Вікіпэдыя

Люблін: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
ArthurBot (гутаркі | унёсак)
40 672 праўкі
д робат дадаў: ko:루블린
Радок 1:
{{Мястэчка
{{Горад
|Герб Назва = POL Lublin COA 1.svg = Люблін
|Сьцяг Назва ў родным склоне = POL Lublin flag.svgЛюбліну
|Назва Няпэўная назва = Люблін
|Краіны Арыгінальная назва = Польшчы
|Плошча Краіны = 147,5Польшчы
| Герб = POL Lublin COA 1.svg
|Тэлефонны код = + (48) 81
| Сьцяг = POL Lublin flag.svg
|Дата заснаваньня = [[1198]]
| Гімн =
|Паштовы індэкс = 20-001 да 20-999
| Першыя згадкі = [[1198]]
|Статус гораду = адміністрацыйны цэнтар
| Горад з =
|Шчыльнасьць насельніцтва = 2407 ас./км²
| Магдэбурскае права =
|Насельніцтва з прыгарадамі = каля 415 500
| Былыя назвы =
|Насельніцтва = 354.967
| Былая назва =
|Назва ў родным склоне = Любліна
| Мясцовая назва =
|Шырата_паўшар'е = паўночнае
| Адміністрацыйная адзінка =
|Шырата_градусаў = 51
| Назва адміністрацыйнай адзінкі =
|Шырата_хвілінаў = 14
| Адміністрацыйная адзінка2 =
|Шырата_сэкундаў = 53
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 =
|Даўгата_паўшар'е = усходняе
| Адміністрацыйная адзінка3 =
|Даўгата_градусаў = 22
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3 =
|Даўгата_хвілінаў = 34
| Сельсавет =
|Даўгата_сэкундаў = 13
| Пасялковы савет =
| Кіраўнік =
| Імя кіраўніка =
| Плошча = 147,5
| Вышыня =
| Колькасьць насельніцтва = 354 967
| Год падліку насельніцтва =
| Шчыльнасьць насельніцтва = 2407
| Колькасьць двароў =
| Часавы пас =
| Летні час =
| Тэлефонны код = +(48) 81
| Паштовы індэкс = 20-001 да 20-999
| Аўтамабільны код =
| Выява = Collage of views of Lublin.jpg
| Апісаньне выявы =
| Шырата паўшар'е = паўночнае
| Шырата градусаў = 51
| Шырата хвілінаў = 14
| Шырата сэкундаў = 53
| Даўгата паўшар'е = усходняе
| Даўгата градусаў = 22
| Даўгата хвілінаў = 34
| Даўгата сэкундаў = 13
| Пазыцыя подпісу на мапе =
| Водступ подпісу на мапе =
| Commons = Category:Lublin
| Сайт = http://www.um.lublin.pl/
| Колер = {{Колер|Польшча}}
}}
'''Люблін''' ({{мова-pl|Lublin}}, {{Праслухаць|Pl-Lublin.ogg}}) — [[горад]] ва ўсходняй [[Польшча|Польшчы]], адміністрацыўны цэнтр [[Люблінскае ваяводзтва|Люблінскага ваяводзтва]]. Займае дзявятае месца ў краіне па колькасьці насельніцтва.
[[Выява:PlanLublina.png|міні|220пкс|Плян гораду]]
[[ВыяваФайл:Collage of views of LublinPlanLublina.jpgpng|міні|220пкс|ЛюблінПлян гораду]]
 
