|
'''Вотум недаверу''' – — [[заканадаўчы працэс]], які зазвычай ініцыюецца [[ПарлямантПарлямэнт|парляманцкайпарлямэнцкай]] [[ПарляманцкаяПарлямэнцкая апазыцыя|апазыцыяй]] з мэтай перамагчы ці паслабіць [[урад]], альбо, у рэдкіх выпадках, былымбылых прыхільнікампрыхільнікаў, якіякія страціўстрацілі давер да ўраду. Вотум прымаецца ці адхіляецца асобным парляманцкімпарлямэнцкім галасаваньнем (''«галасаваньне недаверу''»).
== Агляд ==
Пасьля таго, як вотум недаверу быў падтрыманы альбо адмоўлены парлямантампарлямэнтам, урад мусіць адказаць адным ззь двухдзьвюх шляхоўспосабаў:
* [[Адстаўка|Пайсьціпайсьці ў адстаўку]]
*Дабівацца дабівацца [[Роспуск парлямантупарлямэнту|роспуску парлямантупарлямэнту]] і [[Агульныя выбары|перавыбараў]]
Гэтая працэдура альбо адбываецца паводле [[Канстытуцыйны звычай|канстытуцыйных традыцыяў]], як напрыклад у [[United KingdomВялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[Канада|Канадзе]] і [[Аўстралія|Аўстраліі]], ці падрабязна рэглямэнтуецца дзейснай канстытуцыяй, як у [[Нямеччына|Нямеччыне]] іабо [[Гішпанія|Гішпаніі]].
Калі ўрад згубіў давер ''адказнае'' палаты (напрыклад, [[Ніжняя палата парлямантупарлямэнту|ніжняе палаты]], якая выбіраецца беспасярэдна агульным галасаваньнем; у некаторых краінах абедзьве палаты парлямантупарлямэнту адказныя), [[кіраўнік дзяржавы]] можа скарыстаць [[канстытуцыйнае права]] і адмовіць у роспуску парлямантупарлямэнту, тады гэта выклікае неадкладную адстаўку.
== Варыяцыі ==
== Гісторыя ==
Першы вотум недаверу зьдзейсьніўся ў сакавіку 1782 году, калі пасьля навіны пра [[Аблога Ёрктаўна|паразу брытанцаў пад Ёрктаўнам]] ў часе [[Вайна за незалежнасьць ЗША|вайны за незалежнасьць ЗША]] мінулай восеньню, [[парлямант Вялікабрытаніі]] прагаласаваў, што "«болей ня можа давяраць дзейсным міністрам"». [[Прэм'ер-міністар Вялікабрытаніі|Прэм'ерПрэм’ер-міністар]] [[Фрэдэрык Норт|лорд Норт]] запытаў [[Гяорг III (кароль Вялікабрытаніі)|караля Гяорга III]] прыняць сваю адстаўку. Гэта не адразу сталася [[Канстытуцыйны звычай|традыцыяй]]: цягам [[19-е стагодзьдзе|XIX-га стагодзьдзя]] некаторыя прэм'ерпрэм’ер-міністры, напрыклад [[Робэрт Піл]], спрабавалі кіраваць у адсутнасьць падтрымкі парлямэнцкае большасьці. Гэтыя спробы хутка паказалі сваю бясплоднасьць, і ў сярэдзіне стагодзьдзя спосаб адстаўкі ўраду шляхам выказваньня яму мвайго недаверу усталяваўся ў каралеўстве рашуча.
У цяперашнія часы вотум недаверу ў двухпартыйных дэмакратыях здараецца вельмі рэдка. У большасьці выпадкаў [[партыйная дысцыпліна]] дазваляе кіроўнай партыі атрымаць большасьць у падтрымку ўраду; калі ж больўасьці здабыць не атрымоўваецца, дык ураду прасьцей зьмяніць сваю палітыку, чым атрымаць недавер ад заканадаўцаў.
== Глядзіце таксама ==
* [[Сьпіс прэм'ер-міністраў, якія атрымалі вотум недаверу]]
== References ==
{{зноскі}}
| 