Электрычны ток: розьніца паміж вэрсіямі

'''Ток''' — накіраваны рух электрычна [[электрычны зарад|зараджаных]] часьціц[[часьцінка|часьцінак]]. Велічыня току вымераецца так званайхарактарызуецца [[сіла току|сілай току]], якая ў сыстэме [[СІ]] вымераеццавымяраецца ў [[ампэр]]ах.

Хуткасьць руху часьціцчасьцінак у [[праваднік]]ах залежыць ад матэрыялу правадніка, [[маса|масы]] і зарадазараду часьціцычасьцінкі, навакольнай [[тэмпэратура|тэмпэратуры]], прыкладзенай рознасьці патэнцыялаў і складае велічыню, нашмат меншую за [[хуткасьць сьвятла|хуткасьціхуткасьць сьвятла]]. Нягледзячы на гэта, хуткасьць распаўсюджваньня ўласна электрычнага току роўная хуткасьці сьвятла ў дадзеным асяродзьдзі, гэта значыць хуткасьці распаўсюджваньня фронту [[электрамагнітная хваля|электрамагнітнай хвалі]].

Ток бывае [[ПастаянныСталы ток|пастаяннысталы]] й [[ПераменныЗьменны ток|пераменнызьменны]]. ПастаянныСталы ток — гэта ток, які мае ''пастаяннуюсталую велічыню''. ПераменныЗьменны ток пэрыядычна зьмяняе кірунак свайго руху па сынусоідзе з вызначанай частатой[[частасьць|частасьцю]], вымяранай у гэрцах ([[Гц]]). ПераменныЗьменны [[ток высокай частатычастасьці]] выцясьняеццавыціскаецца на паверхню правадніка (гл. [[Скін-эфэкт]]).

Матэрыял, у якім цячэ ток, завецца правадніком. Некаторыя матэрыялы пры нізкіх тэмпэратурах пераходзяць у стан [[звышправоднасьць|звышправоднасьці]]. У такім стане яны не аказваюцьзьдзяйсьняюць амаль ніякага супраціву току, іх [[электрычны супраціўсупор|супраціўсупор]] імкнецца да нуля. Ва ўсіх астатніх выпадках праваднік аказваезьядзяйсьняе супраціў плыні току і ў выніку частка энэргіі электрычных часьціцчасьцінак ператвараецца ў цеплыню. Сілу току можна разьлічыцьвылічыць па [[закон Ома|законузаконе Ома для ўчастку ланцуга]] і [[Закон Ома для поўнага ланцуга|законузаконе Ома для поўнага ланцуга]].

Ток, прапушчаны праз арганізм чалавека або жывёлы, можа выклікаць электрычныя апёкі, [[фібрыляцыя|фібрыляцыю]] або сьмерць. Зь іншага боку, электрычны ток выкарыстаюць у [[рэанімацыя|рэанімацыі]]; для лячэньнялекаваньня псыхічных захворваньняў, асабліва [[дэпрэсія|дэпрэсіі]]; электрастымуляцыю вызначаных абласьцей галаўнога мозгу ўжываюць для лячэньнялекаваньня такіх захворваньняў, як [[хвароба Паркінсана]] і [[эпілепсія]];. [[кіроўца рытмуПэйсмэйкер]], стымулюючы сардэчную цягліцу імпульсным токам, выкарыстоўваюць пры [[брадыкардыя|брадыкардыі]]. У арганізме чалавека й жывёл ток выкарыстоўваецца для перадачы нервовыхнэрвовых імпульсаў.

Па тэхніцы бясьпекі, мінімальна адчувальны чалавекам ток складае 1 [[ампэр|мА]]. Небясьпечным для жыцьця чалавека ток становіццаробіцца пачынальна ззь сілы прыкладна 0,01 А. Сьмяротным для чалавека ток становіццаробіцца пачынальна ззь сілы прыкладна 0,1 А. Бясьпечным лічыцца напруга менейменшая за 12 [[вольт|В]].