== Месцазнаходжаньне і прырода ==
'''Люблін''' ([[польская мова|па-польску]]: ''Lublin'' {{Праслухаць|Pl-Lublin.ogg}}) — [[горад]] ва ўсходняй [[Польшча|Польшчы]], адміністрацыўны цэнтр [[Люблінскае ваяводзтва|Люблінскага ваяводзтва]]. Займае дзявятае месца ў краіне па колькасьці насельніцтва.
Люблін знаходзіцца ў паўночнай частцы [[Люблінкае Ўзвышша|Люблінскага Ўзвышша]]. Праз горад працякае рака [[Быстшыца (прыток Вяпра)| Быстрыца]] (''Bystrzyca'') — левы прыток [[Вепш|Вяпша]] (''Wieprz''). Сярэдняя тэмпэратура паветра ў студзені складае −5 °C, у ліпені +18,5 °C. Колькасьць ападкаў не перавышае 600 мм. У межах горада знаходзіцца тры леса: найвялікшы — ''Las Dąbrowa'' (закладзены каля збудаванага ў [[1974]] годзе штучнага вадасховішча — [[Зэмбарыцкая Бухта|Зэмбарыцкай Бухты]] (''Zalew Zemborzycki'')), ''Stary Gaj'' і ''Las Prawiedniki''.
Таксама Люблін багаты на паркі. Старэйшы зь іх — Саксонскі парк (''Ogród Saski'') знаходзіцца ў самым цэнтры горада і паўстаў у 1837 г. Парк Бранавіцкіх (''Park Bronowicki'') трошкі саступае яму па веку. Зараз, на жаль, ён занядбаны. Пасьля ІІ сусьветнай вайны на балоцістай тэрыторыі каля Быстрыцы быў створаны Народны Парк (''Park Ludowy'').
 
== Тапаграфія ==
==Месцазнаходжаньне і прырода==
У цэнтры горада знаходзяцца два найстарэйшых раёна Любліна — ''Stare Miasto'', ''Śródmieście'' (у асноўным турыстычныя, гандлёвыя і паслуговыя функцыі), ''Wieniawa'' і ''Czwartek'' (жылыя функцыі). Наўкола ад цэнтра разрасьліся новыя раёны, у асноўным пабудаваныя ў [[1945]]—[[1989]] гг. — на поўначы адныя з найвялікшых — ''Czechów'' і ''Kalinowszczyzna'', на поўдню — ''Czuby'', ''Osiedle Nałkowskich'' (у непасрэднай блізасьці ад [[Зэмбарыцкая Бухта|Зэмбарыцкай Бухты]]) і раён ''Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej'' (Люблінскі жыльлёвы каапэратыў), на ўсходзе — ''Tatary'' і ''Bronowice''. Найдалей ад цэнтра на ўсход высунуты раён ''Felin''. Акрамя жылых дамоў, там знаходзяцца частка будынкаў [[Сельскагаспадарчая акадэмія ў Любліне|Сельскагаспадарчай Акадэміі]] (''Akademia Rolnicza'') і жывёлагадоўчая база навучальнай установы.
 
Люблін знаходзіцца ў паўночнай частцы [[Люблінкае Ўзвышша|Люблінскага Ўзвышша]]. Праз горад працякае рака [[Быстшыца (прыток Вяпра)| Быстрыца]] (''Bystrzyca'') - левы прыток [[Вепш|Вяпша]] (''Wieprz''). Сярэдняя тэмпэратура паветра ў студзені складае -5°C, у ліпені +18,5°C. Колькасьць ападкаў не перавышае 600 мм. У межах горада знаходзіцца тры леса: найвялікшы - ''Las Dąbrowa'' (закладзены каля збудаванага ў [[1974]] годзе штучнага вадасховішча - [[Зэмбарыцкая Бухта|Зэмбарыцкай Бухты]] (''Zalew Zemborzycki'')), ''Stary Gaj'' і ''Las Prawiedniki''.
Таксама Люблін багаты на паркі. Старэйшы зь іх - Саксонскі парк (''Ogród Saski'') знаходзіцца ў самым цэнтры горада і паўстаў у 1837 г. Парк Бранавіцкіх (''Park Bronowicki'') трошкі саступае яму па веку. Зараз, на жаль, ён занядбаны. Пасьля ІІ сусьветнай вайны на балоцістай тэрыторыі каля Быстрыцы быў створаны Народны Парк (''Park Ludowy'').
 
==Тапаграфія==
 
 
У цэнтры горада знаходзяцца два найстарэйшых раёна Любліна - ''Stare Miasto'', ''Śródmieście'' (у асноўным турыстычныя, гандлёвыя і паслуговыя функцыі), ''Wieniawa'' і ''Czwartek'' (жылыя функцыі). Наўкола ад цэнтра разрасьліся новыя раёны, у асноўным пабудаваныя ў [[1945]]-[[1989]] гг. - на поўначы адныя з найвялікшых - ''Czechów'' і ''Kalinowszczyzna'', на поўдню - ''Czuby'', ''Osiedle Nałkowskich'' (у непасрэднай блізасьці ад [[Зэмбарыцкая Бухта|Зэмбарыцкай Бухты]]) і раён ''Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej'' (Люблінскі жыльлёвы каапэратыў), на ўсходзе - ''Tatary'' і ''Bronowice''. Найдалей ад цэнтра на ўсход высунуты раён ''Felin''. Акрамя жылых дамоў,там знаходзяцца частка будынкаў [[Сельскагаспадарчая акадэмія ў Любліне|Сельскагаспадарчай Акадэміі]] (''Akademia Rolnicza'') і жывёлагадоўчая база навучальнай установы.
 
