Хітын: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат дадаў: tr:Kitin
Xqbot (гутаркі | унёсак)
д робат дадаў: id:Kitin; касмэтычныя зьмены
Радок 1:
[[ВыяваФайл:Chitin.png|міні|330пкс|Структурная формула малекулы хіціну]]
 
'''Хіці́н''' — азотазьмяшчальны [[полісахарыды|полісахарыд]], упершыню вылучаны з вонкавых абалонак [[тарантул|тарантулаў]]. Хімічная назва: полі-N-ацэтыл-D-глюкоза-2-амін.
Радок 5:
Назва рэчыва «хіцін» паходзіць ад [[грэцкая мова|грэцкага]] «хітон» («''χιτών''», тып вопраткі), што сымбалізуе ключавую ролю хіціну ў пабудове покрываў шматлікіх арганізмаў.
 
Гэта жорсткі паўпразрысты матэрыял, які зьяўляецца галоўным складнікам [[экзашкілет | экзашкілета]] [[членістаногія|членістаногіх]] і прысутнічае ў клеткавых сьценках [[грыбы|грыбоў]]. Хіцін таксама вырабляецца ў арганізмах іншых жывых істотаў — разнастайных [[чарвякі|чарвякоў]], [[кішачнаполасьцевыя|кішачнаполасьцевых]] і іншых.
 
Хіцін — адзін з найбольш распаўсюджаных у прыродзе полісахарыдаў: штогод на [[Зямля|Зямлі]] вырабляецца і раскладаецца каля 10 гігатонаў гэтага рэчыва. Звычайна ў арганізмах, што вырабляюць і выкарыстоўваюць хіцін, ён утрымліваецца не ў чыстым выглядзе, але ў комплексе зь іншымі полісахарыдамі і [[пратэіны|пратэінамі]]. Нягледзячы на тое, што хіцін зьяўляецца рэчывам, вытворным ад [[цэлюлёза|цэлюлёзы]], у арганізмах, што вырабляюць цэлюлёзу ([[расьліны|расьліны]], [[бактэрыі|бактэрыі]]) хіцін знайсьці не атрымалася.
 
У [[мэдыцына|мэдыцыне]] хіцін выкарыстоўваецца для паскарэньня загойваньня ранаў: пакрытае хіцінам валакно, губкі і плеўкі скарачаюць час загойваньня [[рана|ранаў]] на велічыню да 30%. Асабліва пэрспэктыўным ёсьць выкарыстаньне хіцінавых матэрыялаў і інструмэнтаў з хіцінавым пакрыцьцём пры лекаваньні [[апёк|апёкаў]].
Радок 34:
[[hr:Hitin]]
[[hu:Kitin]]
[[id:Kitin]]
[[io:Chitino]]
[[is:Kítín]]