Мялеці Сматрыцкі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
вікіфікацыя, артаграфія, афармленьне, выява
Радок 1:
'''МялеційМяле́цій''' (Мялеці'''Мяле́ці''') '''Сматры́цкі''' (сьвецкае імя '''Максім Герасімавіч Сматрыцкі''', нар. [[1570-ыя –я]] — памёр 17[[27 (сьнежня|27) сьнежня]] [[1633]], [[украінская мова|укр.]] ''Мелетій Смотрицький'')  — украінскі і [[Беларусь|беларускі]] грамадзка-палітычны і царкоўны дзеяч, мовазнаўца, пісьменьнік.
 
Нарадзіўся праўдападобна ў [[1575]] або [[1577]] годзе ў мястэчку Смотрыч (цяпер [[Хмяльніцкая вобласьць]] [[Украіна|Украіны]]). Скончыў філязофскі факультэт Віленскай езуіцкай акадэміі, потым слухаў лекцыі ў [[Ляйпцыг|Ляйпцыгскім]], [[Вітэнбэрг|Вітэнбэргскім]] і [[Нюрнбэрнг|Нюрнбэрнгскім]] унівэрсытэтах. З [[1601]]  — у маёнтках князя Б. Саламярэцкага на [[Магілёўская вобласьць|Магілёўшчыне]] і [[Менская вобласьць|Меншчыне]]. Каля [[1608]] году пераехаў у [[Вільня|Вільню]], дзе праўдападобна займаўся выкладаньнем у Віленскім праваслаўным брацтве. Пісаў на старажытных [[старабеларуская мова|беларускай]] і ўкраінскай, [[лацінская мова|лацінскай]], [[польская мова|польскай]] мовах.
 
Выступаў супраць [[Берасьцейская вунія|Берасьцейскай вуніі]] [[1596]]. У [[1610]] пад псэўданімам Тэафіл Артолёг выдаў кнігу «Трэнас» («Θринос», [[грэцкая мова|па-грэцку]] «плач»), у якой заклікаў беларускі і ўкраінскі народы да аб'яднаньняаб’яднаньня супраць каталіцкай экспансіі.
 
У [[1615]]-[[1618]] выкладаў царконаславянскуюцаркоўна-славянскую мову ў [[Кіеў|Кіеве]]. У [[1618]] вярнуўся ў Вільню, дзе ў Старадухаўскім манастыры пастрыгся ў манахі пад імем Мялеці.
 
[[Файл:Russian Grammar 1721.jpg|міні|200пкс|«Граматыка славенская» Сматрыцкага]]
У 1615 годзе апублікаваў граматыку грэцкай мовы. Але ягоны найбольш вядомы твор — «Граматыкі славенскія правільна сінтагма...» (выдадзеная прыблізна ў 1618-1619), у якой ўпершыню на такім высокім навуковым узроўні тлумачыліся [[артаграфія]], [[этымалёгія]] і [[сынтаксіс]] [[стараславянская мова|стараславянскай мовы]].
 
У [[1615]] годзе апублікаваў граматыку грэцкай мовы. Але ягоны найбольш вядомы твор  — «Граматыкі славенскія правільна сінтагма...» (выдадзеная прыблізна ў [[1618-]]—[[1619]]), у якой ўпершыню на такім высокім навуковым узроўні тлумачыліся [[артаграфія]], [[этымалёгія]] і [[сынтаксіс]] [[стараславянская мова|стараславянскай мовы]].
З [[1620]] некананічна высьвячэньны на арцыбіскупа полацкага. Не атрымаў дзяржаўнага прызнаньня і пастаўленьня. Карыстаўся тытулатурай арцыбіскупа Полацкага, Віцебскага і Мсьціслаўскага, гэткай праваслаўнай эпархіі не існавала і на катэдры Сматрыцкі ніколі не засядаў. У цягу часу атрымаў фактычнае прызнаньне біскупскага ранга, зьвязанае са спробамі далучыць застаўшыхся праваслаўных да грэка-каталіцкай царквы.
 
З [[1620]] некананічна высьвячэньный незаконна<ref>Ігар Войніч. [http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/bha/07-2/05.htm Сільвестр Косаў і Язафат Кунцэвіч — повязь царкоўных ерархаў] // Беларускі гістарычны агляд, Том 7 Сшытак 2 (13)</ref> высьвечаны на арцыбіскупа[[арцыбіскуп]]а полацкага. Не атрымаў дзяржаўнага прызнаньня і пастаўленьня. Карыстаўся тытулатурай арцыбіскупа Полацкага, Віцебскага і Мсьціслаўскага, гэткай праваслаўнай эпархіі не існавала і на катэдры Сматрыцкі ніколі не засядаў. УЗь цягуцягам часу атрымаў фактычнае прызнаньне біскупскага ранга, зьвязанае са спробамі далучыць застаўшыхсяпазасталых праваслаўных да грэка-каталіцкай царквы.
У [[1627]] таемна перайшоў на бок уніятаў, у 1628 гэта стала вядома і Сматрыцкі афіцыйна прызнаў сваю прыналежнасьць да Грэка-каталіцкай царквы. Пазбаўлены 1628.08.10 рангаў у Праваслаўнай царкве. Адмовіўся ад сваіх антыўніяцкіх твораў, выступаў супраць праваслаўных пісьменьнікаў-палемістаў.
 
У [[1627]] таемна перайшоў на бок уніятаў, у [[1628]] гэта сталазрабілася вядома і Сматрыцкі афіцыйна прызнаў сваю прыналежнасьць да Грэка-каталіцкай царквы. Пазбаўлены [[8 кастрычніка]] [[1628.08.10]] рангаў у Праваслаўнай царкве. Адмовіўся ад сваіх антыўніяцкіх твораў, выступаў супраць праваслаўных пісьменьнікаў-палемістаў.
==Вонкавыя спасылкі==
 
* [http://slounik.org/120814.html Біяграфія на slounik.org]
== Крыніцы ==
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* [http://slounik.org/120814.html Сматрыцкі Мялецій] // {{Літаратура/Чалавек і грамадзтва: Энцыкляпэдычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 1998}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Сматрыцкі, Мялецій}}