Прамысловасьць знаходзіцца галоўным чынам у паўночна-ўсходняй частцы горада (''Zadębie'', ''Majdan Tatarski''), а таксама ў ваколіцах чыгуначнага вакзала (на поўдню).
Радок 43 ⟶ 67:
Рэкрэацыйныя тэрэторыі знаходзяцца вакол [[Зэмбарыцкая Бухта|Зэмбарыцкай Бухты]] i Старага Лесу (''Stary Las'').
 
Кампактна забудаваны абшар Студэнцкага Гарадка [[Унівэрсытэт імя Марыі Складоўскай-Кюры|Унівэрсытэта імя Марыі Складоўскай-Кюры]] (''Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej - — UMCS '') разам з прылеглымі тэрыторыямі іншых Люблінскіз ВНУ ([[Каталіцкі Люблінскі Ўнівэрсытэт|Каталіцкага Люблінскага Ўнівэрсытэта]] (''Katolicki Uniwersytet Lubelski - — KUL'') i [[Сельскагаспадарчая акадэмія ў Любліне|Сельскагаспадарчай Акадэміі]]. Кілямэтр далей знаходзіцца гарадок [[Люблінская Палітэхніка|Палітэхнікі]]).
 
== Дэмаграфія ==
Насельніцтва Любліна складае 354 тысячы чалавек (жанчын — 190 тысяч, мужчын — 167 тысяч). Трэба адзначыць, што вялікую групу насельнікаў складюць прыезджыя студэнты, якія незалічаны да папуляцыі Любліна. Згодна розных падлікаў, падчас навучальнага году іх лічба складае каля 95 тысяч.
 
Насельніцтва Любліна складае 354 тысячы чалавек (жанчын - 190 тысяч, мужчын - 167 тысяч). Трэба адзначыць, што вялікую групу насельнікаў складюць прыезджыя студэнты, якія незалічаны да папуляцыі Любліна. Згодна розных падлікаў, падчас навучальнага году іх лічба складае каля 95 тысяч.
 
У [[2006]] гаду ўзровень беспрацоўя у Любліне раўняўся 10,8% (што зьяўляецца менш, чым у папярэдніх гадах).
 
'''Зьмена лічбы насельніцтва ў апошніх гадах:'''
* [[1970]]  — 238 500
* [[1980]]  — 304 400
* [[1990]]  — 351 400
* [[2000]]  — 355 800
* [[2004]]  — 355 998
* [[2006]]  — 354 967
 
== Транспарт ==
=== Транзыт ===
 
Праз Люблін праходзяць дзьве важныя нацыянальныя і міжнародныя дарогі — дарога №17 з [[Варшава|Варшавы]] да [[Кіеў|Кіева]], дарога №19 з [[Беласток|Беластоку]] да [[Жэшаў|Жэшава]], а таксама дарога №82 з Любліна да [[Уладава|Ўладава]].
===Транзыт===
Праз Люблін праходзяць дзьве важныя нацыянальныя і міжнародныя дарогі - дарога №17 з [[Варшава|Варшавы]] да [[Кіеў|Кіева]], дарога №19 з [[Беласток|Беластоку]] да [[Жэшаў|Жэшава]], а таксама дарога №82 з Любліна да [[Уладава|Ўладава]].
Вельмі дрэннае спалучэнне з Беларуссю, адсутнічаюць прамые аўтобусы.
 
