Іван Мележ: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
д →‎Узнагароды: не такі уж і накід
вікіфікацыя, афармленьне літаратуры
Радок 9:
| Псэўданімы =
| Нарадзіўся = [[8 лютага]] [[1921]]</br>{{Сьцяг БССР 1919}} [[Глінішча]], [[Хойніцкі раён]], [[Гомельская вобласьць]]
| Памёр = [[9 жніўня]] [[1976]]</br> {{сьцяг БССР}} [[Менск]]
| Грамадзянства =
| Род дзейнасьці = празаік, драматург, публіцыст
| Гады актыўнасьці =
| Напрамак =
| Жанр =
| Дэбют =
| Жанр =
| Значныя творы = ''«Людзі на балоце»'', ''«Подых Навальніцы»''
| Дэбют =
| Прэміі = Літаратурная прэмія імя [[Якуб Колас|Якуба Коласа]] (1962)
| Значныя творы = ''«Людзі на балоце»'', ''«Подых Навальніцы»''
| Палічка = http://knihi.com/mielez/
| Прэміі = Літаратурная прэмія імя [[Якуб Колас|Якуба Коласа]] (1962)
| Сайт =
| Палічка = http://knihi.com/mielez/
| Сайт =
}}
'''Іва́н Па́ўлавіч Ме́леж''' ([[8 лютага]] [[1921]]  — [[9 жніўня]] [[1976]])  — беларускі пісьменьнік, драматург, публіцыст. Народны пісьменьнік Беларусі ([[1972]]).
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сялянскай сям'ісям’і ў вёсцы [[Глінішча]] [[Хойніцкі раён|Хойніцкага раёну]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Пасьля заканчэньня сярэдняй школы №1 у [[Хойнікі (горад)|Хойніках]] уладкаваўся на працу ў Хойніцкі райкам камсамолу. У наступным годзе паступіў у [[Маскоўскі інстытут гісторыі, філязофіі і літаратуры]]. Зь першага курсу быў прызваны ў Савецкае войска. Улетку [[1940|1940-га]] ўдзельнічаў у вызваленьні Паўночнай [[Букавіна|Букавіны]]. З самага пачатку [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] на фронце. [[20 чэрвеня]] [[1942|1942 году]] пад [[Растоў|Растовам]] быў цяжка паранены ў правае плячо. Накіраваны на лячэньне ў [[Тбілісі]]. Пасьля жыў у Бугуруслане ([[Арэнбурская вобласьць]], [[Расея]]). З [[1943|1943 году]] на завочным аддзяленьні філялягічнага факультэта [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]], які працаваў у эвакуацыі на станцыі Сходня ў [[Маскоўская вобласьць|Маскоўскай вобласьці]]. Перавёўся на стацыянар і скончыў унівэрсытэт у [[1945|1945 годзе]] ўжо ў [[Менск]]у, паступіў у асьпірантуру. У гэтым жа годзе ўступіў у саюз пісьменьнікаў БССР. Выкладаў беларускую літаратуру ва ўнівэрсытэце, працаваў у рэдакцыі літаратурнага часопіса «[[Полымя]]», у апараце [[ЦК КПБ]]. У [[1966|1966 годзе]] Іван Мележ становіцца сакратаром Саюзу пісьменьнікаў [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]], у 1971—1974 намесьнік старшыні гэтай арганізацыі. Адначасова з [[1967]] да [[1976|1976 году]] дэпутат [[Вярхоўны Савет|Вярхоўнага Савету]] [[БССР]].
 
== Творчасьць ==
У [[1939|1939 годзе]] дэбютаваў у літаратуры вершам ''«Радзіме»'' (газэта ''«Чырвоная зьмена»''). Упершыню празаічны твор Івана Мележа апублікаваны ў [[19431943 годзе]] ў газэце ''«Бугурусланская праўда»''. Выдаў зборнікі аповесьцей і апавяданьняў ''«У завіруху»'' ([[1946]]) ''«Гарачы жнівень»'' ([[1948]]), ''«Заўсёды наперадзе»'' (нарыс, [[1948]]), ''«Блізкае і далёкае»'' ([[1954]]), ''«У гарах дажджы»'' ([[1957]]), ''«Што ён за чалавек»'' (апавяданьні, аповесьці, нарысы, [[1961]]), ''«Жыцьцёвыя клопаты»'' (нарысы, эсэ, крытычныя артыкулы, [[1975]]), ''«Белыя вішні і яблыні»'' ([[1976]]), ''«Першая кніга: Дзёньнікі, сшыткі, з запісных кніжак»'' ([[1977]]). Аўтар рамана ''«Мінскі напрамак»'' ([[1952]], дапрацаванае выданьне ў [[1974]]), цыкла раманаў ''«'''Палеская хроніка'''»'' - — '''''«Людзі на балоце»''''' ([[1962]]), '''''«Подых навальніцы»''''' ([[1966]]) і «'''''Завеі, снежань'''''» ([[1978]]). У [[1969]]-[[1971]] выйшаў Збор твораў у 6-ці, у [[1979]]-[[1985]] - — у 10 тамах.
 
