|
[[Файл:Castle in Hieraniony.jpg|міні|250пкс|Меркаваны выгляд замка на малюнку С. Прышчэпа]]
'''Геранёнскі замак''' — [[абарончае збудаваньне]] ў [[мястэчка|мястэчку]] [[Геранёны]] у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]] (цяпер [[вёска]] ў [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]).
ГэтаБыў была аднаадной зь першых спробаў у [[Вялікае княстваКняства Літоўскае| ВКЛВялікім Княстве Літоўскім]] прыстасаваць замак да ўжываньня [[ вагняпальнаяпальная зброя| вагняпальнайпальнай зброі]]. ▼
== Гісторыя ==
[[Выява:Orda Gieraneny.jpg|міні|300пкс250пкс|КрушніРуіны Геранёнскага замка<br />''МалюланМалюнак [[Напалеон Орда|Н. Орды]]'']]
* [[1519]]-—[[1529]] –гады — будаўніцтва мураванага замка<ref>Baronas, Darius. Fortifications innovations of the Great Dutch of Lithuaniaduring the reign of Sigismundus Augustus (1548-15721548—1572). S. 80 In:// Zamek i dwór w średniowieczu od XI do XV wieku, / red. J. Wiesiołowski,. — Poznań, 2001.</ref>.
*Канец кан. [[16 стагодзьдзе|XVI ст. –]] — да адной ззь сьценаў дабудаваныдабудавалі мураваны палац.
* [[1542]] –год — замак перайшоў да [[Жыгімонт І Стары|Жыгімонта І Старога]].
*З [[1588]] - Геранёнамі валодалі [[Сапегі]].
* [[1588]] год — валоданьне [[Сапегі|Сапегаў]].
*З [[1643]] - [[Кішкі]].
* [[1643]] год — перайшоў да [[Кішкі|Кішак]].
*[[1654]]-[[1667]] – замак разбурыла расейскае войска.
* [[1654]]—[[1667]] гады — у час [[Крывавы патоп|вайны Расеі з Рэччу Паспалітай]] замак разбурылі маскоўскія захопнікі.
* [[1700]]-—[[1721]] –гады замак— канчаткова прыйшоў у заняпад.
*Сяр. ХІХ – замак быў разабраны на цэглу.
* сяр. [[19 стагодзьдзе|ХІХ ст.]] — замак разабралі дзеля ўзьвядзеньня ў [[Ліпнішкі|Ліпнішках]] розных гаспадарчых збудаваньняў.<ref>[[Міхась Ткачоў]]. Геранёнскі замак // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 528</ref>
== Архітэктура ==
Сам замак збудаваныЗбудаваны віленскім ваяводам [[Альбрыхт Гаштольд|Альбрыхтам Гаштольдам]], замак меў вельмі сьціплыя памеры – — 27х27 мэтраў. Першапачаткова мураванымі былі сьцены таўшчынёй 1,4 м. і нарожныя васьмімятровыявасьмімэтровыя ўу дыямэтры замкавуглавыя цыліндрычныя вежы. Пазьней замест драўлянага палаца быў збудаванызбудавалі мураваны двухпавярховы палац.
Звонку невялікі замак абкружаў магутны [[вал]] з трыма вуглавымі вежамі-[[рандэль|рандэлямі]] і адной вежай-брамай. Звонку рандэлі мелі сцены двухмэтровай таўшчыні, а ў бок замка яны былі адкрытыя. Земляны вал меў ушыркі 10-15 мэтраў, знутры быў умацаваны сьцяною вышынёй 4,5 м. і шырынёю 1,25 м. Крыху пазней гэтая сценка была дадаткова умацавана [[контрфорс]]амі-бычкамі. ▼
▲Звонку невялікіНевялікі замак абкружаў магутны [[вал]] з трыма вуглавымі вежамі-[[рандэль|рандэлямі]] і адной вежай-брамай. Звонку рандэлі мелі сцены двухмэтровай таўшчыні, аадкрытыя ў бок замка яны былі адкрытыя. Земляны вал меў ушыркішырыню 10-1510—15 мэтраў, знутры быў умацаваны сьцяною вышынёй 4,5 м . і шырынёю 1,25 м. Крыху пазней гэтаяпазьней сценкагэтую быласьценку дадаткова умацаванаўмацавалі [[контрфорс]]амі-бычкамі.
▲Гэта была адна зь першых спробаў у [[Вялікае княства Літоўскае|ВКЛ]] прыстасаваць замак да ўжываньня [[вагняпальная зброя|вагняпальнай зброі]].
== Крыніцы ==
== Літаратура ==
* Ткачоў, М. А. Абарончыя збудаванні заходніх зямель Беларусі ХІІІ-XVIII ХІІІ—XVIII стст. — Мн., 1978. ▼
* {{Літаратура/ЭВКЛ|1}}
▲*Ткачоў, М.А. Абарончыя збудаванні заходніх зямель Беларусі ХІІІ-XVIII стст. Мн., 1978.
*Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1. Мінск, 2006. ISBN 985-11-0314-4
[[Катэгорыя:Фартэцыі Беларусі]]
| 