=== Гарадзкі транспарт ===
Гарадзкую камунікацыю ў Любліне абслугоўвае камунальнае [http://www.mpk.lublin.pl Гарадзкое Транспартнае Прадпрыемства] (''Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne''), а таксама прыватныя перавозчыкі, аб’яднаныя ў Люблінскі Аўтобусны Кансорцыюм. У Любліне існуе 45 звычайных аўтобусных ліній, 4 лініі сэзонных аўтобусаў, 1 лінія школьных аўтобусаў і 9 бясплатных ліній да гіпэрмаркетаў. Акрамя таго, таксама існуе 4 лініі (галоўным чынам прыгарадныя), якія абслугоўваюцца мікрааўтобусамі. Люблін адзін з трох польскіх гарадоў, у якіх курсуюць тралейбусы (8 ліній).
 
Гарадзкую камунікацыю ў Любліне абслугоўвае камунальнае [http://www.mpk.lublin.pl Гарадзкое Транспартнае Прадпрыемства] (''Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne''), а таксама прыватныя перавозчыкі, аб'яднаныя ў Люблінскі Аўтобусны Кансорцыюм. У Любліне існуе 45 звычайных аўтобусных ліній, 4 лініі сэзонных аўтобусаў, 1 лінія школьных аўтобусаў і 9 бясплатных ліній да гіпэрмаркетаў. Акрамя таго, таксама існуе 4 лініі (галоўным чынам прыгарадныя), якія абслугоўваюцца мікрааўтобусамі. Люблін адзін з трох польскіх гарадоў, у якіх курсуюць тралейбусы (8 ліній).
 
На жаль, у сёньняшняга Люблінскага гарадзкога транспарту шмат праблемаў. Камунікацыйная сыстэма састарэла, не хапае прыгарадных ліній (зараз іх толькі 8), няма начнога транспарту. Большасць аўтобусаў і тралейбусаў вельмі старыя і ў дрэнным стане. Горад самы слабаразвіты з ваяводскіх ў Польшчы з пункту гледжання грамадскага транспарту.
 
=== Чыгунка ===
Люблін зьяўляецца важным чыгуначным вузлом. Праз горад праходзіць чыгуначная лінія, якая злучае [[Варшава|Варшаву]] з мяжой у [[Дарагуск|Дарагуску]] і далей з [[Кіеў|Кіевам]] і [[Адэса|Адэсай]]. Дзьве іншыя лініі выходзяць з Любліна ў напрамках: на поўдзень (да [[Пшэварск|Пшэварска]] праз [[Сталёва-Воля|Сталёву-Волю]]) і на поўнач (да [[Лукаў|Лукава]] — сёньня не выкарыстоўваецца для пасажырскіх перавозак).
 
Люблін зьяўляецца важным чыгуначным вузлом. Праз горад праходзіць чыгуначная лінія, якая злучае [[Варшава|Варшаву]] з мяжой у [[Дарагуск|Дарагуску]] і далей з [[Кіеў|Кіевам]] і [[Адэса|Адэсай]]. Дзьве іншыя лініі выходзяць з Любліна ў напрамках: на поўдзень (да [[Пшэварск|Пшэварска]] праз [[Сталёва-Воля|Сталёву-Волю]]) і на поўнач (да [[Лукаў|Лукава]] - сёньня не выкарыстоўваецца для пасажырскіх перавозак).
 
У адмінстрацыўных межах горада знаходзяцца тры чыгуначныя вакзалы: ''Główny'' (Галоўны Вакзал), ''Północny'' (Паўночны Вакзал), ''Zemborzyce'', а таксама разьмеркавальная станцыя ''Tatary''. Дадаткова існуе два неўжывальныя прыпынкі: ''Lublin-Rudnik'' і ''Lublin-Zalew''. У заходняй частцы горада функцыянуе чыгуначны прыпынак ''Stasin Polny''.
 
=== Аўтобусны транспарт ===
Люблін таксама зьяўляецца важным вузлом аўтобуснай камунікацыі. У горадзе знаходзяцца два аўтавакзалы: ''Dworzec Główny'' (Галоўны Аўтавакзал) каля замка (у цэнтры горада), а таксама ''Dworzec Południowy'' (Паўднёвы Аўтавакзал), які знаходзіцца насупраць Галоўнага чыгуначнага Вакзала. Але большасьць аўтобусаў ад’язжае з Галоўнага Аўтавакзала — Паўдёвы Аўтавакзал кантралюе адзінкі маршутаў да [[Сьвіднік|Сьвідніка]] і да іншых невялічкіх гарадоў на поўдні [[Люблінскае ваяводзтва|Люблінскага ваяводзтва]].
 
Аўтобуснае злучэньне абслугоўваецца праз ''PKS'' (''Państwowa Komunikacja Samochodowa'' — Дзяржаўны Аўтамабільны Транспарт), ''Transped'', ''Polski Express'', а таксама прыватныя фірмы.
Люблін таксама зьяўляецца важным вузлом аўтобуснай камунікацыі. У горадзе знаходзяцца два аўтавакзалы: ''Dworzec Główny'' (Галоўны Аўтавакзал) каля замка (у цэнтры горада), а таксама ''Dworzec Południowy'' (Паўднёвы Аўтавакзал), які знаходзіцца насупраць Галоўнага чыгуначнага Вакзала. Але большасьць аўтобусаў ад'язжае з Галоўнага Аўтавакзала - Паўдёвы Аўтавакзал кантралюе адзінкі маршутаў да [[Сьвіднік|Сьвідніка]] і да іншых невялічкіх гарадоў на поўдні [[Люблінскае ваяводзтва|Люблінскага ваяводзтва]].
Аўтобуснае злучэньне абслугоўваецца праз ''PKS'' (''Państwowa Komunikacja Samochodowa'' - Дзяржаўны Аўтамабільны Транспарт), ''Transped'', ''Polski Express'', а таксама прыватныя фірмы.
 
===Аэрапорт===
 
=== Аэрапорт ===
Люблін ня мае сталага авіязлучэньня зь іншымі гарадамі. Недалёка ад горада існуюць два маленькія аэрадромы для невялікага авіяруху. Аэрадром, які належыць да Люблінскага Аэраклюбу (''Aeroklub Lubelski''), знаходзіцца каля вёскі Радавец (''Radawiec''). Другі аэрадром - каля [[Сьвіднік|Сьвідніка]]. У асноўным там прызямляюцца толькі лёккія самалёты і гелікоптары.
Люблін ня мае сталага авіязлучэньня зь іншымі гарадамі. Недалёка ад горада існуюць два маленькія аэрадромы для невялікага авіяруху. Аэрадром, які належыць да Люблінскага Аэраклюбу (''Aeroklub Lubelski''), знаходзіцца каля вёскі Радавец (''Radawiec''). Другі аэрадром — каля [[Сьвіднік|Сьвідніка]]. У асноўным там прызямляюцца толькі лёккія самалёты і гелікоптары.
Распрацоўваюцца пляны будаўніцтва аэрапорта прынамсі рэгіянальнага значэньня.
 
== Гісторыя горада ==
Засяленьняе тэрыторыі сёньняшняга горада пачалося яшчэ ў [[VI стагодзьдзе|VI ст.]], калі разьвілося пасяленьне на ўзгорку ''Czwartek'' (Чацьвер), якое потым пашыралася на суседнія ўзгоркі. На замкавым узгорку ў [[X стаглдзьдзе|X ст.]] паўсталі абаронныя збудаваньні: спачатку драўняныя — потым мураваныя. У [[XІІ стаглдзьдзе|XІІ ст.]] замак атрымаў правы [[каштэлянія|каштэляніі]]. Побач, на Старамейкім (''Staromiejskim'') узгорку, паўстаў горад.
 
Люблін першы раз узгадваецца ў [[1198]] г.
Засяленьняе тэрыторыі сёньняшняга горада пачалося яшчэ ў [[VI стагодзьдзе|VI ст.]], калі разьвілося пасяленьне на ўзгорку ''Czwartek'' (Чацьвер), якое потым пашыралася на суседнія ўзгоркі. На замкавым узгорку ў [[X стаглдзьдзе|X ст.]] паўсталі абаронныя збудаваньні: спачатку драўняныя - потым мураваныя. У [[XІІ стаглдзьдзе|XІІ ст.]] замак атрымаў правы [[каштэлянія|каштэляніі]]. Побач, на Старамейкім (''Staromiejskim'') узгорку, паўстаў горад.
 
Настарэйшы люблінскі касьцёл у гонар [[Арханёл Міхаіл|Арханёла Міхаіла]] згодна легендзе быў пабудаваны ў [[1282]] г. князем [[Лешак Чорны|Лешакам Чорным]], які вяртаўся пасьля пераможнага паходу на [[яцьвягі|яцьвягаў]]. Касьцёл разабраны ў [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]].
Люблін першы раз узгадваецца ў [[1198]] г.
 
Настарэйшы люблінскі касьцёл у гонар [[Арханёл Міхаіл|Арханёла Міхаіла]] згодна легендзе быў пабудаваны ў [[1282]] г. князем [[Лешак Чорны|Лешакам Чорным]], які вяртаўся пасьля пераможнага паходу на [[яцьвягі|яцьвягаў]]. Касьцёл разабраны ў [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]].
 
[[Магдэбурскае права]] атрымана падчас панаваньня [[Уладзіслаў I Лакаток|Ўладзіслава Лакатка]] [[15 жніўня]] [[1317]] года.
У [[1341]]  г. [[Казімір III Вялікі]] атрымаў пад Люблінам перамогу над [[Татары|Татарамі]], а год пазьней выдаў гораду чарговае права - — рэгуляцыйнае, згодна якому Люблін атачылі мурамі.
 
У [[1474]]  г. [[Казімір Ягелончык|Казімер IV Ягелончык]] прызначыў Люблін сталіцай новастворанага Люблінскага выяводзтва, вылучанага з Сандамерскага ваяводзтва.
У [[XV стагодзьдзе|XV]]-[[XVI стагодзьдзе|XVI]] стст. горад перажывае росквіт дзякуючы гандёвым шляхам з [[Чорнае мора|Чорнага мора]] ў заходнюю Эўропу.
У [[1569]]  г. у Любліне падпісана знакамітая [[Люблінская вунія|Люблінская вунія]].
 
У [[XVI стагодзьдзе|XVI]] і [[XVII стагодзьдзе|XVII]] стст. Люблін зьяўляўся адным з галоўных цэнтраў [[Рэфармацыя|рэфармацыі]]. Тут дзейнічала вялікая суполка [[польскае брацтва|польскага брацтва]] (''Bracia polscy''). Таксама ў Любліне існаваў [[кальвінізм|кальвінійскі]] збор. У горадзе у [[XVI стагодзьдзе|XVI]] ст. ужо працавала габрэйская друкарня, недзе ад [[1630]] - — польская друкарня, а ад [[1687]] езуіцкая друкарня.
 
[[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]] - — цяжкі этап у гісторыі Любліна. На хвалі агульнапольскіх міжнацыянальных і гаспадарчых канфлікаў занепадаюць знакамітыя люблінскія кірмашы. У [[1630]] горад пакутвае ад эпідэміі [[чума|чумы]], якая забрала жыцьці 5 тыс. чалавек. Пасьля вайны з [[Казак|казакамі]] ([[1648]]-—[[1650]]) горад пакідае большасьць купцоў з Эўропы. У [[1655]] Люблін спусташае расейска-казацкае войска, асабліва моцна пацярпелі габрэі. У [[1656]] горад рабуюць швэды, зьнішчая будынкі і насельніцтва.
Ад [[1686]] пачынаецца традыцыя Люблінскага Хэйнала (''Hejnał Miasta Lublina'').
 
Пачатак [[XVIIІ стагодзьдзе|XVIIІ ст.]] прыносіць новыя зьнішчэньні падчас [[Паўночная вайна|Паўночнай вайны]]. У [[1703]] годзе [[Аўгуст Моцны|Аўгуст II]] надае гораду прывілей, які параўноўвае Люблін у правах з [[Кракаў|Кракавам]]. Пасьля войнаў горад нарэшце паступова разбудоўваецца (у асноўным магнацкія сядзібы і касьцёлы). Афармляецца аблічча сёньняшняга ''Krakowskiego Przedmieścia'' (Кракаўскага Прадмесьця) і ''Litewskiego'' (Літоўскага) пляцу, але горад усё яшчэ выглядае досыць убога. Падчас польскай эпохі Асьветніцтва ([[1780]]) паўстае фундацыя "«Boni Ordinis"», якая сваёй дзейнасьцю прыводзціь да рэстаўрацыі гарадзкіх камяніц і выбрукаваньня вуліц, а таксама аднаўленьня ратушы.
 