Напісаў п'есып’есы ''«Пакуль вы маладыя»'' ([[1956]], асобнае выданьне ў [[1958]], пастаўлена ў [[1957]]), ''«Дні нашага нараджэньня»'' (апублікавана й пастаўлена ў [[1958]]), аднаактоўку ''«Хто прыйшоў уночы»'' ([[1959]], асобнае выданьне ў [[1966]]). Па раманах ''«Людзі на балоце»'' і ''«Подых навальніцы»'' Беларускім тэлебачаньнем створаны ў [[1996|1966  г.]] спэктакль. [[http://be-x-old.wikipedia.org/wiki/Нацыянальны_акадэмічны_тэатар_імя_Янкі_Купалы|Беларускім тэатрам імя Янкі Купалы]] пастаўлены ў [[1966|1966  г.]] спекталь ''«Людзі на балоце»'', Гомельскім абласным тэатрам - — ''«Подых навальніцы»'' ([[1977]]), у [[1989|1989  г.]] - — ''«Страсьці эпохі»'' (паводле рамана ''«Завеі, снежань»'').
 
=== Зборнікі ===
* «У завіруху» (1946)
* «Гарачы жнівень» (1948)
Радок 42:
* «Першая кніга: Дзёньнікі, сшыткі, з запісных кніжак» (1977)
 
=== Раманы ===
* «Менскі напрамак» (1952, дапрацаванае выданьне выйшла ў 1972)
* «Людзі на балоце» (1962, экранізаваны ў 1981 годзе)
Радок 48:
* «Завеі, сьнежань» (1978)
 
===П'есы П’есы ===
* «Пакуль вы маладыя» (1956, пастаўленая ў 1957, асобнае выданьне  — 1957)
* «Дні нашага нараджэньня» (1958)
* «Хто прыйшоў уночы» (1959, асобнае выданьне  — 1966)
 
Па матывах раманаў «Людзі на балоце», «Подых навальніцы» і «Завеі, сьнежань» у 1982 годзе зьняты фільм «Апейка»<ref>Все белорусские фильмы. Т. 2. Игровое кино (1926—1970). Каталог-справочник. Минск: Бел.наука, 2001. 240 c.</ref>.
 
== Узнагароды ==
* Літаратурная прэмія імя [[Якуб Колас|Якуба Коласа]] (1962) за раман «Людзі на балоце»
* Народны пісьменьнік БССР (1972)
Радок 61:
* Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа (1976) за зборнік крытычных нарысаў і артыкулаў «Жыцьцёвыя клопаты» (пасьмяротна)
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* Драздова, Зінаіда Уладзіміраўна. Майстэрства слова: Моўна-стылявыя асаблівасці «Палескай хронікі» Івана Мележа / З.  У.  Драздова; АН Беларусі. Ін-т літаратуры імя Я. Купалы. - — Мн.: Навука і тэхніка, 1993.  — 136  с.  — ISBN 5-343-00967-0.
* Ляшук, Вера Якаўлеўна. Іван Мележ у школе: Дапаможнік для настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў / В.  Я.  Ляшук. - — Мн.: Аверсэв, 2002.  — 191  с.  — (Вывучэнне творчасці пісьменніка) (Школьнікам, абітурыентам, навучэнцам.). - — ISBN 985-478-023-6.
* Кулешов, Ф.  И.  Подвиг художника: литературный путь И. Мележа.  — Минск : Изд-во БГУ им. В.  И.  Ленина, 1982.
* [http://slounik.org/81197.html Мележ Іван] // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)}}
* [http://slounik.org/90595.html Мележ Іван] // Іван Мележ. Людзі на балоце. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2002.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://litaratura.belarushosting.org/melez/index.php Кароткая біяграфія на старонцы '''Беларускія літаратары''']
* [http://knihi.com/mielez/ Творы на «Беларускай Палічцы»]
* [http://slounik.org/81197.html Біяграфія на Slounik.org]
* [http://knihi.com/mielez/ Творы на «Беларускай Палічцы»]
* [http://bookred.ru/obzor_91181.html Апавяданьні Івана Мележа на сайце «Студенческая библиотека»]
 
{{Шаблён:Пісьменьнікі_й_паэты_Беларусі}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Мележ, Іван}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 8 лютага]]