|
[[Файл:Illustration Prunus dulcis0.jpg|міні|200пкс|Мігдал<br />(''Prunus dulcis'')]]
'''Мігдалы''' — плады аднайменнага дрэва ([[лацінская {{мова-la|па-лацінску]]: ''Prunus dulcis''}}, раней клясыфікавалася як ''Prunus amygdalus'' ці ''Amygdalus communis'') вышынёй да 8 м з бліскучым дробназубчастым лісьцем і сьветла-ружовымі або белымі кветкамі, якое расьце ў [[Міжземнамор’е|Міжземнамор’і]] і іншых [[субтропікі|субтрапічных рэгіёнах]]. Галоўныя камерцыйныякамэрцыйныя вытворцы — [[Каліфорнія|Каліфорнія (ЗША)]], [[Іспанія]], [[Італія]]. Мігдалы - — блізкі сваяк [[сьліва|сьлівы]], [[пэрсік|пэрсіка]], але ў ежу спажываецца не мякаць плада, а г.зв. “арэхі” –«арэхі» — ядро касьцянкі.
Шкарлупіньне "«арэхаў"» вельмі цьвёрдае. Ядро мігдалы белае, саладкавае, са слабым водарам, пакрытае тонкай карычневай абалонкай. Каб выдаліць яе, трэба апусціць ядро, ачышчанае ад шкарлупіньня, на 1 хвіліну ў кіпень. Ачышчанае ядро рэкамендуюць прамыць праточнай вадой і высушыць у духоўцы пры 50 – — 70 °СC. Мігдалы зьмяшчаюць значную колькасьць [[тлушч|тлушчу]], [[эфірныя алеі]], каля 20% [[бялок|бялку]], з [[вітаміны|вітамінаў]] – — невялікая колькасьць [[вітамін C|C]] і [[вітамін PP|PP]]. Высокакаларыйныя (100 г = 650 ккал).
Адрозьніваюць 2 разнастайнасьці мігдалы: салодкія і горкія. Апошнія зьмяшчаюць [[гліказід]] [[амігдалін]], які лёгка распадаецца, выдзяляючы атрутную [[сінільная кіслата|сінільную кіслату]], таму спажываць горкія мігдалы у ежу можна толькі ў мінімальных колькасьцях. Салодкія мігдалы ужываюць сьвежымі як дэсерт, а таксама пры вырабе [[соус|соусаў]], [[печыва]], [[торт|тартоў]] і г. д.
У шляхецкай кулінарыі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] вядомыя з [[16 стагодзьдзе|XVI стагодзьдзя]]. З іх выраблялі ахаладжальны напой [[аршад]], [[марцыпаны]], мігдаловую поліўку (на [[Вігілія|Вігілію]]), мігдаловы торт (на [[Трох Каралёў]]), мігдаловае “малако”«малако» для сьціслага [[пост|посту]] і г. д. У сялянскім асяродзьдзі мігдалы заставаліся недаступнымі, адсюль прыказка “Думаць«Думаць пра нябесныя мігдалы”мігдалы».
== Мігдаловая поліўка ==
Ачышчаныя і высушаныя молатыя мігдалы варыць 10-15 хвілін у [[малако|малацэ]] (1,5 л малака — 120 г мігдалаў), працадзіць і злёгку пасаладзіць; падаваць цёплай з [[рыс|рысам]], звараным у малацэ. Можна падаваць халоднай — звараныя ў малацэ мігдалы загушчаюць яечнымі жаўткамі.
|
