Кельцы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Jim (гутаркі | унёсак)
д Кельцэ перанесеная ў Кельцы: Болай характэрна для беларускай мовы
Jim (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
Радок 1:
{{Горад
|Назва = КельцэКельцы
|Назва ў родным склоне = КельцэКельцаў
|Арыгінальная назва = Kielce
|Краіны = Польшчы
Радок 42:
}}
 
'''Ке́льцэКе́льцы''' ([[Польская мова|па-польску]]: ''Kielce'') – горад у паўднёвай [[Польшча|Польшчы]], зьяўляецца адміністрацыйнм цэнтрам [[Сьвентакшыскае ваяводзтва|Сьвентакшыскага ваяводзтва]]. Горад разьмешчаны ў ''Свентакшыскіх гарах'' і зьяўляецца эканамічным, культурным і турыстычным цэнтрам рэгіёна. Колькасьць насельніцтва складае каля 205 тыс. чалавек. Праз горад цячэ невялікая рака [[Сільніца]], якая зьяўляецца правым прытокам [[Бобжы]]. Гістарычна горад адносіцца да [[Малапольска|Малапольскі]], ''Сандамірскай зямлі'' і зьяўляўся сталіцай ''Сьвентакрышчыны''. У навакольлі гораду да нашых дзён захаваўся келіцкі дыялект польскай мовы (''gwara kielecka'').
 
Плошча гораду мае узвышаны характар, перапад вышыняў складае ад 260 да 408 мэтраў над узроўнем мора. Самай высокай кропкай Кельцаў зьяўляецца гара ''Тэлеграф''.
Радок 48:
== Гісторыя ==
 
Існуе паданьне, што сваім зьяўленьнем горад абавязаны князю [[Мешка Баляславіч|Мешку Баляслававічу]], сыну [[Баляслаў Храбры|Баляслава Храбрага]]. 900 гадоў таму, у навакольлі Кельцаў знаходзіліся лясы, якія прываблівалі добрым паляваньнем. Так сама, тут быў на паляваньні і князь Мешка. Пад час пагоні за зьверам, ён адарваўся ад іншых паляўнічых і выехаў на незнаёмую паляну. Тут ён вырашыў адпачыць і заснуў у высокай траве. Яму прысьнілася, што на яго напалі забойцы, якія спрабавалі ўліць яму ў рот атруту. Калі князь ужо пачаў траціць сілы, зьявіўся ''сьвяты Войцэх'', які ўзьняў яго над зямлёй і намаляваў на зямлі знак, які быў змыты вадой. Мешка абудзіўся і убачыў недалёка ад сябе крыніцу. Вада з ім была смачная, празрыстая, такая як у сьне. Мешка адчуў прыліў сіл і пачуў крыкі сваіх падначаленых. Ад’язжаючы з паляны ён знайшоў белыя іклы невядомай жывёлы, верагодна [[дзік]]а. Князь пакляўся што пабудуе на гэтым месцы горад з вялікім касьцёлам. Праз некаторы час, тут было пабудавана паселішча, на самой паляне быў пабудаваны касьцёл ''св. Войцэха'', а крыніца, зь якой напіўся князь, атрымала назву ''Сільніца''. Паселішча атрымала назву КельцэКельцы ў памяць аб знойдзеных іклах жывёлы (па-польску: ''kły'').
 
У [[1364]] годзе КельцэКельцы атрымалаатрымалі [[Магдэбурскае права]], а ў [[1496]] годзе, кардынал ''Фрыдрык Ягелончык'' надаў гораду герб. У [[1661]] годзе КельцэКельцы наведаў польскі кароль і вялікі князь літоўскі [[Ян Казімер]]. У [[1655]] годзе горад быў зруйнаваны швэдзкімі войскамі. 7 – 9 чэрвеня [[1794]] года горад наведаў [[Тадэвуш Касьцюшка]], які адпачываў тут са сваімі войскамі пасьля [[Бітва пад Шчэкацінамі|бітвы пад Шчэкацінамі]]. Пасьля пажару, які адбыўся [[24 траўня]] [[1800]] года, былі зьнішчаны практычна ўсе жылыя пабудовы і ратуша. З [[1809]] года Кельцы уваходзілі ў склад [[Польскае Царства|Царства Польскага]]. У [[1815]] годзе горад быў акупіраваны расейскімі войскамі. З [[1818]] да [[1845]] года ў Кельцы была перанесена сталіца ''Кракаўскай губэрні''. У [[1885]] годзе праз Кельцы прайшла лінія чыгункі [[Дэмблін]] – [[Дамброва-Гурніча]]. [[5 верасьня]] [[1914]] года ў Кельцах быў утвораны першы полк Польскага легіёна пад кіраўніцтвам [[Юзэф Пілсудзкі|Юзэфа Пілсудзкага]]. [[2 жніўня]] [[1919]] года горад стаў сталіцай ''Келецкага ваяводзтва''. [[15 студзеня]] [[1945]] года горад быў заняты Савецкімі войскамі Першага Украінскага фронту. [[4 ліпеня]] [[1946]] года адбыўся келецкі габрэйскі пагром. [[1 студзеня]] [[1999]] года Кельцы сталі сталіцай Сьвентакшыскага ваяводзтва.
 
== Эканоміка ==
Радок 75:
 
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Сьвентакшыскага ваяводзтва]]
[[Катэгорыя:КельцэКельцы]]
[[Катэгорыя:Гарады, заснаваныя ў 11 стагодзьдзі]]
{{Сталіцы польскіх ваяводзтваў}}