Корпус аховы памежжа: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EugeneZelenko (гутаркі | унёсак)
д вікіфікацыя
д пунктуацыя, артаграфія, выпраўленьне спасылак
Радок 1:
[[Выява:Za sluzbe graniczna.jpg|міні|250пкс|Адзнака «Za Służbę Graniczną» ўзор з даваеннай адзнакі КАП]]
'''Корпус Аховы Памежжа''' ('''КАП''') ({{мова-pl|Korpus Ochrony Pogranicza (KOP)}}) — адмысловае фармаваньне польскага войска, створанастворанае ў [[1924]] годзе, зь ініцыятывы гэн. [[Уладзіслаў Сікорскі|Уладзіслава Сікорскага]] дзеля «змаганьня з бальшавіцкімі бандамі на ўсходнім паграніччы». Вайскоўцы КАП прымалі ўдзел у сутычках зь беларускімі партызанамі, [[Украінская Вайсковая Арганізацыя|Украінскай вайсковай Арганізацыяй]]. КАП спрабаваў стрымліваць дзейнасьць кантрабандыстаў, савецкіх шпегаў і нелегальных уцекачоў у/з [[БССР]], пераносчыкаў камуністычнай літаратуры.
 
За год да стварэньня КАП у [[1923]] ахову граніцы прызначылі паліцыі, але тая ня здолела даць рады.
Радок 8:
Фармальна КАП падпарадкоўваўся Міністэрству Унутраных Справаў, хаця на практыцы быў часткай ўзброеных сілаў. Меў аднолькавую з вайскоўцамі форму, але акруглую фуражку замест традыцыйнай «рагатыўкі».
 
Акрамя аховы памежжа, КАП выконваў і пэўныя палітычныя функцыі. Вайскоўцы КАП мусілі праводзіць і разнастайныя прапагандовыя акцыі і супольную працу з мясцовым насельніцтвам, ахову польскіх асаднікаў. Пры гарнізонах КАП арганізоўваліся курсы па научаньнінавучаньні чытаньні па-польску, бібліятэкі, медыцынская дапамога. Аднак акцыі паланізацыі праходзілі аднастайна і «для адчэпнага» і толькі ўзмацналі нянавісьць сярод украінцаў і часткі беларусаў. Дзейнасьць КАП ацэнвалася, як ня вельмі шчасьліва<!--незразумела--> палітыка польскай дзяржавы адносна мясцовага насельніцтва.
 
КАП кладаўсяскладаўся з найлепшых вайсковых адзінак. Першым камандзірамі палкоў КАП былі прызначаны афіцэры легіянэры. Да службы накіроўваліся навучаныя жаўнеры, галоўным чынам з заходніх ваяводстваў (польскай і нямецкай нацыянальнасьці). Ахова мяжы была аргінізавана сыстэмай кардонаў на глыбіні 30 км.
 
Афіцэры КАП атрымоўвалі адмысловы дадатак да заробкаў, з-за чаго іх ня вельмі любілі іншыя вайскоўцы. Гэн. [[Юзэф Заяц]] сьцьярджаў, што за грошы, што ішлі на ўтрыманьне КАП, можна было б выставіць 7 дывізый пяхоты, а граніцу маглі вартаваць і звычайныя жаўнеры.
 
Пад час магчымай вайны, місыя КАП павінна была скончыцца, а некаторыя яе адзінкі ўмацавалі аддзелы [[Войска Польскае|Войска Польскага]].
 
=== 1924—1929 ===
Першыя 3 брыгады КАП абсадзілі граніцу польска-савецкую ў [[лістапад]]зе [[1924]]. У [[сакавік]]у [[1926]] КАП аховаў ужо і мяжу з [[Летува|Летувай]] і [[Латвія|Латвіяй]].
 
КАП меў у складзе 24 батальёны, якія называліся сваімі гарадамі-[[гарнізон]]амі. Таксама да іх былі далучаны 20 швадронаў кавалерыі. Гэтымі сіламі аховаласяахоўвалася граніцамяжа працягласьцю 2 000 км.
 
=== 1929—1935 ===
 
=== 1937—1939 ===
Асабісты склад быў тады каля 25 тысяч жаўнераў. Пасьля зьяўленьня Славаччыны як дзяржавы вясною [[1939]] частка адзінак КАП былобыла пераведзена на [[Карпаты]]. Тады КАП складаўся з 35 батальёнаў і 19 швадронаў кавалерыі.
 
КАП у [[1937]]—[[1939]] быў арганізаваны наступным чынам:
Радок 159:
 
== Вайна 1939 ==
Напярэдадні выбухупачатку [[Другая Сусьветная вайна|Другой Сусьветнай вайны]] большасьць частак КАП, пасьля мабілізацыі (што зьменшыла мілітарную якасьць) былі перакінуты на заходнюю граніцу (Малапольска, Велькапольска і Памор’е). У складзе розных армій яны прынялі ўдзел у бітвах з немцамі ў верасьні 1939. На ўсходзе КАП (дзе засталіся толькі запасныя аддзелы) каплекаваласяКАП камплектавалася сьвежанабранымі рэзэрвістамі. Гэтыя незабясьпечаныя цяжкой і найноўшай зброяй атрады спрабавалі даць адпор Чырвонай Арміі 17 верасьня 1939 году.
 
=== Разьмяшчэньне Батальёнаў КАП перад мабілізацыяй 1939 ===
Радок 178:
 
=== Вайсковыя дзеяньні ===
Афіцэрскі склад КАП, што трапіў да савецкага палону, быў вывезенвывезены, а пасьля зьнішчаны ў [[Асташкоў|Асташкове]] ў [[1940]].
 
{{Link FA|pl}}