Вікіпэдыя

Целяханы: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненьне, шаблёны, стыль
Радок 33:
 
== Этымалёгія назвы ==
Існуе некалькі вэрсіяў паходжаньня назвы «Целяханы». ПаводлеНа мясцовайдумку легендынавукоўцаў назвамясьціна мястэчкамае пайшлапатранамічную ад спалучэньня словаў «Цела хана»: нібыта ў часе вялікай бітву татараў з русічамі загінуў татарскі ханназву, татарыякая пахаваліпайшла ягоад зьпрозьвішча вялікайЦелех пашанай(сэнсавае ізначэньне насыпалі— высокі курган. Ад тагоцэлае, штонеапрацаванае ў гэтым кургане пахавана цела хана, паселішча сталі называць Целяханыбервяно).<ref>[http:{{Літаратура//brama.brest.by/nomer15-16/artic12.shtmlКароткі Сяргейтапанімічны Лішка.слоўнік НазвыБеларусі}} ІвацэвіцкагаС. раёна] // Часопіс [[Гістарычная брама|«Гістарычная брама»]] № 2—3 (15—16), [[2000]]372</ref> У той жа час некаторыя дасьледнікi схiляюцца да таго, што назва мясьціны пайшла ад прозьвішча Целех (бервяно).<ref>Разалiя Александровіч. [http://www.homoliber.org/ru/xx/xx030101.html Разалiя Александровіч. Татарскi след у назвах зямлi беларускай] // Зборнік «Беларусь у ХХ стагоддзі» Вып. 3, [[2004]]</ref>
 
Паводле мясцовай легенды назва мястэчка пайшла ад спалучэньня словаў «Цела хана»: нібыта ў часе вялікай бітву татараў з русічамі загінуў татарскі хан, татары пахавалі яго зь вялікай пашанай і насыпалі высокі курган. Ад таго, што ў гэтым кургане пахавана цела хана, паселішча сталі называць Целяханы.<ref>Сяргей Лішка. [http://brama.brest.by/nomer15-16/artic12.shtml Назвы Івацэвіцкага раёна] // Часопіс [[Гістарычная брама|«Гістарычная брама»]] № 2—3 (15—16), [[2000]]</ref>
 
== Гісторыя ==
* [[16 стагодзьдзе|ХVІ ст.]]: першыя згадкі, [[вёска]] ў [[Пінскі павет|Пінскім павеце]] [[Берасьцейскае ваяводзтва|Берасьцейскага ваяводзтва]] [[ВКЛ|Вялікага Княства Літоўскага]].
* [[17 стагодзьдзе|ХVІІ ст.]]: [[мястэчка]], належаліуласнасьць князямкнязёў [[Дольскія|ДольскімДольскіх]], [[Вішнявецкія|ВішнявецкімВішнявецкіх]].
* [[1775]]—[[1778]] [[Міхал Клеафас Агінскі]] заснаваў у Целяханах фаянсавую мануфактуру, якая вырабляла дэкаратыўныя вазы, скульптуру малых формаў, фрызы і карнізы для комінаў.
* [[1767]]—[[1783]]: з пабудовай [[Агінскі канал|Канала Агінскага]] пачаўся эканамічны рост мястэчка.
Радок 45 ⟶ 47:
* [[1939]]: у [[БССР]].
* [[1956]]: [[гарадзкі пасёлак]].
* [[6 лістапада]] [[2004]]: у мястэчку адбылося асьвячэньне помніка [[Баляслаў Пачопка|Баляславу Пачопку]].<ref>[http://dossier.bymedia.net/index.php?Mode=Publication&PersonID=1438&Publ=36850 Асьвячэньне помніка айцу Баляславу Пачопку прайшло ў мястэчку Целяханы] // pbnf.org</ref>
 
== Насельніцтва ==
* [[1886]] — 558 чал.<ref>Telechany // Grzegorz Rakowski. Czar Polesia. — Rewasz, Pruszków 2001</ref>
* кан. [[19 стагодзьдзе|XІX ст.]] — 607 чал.<ref>Telechany // Słownik{{Літаратура/Геаграфічны geograficznyслоўнік KrólestwaКаралеўства PolskiegoПольскага|12}} i innych krajów słowiańskich. Tom XII, sS. 282</ref>
* пач. [[20 стагодзьдзе|XX ст.]] — 1 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/brokgauz_efron/100124/Телеханы ЭнциклопедическийТелеханы] словарь// Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона]{{Літаратура/ЭСБЕ}}</ref>
* [[2006]] — 4,6 тыс. чал.
* [[2008]] — 4,7 тыс. чал.
Радок 64 ⟶ 66:
* [[Агінскі канал]] — помнік гідратэхнічнага будаўніцтва.
 
=== Выдатныя мясьціны ===
=== Гісторыка-архітэктурныя каштоўнасьці ===
* Могілкі габрэйскія.
* Царква Сьв. Тройцы (1934).
Радок 75 ⟶ 77:
 
== Літаратура ==
* Телеханы // {{Літаратура/Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі}}
* Телеханы // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
* Telechany // Słownik{{Літаратура/Геаграфічны geograficznyслоўнік KrólestwaКаралеўства PolskiegoПольскага|12}} i innych krajów słowiańskich. Tom XII, sS. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XII/282 282]
* [http://www.radzima.org/pub/miesta.php?lang=pl&miesta_id1=brivciel Telechany] // Grzegorz Rakowski. Czar Polesia. — Rewasz, Pruszków 2001
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&miesta_id1=brivciel ммяст.-ка Целяханы] на [[Radzima.org]]
* [http://ivacevichi.brest-region.by/content/art-635.html Телеханский поссовет // Ивацевичский районный исполнительный комитет]{{ref-ru}}
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Целяханы»