =
| вусьце = [[Пціч]]
| вышыня вусьця =
| сьцёк = 16,7 м³/с
| нахіл = 0,26 ‰
| плошча_басэйну = 3620 км²
| краіны_басэйну = [[Беларусь]]
| левыя_прытокі =
| правыя_прытокі =
| мапа =
| катэгорыя_вікісховішча =
}}
'''Арэса''', '''Раса''' — рака ў [[Менская вобласьць|Менскай]] і [[Гомельская вобласьць|Гомельскай]] абласьцях Беларусі, правы прыток ракі [[Пціч]] (басэйн [[Дняпро|Дняпра]]). Даўжыня 128 км. Плошча вадазбору 3620 км². [[Сярэднярочны расход вады]] ў вусьці 16,7 м³/с. Агульнае падзеньне ракі 32,7 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,26 [[праміле|‰]].
 
== Асноўныя прытокі ==
* ''Праваруч'': [[Асьвіца]], канава [[Дабрынка]], [[Таліца]].
* ''Леваруч'': [[Солан]], [[Нешчанка]], магістральны канал [[Чабускі]], магістральны канал [[Слаўкавіцка-Ямінскі]].
 
Радок 29:
 
== Агульныя зьвесткі ==
Пачынаецца за 2 км на паўднёвы захад ад вёскі [[Ляўкі (Менская вобласьць)|Ляўкі]] [[Старадароскі раён|Старадароскага раёну]], цячэ ў [[Любанскі раён|Любанскім]] і [[Акцябарскі раён (Гомельская вобласьць)|Акцябарскім]] раёнах па [[Цэнтральнабярэзінская раўніна|Цэнтральнабярэзінскай раўніне]], нізкая плынь ў [[Прыпяцкае Палесьсе|Прыпяцкім Палесьсі]].
 
Даліна на вялікім працягу невыразная, месцамі шырынёй 0,3 — 13—1 км. [[Абалона]] пераважна двухбаковая, ніжэй вёскі [[Падарэсьсе]] яе шырыня 0,1 — 11—1 км. Рэчышча амаль на ўсім працягу каналізаванае, шырыня яго ад 5 — 105—10 м у вярхоўі да 30 — 3530—35 м у нізкай плыні. Сустракаюцца невялікія, затапляльныя пясковыя выспы.
 
Жыўленьне ракі мяшанае, пераважна сьнегавое. Рэльеф вадазбору у паўночнай частцы слабаўзгорысты ў спалучэньні з раўнінным, на поўдні — плоскі. Веснавое разводзьдзе пачынаецца ў 2-й дэкадзе сакавіка і доўжыцца 40 — 8040—80 дзён, затапляе вялікія прасторы, у тым ліку асушаных балатоў. Максымальны расход вады каля вёскі [[Андрэеўка (Акцябарскі раён)|Андрэеўка]] (за 12 км ад вусьця) адзначаны ў 1931 — 301 м³/с, найменшы — у 1927 каля вёскі Андрэеўка (2,14 м³/с). Летне-восеньская межань доўжыцца каля 5 месяцаў. Рака замярзае ў 2-й палове сьнежня, крыгалом — у 2-й дэкадзе сакавіка. У высокай плыні, за 7 км на поўнач ад [[места]] [[Любань]], створаная [[Любанскае вадасховішча]], якое ўваходзіць у Арэскую мэліярацыйную сыстэму і істотна ўплывае на гідралягічны рэжым Арэсы, бо затрымлівае веснавыя воды (65 млн. м³). На шэрагу асушальных каналаў усталяваныя шлюзы-рэгулятары. РэжымЛясы ракімяшаныя, вывучаўсязначна назабалочаныя. 5Пераважаюць пастах,іглічныя адзінпароды. зьСярод іхбалатоў левабярэжжа усустракаюцца вёсцыазёры, Андрэеўканайвялікшае дзейнічаезь ііх ў цяперашнівозера час[[Вячэра]].
 
Рэжым ракі вывучаўся на 5 пастах, адзін зь іх – ля в. [[Андрэеўска (Акцябарскі раён)|Андрэеўска]] дзейнічае і ў цяперашні час.<ref>[http://pogoda.by/315/gid.html?ind=3331 Гідрамэтцэнтар Беларусі]{{ref-ru}}</ref>
Лясы мяшаныя, значна забалочаныя. Пераважаюць іглічныя пароды. Сярод балатоў левабярэжжа сустракаюцца азёры, найвялікшае зь іх — возера [[Вячэра]].
 
Рака атрымала шырокую вядомасьць пасьля апублікаваньня паэмы [[Янка Купала|Янкі Купалы]] «Над ракой Арэсай».
Рэжым ракі вывучаўся на 5 пастах, адзін зь іх – ля в. [[Андрэеўска]] дзейнічае і ў цяперашні час.<ref>[http://pogoda.by/315/gid.html?ind=3331 Гідрамэтцэнтар Беларусі]{{ref-ru}}</ref>
 
Рака атрымала шырокую вядомасьць пасьля апублікаваньня паэмы [[Янка Купала|Янкі Купалы]] «Над ракой Арэсай».
 
== Крыніцы ==
Радок 45 ⟶ 43:
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}}
* Блакiтная кнiга Беларусi: Энцыкл. / БелЭн; Рэдкал.: Н.А. Дзiсько i iнш. — Мн.: БелЭн, 1994.
* Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. — Л., 1971.
* Природа Белоруссии: Попул. энцикл./ БелСЭ; Редкол.: И.П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил.