Ліцьвіны: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
|||
Радок 42:
Найпершымі зарэестраванымі «літвінамі» ў гісторыі ([[1180]] г.) таксама могуць лічыцца полацкія княжычы зь [[Менск]]у, [[Заслаўе|Заслаўя]], [[Лагойск]]у і [[Браслаў|Браславу]]: Усяслаў Мікуліч, Андрэй Валодшыч, Ізяслаў і Васілька. Галіцка-валынскі летапіс пад [[1180]] г. мянуе гэтых князёў «літвою»<ref>«с ними же бяхуть (...) и Литва: Всеслав Микуличь изъ Логажеска, Андреи Володшичь, и сыновець его Изяслав, и Василко Бряцьславичь». (ПСРЛ, т.2, ст. 620). </ref>.
[[Летапісец вялікіх князёў літоўскіх|Літоўскі прыдворны летапісны звод]] (Бераставіцкі летапіс<ref>Н.Н. Улащик. Введение в изучение белорусско-литовского летописания. М.: Наука, 1985. с. 83-99.</ref>) светчыў, што [[Полацак|полацкі]] князь [[Рагвалод-Васіль Рагвалодавіч|Васіль-Рагвалод]] (княжыў у [[1128]]-[[1129]], [[1144]]-[[1151]], [[1159]]-[[1162]] гг.) "''быў Літвін''"<ref>Stryjkowski M. Kronika polska, litewska, zmodzka i wszystkiej Rusi. t. І, Warszawa, 1846. s. 285.</ref>.
У 1210-х гг. у крыжацкім летапісе вядомы “адзін з галоўных Літвінаў” – князь Даўгерд (па некаторых меркаваннях<ref>Гудавичус Э. История Литвы с древнейших времён до 1569 г., Т.1, 2005. Москва, Baltrus.</ref>, бацька першага вялікага князя літоўскага [[Міндоўг]]а), які княжыў, імаверна, у [[Ашмяны|Ашмянах]]<ref>А.Н. Хохлов. Новгородско-литовско-тверские отношения в третьей четверти 13 века // Новгород и Новгородская земля. История и археология. (Материалы научной конференции). Вып. 9. 1995.</ref> альбо [[Вільня|Вільні]]<ref>Воскресенская летопись. ПСРЛ., т. 7. ст. 573-574. Рязань: Узорочье, 1998.</ref>.▼
▲У 1210-х гг. у [[Тэўтонскі ордэн|крыжацкім]] летапісе вядомы “адзін з галоўных Літвінаў” – князь Даўгерд (па некаторых меркаваннях<ref>Гудавичус Э. История Литвы с древнейших времён до 1569 г., Т.1, 2005. Москва, Baltrus. с. 47.</ref>, бацька першага вялікага князя літоўскага [[Міндоўг]]а), які княжыў, імаверна, у [[Ашмяны|Ашмянах]]<ref>А.Н. Хохлов. Новгородско-литовско-тверские отношения в третьей четверти 13 века // Новгород и Новгородская земля. История и археология. (Материалы научной конференции). Вып. 9. 1995.</ref> альбо [[Вільня|Вільні]]<ref>Воскресенская летопись. ПСРЛ., т. 7. ст. 573-574. Рязань: Узорочье, 1998.</ref>.
====У [[ВКЛ|Вялікім княстве Літоўскім]]====
Радок 141 ⟶ 143:
[[Вільня|Віленскі]] біскуп [[Андрэй Васіла]] (памёр [[14 лістапада]] [[1398]] году ў [[Вільня|Вільні]]) у сваім лацінскім тэстамэньце падаў колькі выразаў на беларускай мове і напісаў, што «гэта словы не мае, а простага народу літоўскага»<ref>В.Васильевский. Очерк истории города Вильны // Памятники русской старины в западных губерниях. вып. 5, Вильна, 1870. с.11.</ref>.
[[Славянскія мовы|Славянскай]] менаваў літоўскую мову ў 1430-х гг. [[Папа Рымскі|рымскі папеж]], пісьменьнік і гуманісты [[Пій II|Энэй Сыльвій Пікаляміні]]: "Літва месьціцца на ўсход ад Польшчы. Мова народу - славянская"<ref>"Lituania et ipsa late patents regio Polonis ad orlentem connexa est... Sermo gentis '''Sclavonicus''' est". (Pii II Pontificis Maximi Historia Rerum ubique Gestarum cum Locorum descriptione. Parrhisiis, 1509, pp.109v-110).</ref>.
Ананімны [[Тэўтонскі ордэн|ордэнскі]] клірык, які выканаў блізу [[1440]] году ў [[Гданьск]]у дзеля [[Длугаш Ян|Яна Длугаша]] пераклад [[Хроніка зямлі Прускай|Прускай хронікі]] [[Пётар з Дусбургу|Пятра з Дусбургу]] і кронікі [[Віганд з Марбургу|Віганда з Марбургу]], паведаміў, што мову [[кашубы|памаранаў]] (паморскіх палякаў) «аднолькава разумеюць [[палякі]], [[украінцы|русіны]] і ліцьвіны»<ref>«...Predicta linguagia possunt se simul intelligere, scilicet Poloni, Ruteni, Lithwani». (SRP, t.I, p.806).</ref>.
Гэрбэрштэйн ([[1517]]—[[1526]] гг.)<ref>Herberstein. Rerum Moscoviticarum. Unveraenderter Nachdruck. Minerva GMBH. Frankfurt a. M., 1964, p.2, s.109-114; Сигизмунд Герберштейн. Записки о Московии. М. МГУ. 1988</ref>:
Радок 156 ⟶ 159:
У Актах Маскоўскага гаспадарства (запіс з [[1618]] году): «... выехали из деревни человек с пятнадцать, а на них магерки литовския, и почали им говорить по-литовски: не утекайте-де!».
Напрыканцы 17 ст. наймя беларуская (а ня польская) мова заставалася моваю дыпляматычнага ліставаньня між Кракавам і Масквою [http://knihi.com/mova/dyplamat.html]. Напрыклад, калі ў сярэдзіне 17 ст. кракаўскія дыпляматы паспрабавалі перайсці на польскую мову ў ліставаньні з Масквою, то маскоўскія дыпляматы абурыліся і запатрабавалі пісаць як раней, "
[[Беларуская мова|Беларускаю моваю]] ў Вялікім Княстве Літоўскім пісаліся ўсе ўрадовыя лісты, пастановы соймаў, мескіх управаў, судоў і трыбуналаў. Дзеля прыкладу, архіў актавага матэр’ялу адно гарадоў і мястэчкаў Віленскае, Гарадзенскае, Ковенскае і Менскае губэрніяў з 15-17 стагодзьдзяў складае сямнаццаць тысячаў сямсот шэсьцьдзесят сем актавых тамоў, зь якіх чыстая бальшыня — на беларускай мове<ref> [http://www.philology.ru/linguistics3/zhuravsky-78.htm А.И. Журавский. Деловая письменность в системе старобелорусского литературного языка. Восточнославянское и общее языкознание. - М., 1978. - С. 185-191.]</ref>.
|