|
'''Старалітва''' (''Stara Litwa'') — назва пэўнай часткі [[літвіны|літвіноў-каталікоў]], якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах касьцёлу [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага княства Літоўскага]] цягам 16—18 ст. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што каталіцкі клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола [[літвіны|літвіноў-каталікоў]] па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя [[рэлігія|рэлігійныя]] рысы.
[[Расея|Расейскі]] навуковец І. Казлоўскі ў 1869 годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў дакумэнтах касьцёлукасьцёле [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]] 16—18 ст.: «''Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі рыма-каталікоў, [[літвіны|літвіноў]], заснаваныя на [[Русь|рускіх]] пачатках''»<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 50</ref>. Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў [[Русь|агульна-ўсходнеславянскія]] пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.
Таксама І. Казлоўскі пісаў: «''Ад таго ж збору [Віленскага рыма-каталіцкага збору 1685 году] мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы 17 стагодзьдзя ў Літве рымска-каталіцкія духоўныя насілі бараду, неня стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць праваслаўныя святарысьвятары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу Польшчы ў 1772 годзе, галоўнымі заступнікамі вялікіх князёў літоўскіх лічыліся ў мясцовых рыма-каталікоў св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік [[Расея|Расеі]]; Казімір жа паднясёны на святогасьвятога заступніка Літвы ўпершыню ў 1604 годзе. З гэтага ясна бачна, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на [[Жмудзь|Жмудзі]], у асяродзьдзі рыма-каталікоў панавалі ня іншыя, як [[Русь|рускія]] пачаткі, то бо "старалітва".''"<ref>Козловский И. Судьбы русского языка в Литве и на Жмуди. — Вестн. Зап. России, 1869, т. IV, кн. 11, с. 51</ref>.
== У мастацтве ==
|