Ў [[1788]] годзе, пасьля стогадовага перапынку, адраджаецца пратэстанцкі рух, праяўленьнем якога было будаўніцтва касьцела сьв. Троіцы (''św. Trójcy''), які існуе і сёньня.
 
Пасьля абвяшчэньня Канстытуцыі 3 траўня, Люблін абраў сваяго першага прэзыдэнта - — Тэадора Груэля-Грэцца (''Teodora Gruell-Gretza''), які шмат зрабіў для разьвіцьця горада.
У [[1792]]  г. па загаду імпэратрыцы [[Кацярына II|Кацярыны II]] Люблін заняло расейскае войска, чым скончыла нядоўгі пэрыяд росквіту.
 
Згодна трэцяму падзелу Рэчы Паспалітай у [[1795]] горад перайшоў да [[Аўстрыя|Аўстрыі]].
 
У [[1809]]  г. Люблін быў далучаны да [[Варшаўскае Княства|Варшаўскага Княства]]. У [[1815]] апынуўся ў складзе [[Царства Польскае|Царства Польскага]] пад [[Расея|расейскай]] уладай, у [[1837]] Люблін - — сталіца губэрні.
 
Насельніцтва горада ў [[1873]] складала 28,9 тыс., а ў [[1897]]  г. узрасло да 50,2 тыс. У [[1877]] пабудавана першае чыгуначнае злучэньне. Падчас [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]] пасьляе расейскага адступленьня горад займуюць [[Нямеччына|нямецкія]] і [[Аўстра-Вугоршчына|аўстра-вугорскія]] войскі. Такім чынам, улетку [[1915]] канчаткова скончваецца пэрыяд расейскае ўлады ў Любліне.
 
У [[1918]]  г. закладзены [[Каталіцкі Люблінскі Ўнівэрсытэт]] (''Katolicki Uniwersytet Lubelski - — KUL''). Ад лістапада [[1918]] горад зноў знаходзіцца ў складзе незалешнай Польшчы, ізноў становіцца сталіцай ваявводзтва. У [[1939]] налічвае 120 тыс. жыхароў. Ад верасьня [[1939]] да ліпеня [[1944]] Люблін пад нямецкай акупацыяй. Нацысты стварылі тут [[канцэнтрацыйны лягер]] - — [[Майданэк]] (''Majdanek''), а таксама габрэйскае гета. Падчас [[Галакост|Галакосту]] загінула каля 40 тыс. люблінскіх габрэяў, якія ў [[1939]] складалі больш за 1/3 насельніцтва горада. Таксама зьнікла цэлае тг.  зв. Miasto Żydowskie (''Габрэйскі Горад''), комплекс будынкаў вакол замка, гэта значыць - — 3/4 старамейскай забудовы і цэлы раён ''Wieniawa'', у якім збольшага жылі габрэі.
Ад [[23 ліпеня]] [[1944]]  г. Люблін 164 дні выконваў ролю сталіцы камуністычнай Польшчы.
 
У пэрыяд [[Польская Народная Рэспубліка|Польскай Народнай Рэспублікі]] адбывалася імклівае разьвіцьцё Любліна. У [[1944]] паўстае [[Унівэрсытэт імя Марыі Складоўскай-Кюры]] (''Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej - — UMCS ''). Пабудаваны шэраг прадпрыемстваў, напрыклад - — Фабрыка Грузавых Аўтамабіляў (''Fabryka Samochodów Ciężarowych w Lublinie - — FSC Lublin'') і фабрыка гелікоптараў (''WSK PZL Świdnik'') у суседнім [[Сьвіднік|Сьвідніку]] . Да [[1989]] насельніцтва горада ўзрасло больш чым у тры разы ў параўнаньню з [[1939]] годам.
 
У ліпені [[1980]] у Любліне і [[Сьвіднік|Сьвідніку]] адбываліся першыя вялікія страйкі рабочых, зьвязнаныя з дзейнасьцю [[Салідарнасьць|Салідарнасьці]].
 
Ад [[2001]]  г. у Любліна ёсьць свой ''блізьнячы горад'' - — вёска Люблін у штаце [[Вісконсін]].
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Lublin|выгляд=міні}}
 
{{Commons|Lublin|выгляд=міні}}
* [http://www.um.lublin.pl/ Афіцыйная старонка]
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Люблін»