Гарбата: розьніца паміж вэрсіямі

{{Артаграфія}}[[Файл:Tea leaves steeping in a zhong čaj 05.jpg|міні|150пкс|Лісткі гарбаты]]

Гарбата – універсальны гаючы [[напой]], як прынята ў такіх выпадках казаць – «ад 100 [[хвароба|хвароб]]». На радзіме гарбаты, у [[Кітай|Кітаі]], першапачаткова гарбата выкарыстоўвалася толькі як лекі, потым як рытуальны напой, і ўжо зусім параўнальна нядаўна стала бытавым харчовым напоем.

Аб тым, што нам жыццёважыцьцёва неабходна паветра мы ўспамінаем толькі тады, калі гэтага самога паветра нам не хапае. Тое самае і з гарбатай – тыя, хто п'е гэты напой рэгулярна і ў конскіх дозах, абвыкаюць да гаючага дзеяння гарбаты і часта перастаюць прымячаць яго. (Аднак, гэта не азначае, што само гаючае дзеяннедзеяньне ад гэтага становіцца менш).

У сілу бытавой распаўсюджанасці і паўсядзённых празмернасцяўпразмернасьцяў людзі звычайна не ўспрымаюць гарбату як лекі. «Лекі» у жыццёвымжыцьцёвым сэнсе слова, гэта тое, што дапамагае пэўна і відавочна «ад галавы», «ад жывата» і тг.д. Пра гарбату так сказаць складана, т.ш. яна валодае КОМПЛЕКСНЫМ гаючым уздзеяннемуздзеяньнем, якія закранаюць усе фізіялагічныя сістэмы арганізма.

Комплекснае гаючае ўздзеяннеўздзеяньне звычайна з'яўляецца мяккім і неспецыфічным, г.з. вядзе да агульнага паляпшэнняпаляпшэньня стану здароўя, да паляпшэнняпаляпшэньня адаптыўных здольнасцяў і супраціўляльнасці арганізма, да павелічэнняпавелічэньня працягласці жыццяжыцьця і г.д. Калі заўгодна, то гарбата па аналогііаналёгіі з жэнь-шэням, ляўзеяй, элеўтэракокам і інш. можна назваць «малым адаптагенам».

Па сучасных дадзеных, для таго, каб спаўна адчуць прафілактычны эфект гарбаты неабходна ў суткі выпіваць не меней 5-6 шаляў гарбаты; а для выяўленага лячэбнага эфекту – ад 6 да 10 (!) шаляў. Пры гэтым гарбата павінна быць не вельмі дужа заварана (асабліва пры некаторых захворванняхзахворваньнях) і павінна быць цёплай, а не гарачай (так лепш засвойваецца). Аднак, у экстрэмальных сітуацыях (напрыклад, пры атручванняхатручваньнях), доза і крэпасць гарбаты могуць быць павялічаныя. У лячэбных мэтах гарбату піць лепш усяго за 20-30 мін да або пасля ежы.

Падушыце, што найбольшым гаючым эфектам валодаюць зялёная (і белая) гарбата, некалькі меншым эфектам – улуны, найменшым – чорная (чырвоная) гарбата. Дадзены факт некалькі сумны для еўрапейцаўэўрапейцаў, прывучаных выключна да пітва чорнай гарбаты, але, здароўе даражэй...

Забарона дзевятая – на запіванньнезапіваньне гарбатай лекаў. Дубільныя рэчывы, якія змяшчаюцца ў гарбаце, расшчапляючыся, утвараюць танін, ад якога шматлікія лекі даюць асадак і дрэнна засвойваюцца. Таму кітайцы гавораць, што гарбата руйнуе лекі.

Забарона дзесятая – на ўчорашнюю гарбату. Гарбата, пастаяўшая суткі ў [[імбрык|імбрыку]], не толькі губляе вітаміны, але таксама становіцца ідэальнайідэальным пажыўнайпажыўным серадайасяродзьдзем для бактэрый. Але калі гарбата не сапсавалася, яе цалкам можна выкарыстаць у лячэбных мэтах, але толькі як вонкавы сродак. Так, настаялая за суткі гарбата багатая кіслотамі і фторам, якія перашкаджаюць крывацёку з капіляраў, таму ўчорашняя гарбата дапамагае пры запаленьнях паражніны рота, болях у языку, экзэме, крывацечных дзёснах, павярхоўных пашкоджаньнях скуры, гнайніках. Прамываньне вачэй учорашняй гарбатай дапамагае паменшыць прыкрыя адчуванні пры праяве ў бялках крывяносных судзін і пасля слёзаў, а паласканьне рота раніцай перад тым, як чысьціць зубы, і пасля ежы не толькі пакідае адчуваньне свяжосьці, але і ўмацоўвае зубы.