Кацюбееў: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →Сучаснасьць: стыль |
дапаўненьне. удакл. |
||
Радок 1:
'''Кацюбееў'''<ref name="odesa">Болдирєв О. В. [http://odessa.club.com.ua/poesia/p0081.php Одесі — 600: Іст. нарис.] — О.: Юг, 1994. — 72 с.</ref><ref name="nsh">Наталя Шушляннікова. Історіографічний нарис дослідження етнокультурних процесів на Херсонщині кінця XVIII — ХХ ст. // Науковий часопис НПУ імені М. П. Драгоманова. Серія № 6. Історичні науки: Зб. наукових праць. — Випуск 6. — К.: Вид-во НПУ імені М. П. Драгоманова, 2008. С. 124</ref><ref name="mic">Ю. А. Мицик. Рецензія на: Сапожников И. В., Сапожникова Г. В. Запорожские и черноморские казаки в Хаджибее и Одессе. — Одесса, 1998. — 271 с; Сапожников І. В. Матеріали з історичної географії дельти Дунаю. — Іллічевськ, 1998. — 71 с. // Часопис запорізького наукового товаріства ім. Я. Новицького «Південна Україна» — Випуск №4, 1999 рік. — С. 272—274 [http://www.zsu.zp.ua/pu/uk/articles/112.pdf]</ref> ('''Качыбей'''<ref name="she">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/sie/12484/ОДЕССА Одесса] // {{Літаратура/Савецкая гістарычная энцыкляпэдыя}}</ref>) — галоўны [[Чорнае мора|чарнаморскі]] порт [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref name="odesa"/>, папярэднік сучаснага [[Украіна|ўкраінскага]] места [[Адэса|Адэсы]].<ref name="nsh"/><ref>Додаток В: Оригінальні тексти та їх давні і сучасні переклади (до розділу 2) // Вирський Д. Річпосполитська історіографія України (ХVI — середина ХVII ст.) — К.: Інститут історії України НАН України, 2008. — У 2-х ч. — Ч.2 (Додатки). С. 74</ref><ref name="ov">[http://izvestiya.odessa.gov.ua/index.php?go=Newspaper&in=view&id=2802 Качибей — Одеса: Історія, написана сталіттями] // «Одеські Вісті» №162 (3231) — 03.09.2005</ref>
== Этымалёгія назвы ==
Паводле адной з навуковых гіпотэзаў сваю назву Кацюбееў атрымаў ад імя [[Русь|руска]]-[[Літва|літоўскага]] магната Кацюбы-Якушынскага, які па далучэньні гэтых зямель да [[ВКЛ]] перасяліў сюды сваіх сялянаў.<ref name="nsh"/> Гэтую вэрсію высунуў польскі дасьледнік Марыян Дубянецкі на падставе пазьнейшых (сяр. [[16 стагодзьдзе|XVІ ст.]]) зьвестак пра нашчадка гэтага меркаванага шляхціча — Барыса Кацюбу (Качубу<ref>Добровольський О. А. Литовська топоніміка на Миколаївщині (XV ст.) [http://bibl.kma.mk.ua/pdf/naukpraci/history/1999/4-1-2.pdf] // Наукові праці. Науково-методичний журнал. Випуск: 1, Том: 4. ISSN 1609-7742</ref>), які валодаў сялом Якушын каля [[Віньніца|Віньніцы]].<ref name="odesa1">Болдирєв О. В. [http://odessa.club.com.ua/poesia/p0082.php Одесі — 600: Іст. нарис.] — О.: Юг, 1994. — 72 с.</ref>
Іншае гледзішча на паходжаньне назвы Кацюбееў зыходзіць з факту наяўнасьці ў [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] на Падольлі сяла ''Кaczebіjow'', якое належала шляхецкаму роду Язлавецкіх. Паколькі і чарнаморскі Кацюбееў першапачаткова таксама належаў Язлавецкім, цалкам магчыма, што падольскія перасяленцы маглі назваць новае места ў гонар роднага сяла. Гэтая вэрсія на сёньняшні дзень зьяўляецца найбольш імавернай.<ref name="odesa1"/>
== Гісторыя ==
У другой палове [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]] тэрыторыя, на якой знаходзіцца сучасная Адэса, увайшла ў склад [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]. Першая згадка пра існае тут партовае места прыпадае на часы кіраваньня вялікага князя [[Вітаўт]]а і датуецца [[1415]] рокам, калі ягоны хаўрусьнік, кароль польскі [[Ягайла]], адправіў з Кацюбеева ({{мова-pl|Kaczubeiow}})<ref name="odesa"/> хлеб на некалькіх суднах у [[Канстантынопаль]], які на той час трымаў турэцкую аблогу.<ref name="ov"/>
Найбольш абгрунтаваным на сёньняшні дзень застаецца дапушчэньне, што места было заснаванае напрыканцы [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]] вялікім князем Вітаўтам.<ref name="odesa"/>
Да канца [[15 стагодзьдзе|XV ст.]] места зрабілася значным цэнтрам гандлю.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/brokgauz_efron/74220/Одесса Одесса] // {{Літаратура/ЭСБЕ}}</ref> Апроч продажу зерня, Кацюбееў быў вядомы як месца здабычы солі ў ліманах.<ref name="odesa1"
У [[1765]] року турэцкія ўлады аднавілі старадаўні замак, дабудаваўшы да яго высокую вежу з ліхтаром ды некалькі складоў.<ref name="odesa1"/>
| |||