Бабруйскае староства: розьніца паміж вэрсіямі

| Парамэтар1 = [[1387]] — [[1793]]

'''Бабруйскае староства, Бабруйская воласьць''' –— дзяржаўнае ўладаньне ў [[ВКЛ]], якое займала большыя часткі сучасных [[Бабруйскі раён|Бабруйскага]] й [[Кіраўскі раён|Кіраўскага раёнаў]] [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскае вобласьці]], а таксама прылеглыя да іх часткі [[Жлобінскі раён|Жлобінскага]] й [[Сьветлагорскі раён|Сьветлагорскага раёнаў]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскае вобласьці]], [[Глускі раён|Глускага раёну]] Магілёўскае й [[Любанскі раён|Любанскага]] [[Менская вобласьць|Менскае абласьцёў]].

Падчас [[Грамадзянская вайна ў ВКЛ 1432-14361432—1436 гадоў|грамадзянскае вайны ў ВКЛ]] [[1432]]-—[[1436]] Бабруйская воласьць была пад уладай князя [[Сьвідрыгайла|Сьвідрыгайлы]], які ў [[15 кастрычніка]] [[1432]] захапіў [[Бабруйскі замак]]. Падтрымаў яго таксама ўладар маёнтку [[Добасна (вёска)|Добасна]] [[Дзьмітры Сякіра Друцкі]]. У [[1504]] адбылося нашэсьце на воласьць акерманскіх татараў, якія былі разьбітыя князем [[Сямён Міхайлавіч Алелькавіч|Сямёнам Міхайлавічам Слуцкім]] каля вёскі [[Ясень (Асіповіцкі раён)|Ясень]]. У [[1508]] Бабруйск і воласьць былі захопленыя [[Міхал Глінскі|Міхалам Глінскім]]. У [[1534]]-—[[1535]] воласьць была разрабаваная расейскім ваяводам [[Фёдар Целяпнёў-Аўчына-Абаленскі|Фёдарам Целяпнёвым-Аўчынам-Абаленскім]].

У [[1560]] у Бабруйскім старостве, як і ў іншых дзяржаўных валасьцёх, праведзеная адміністрацыйная рэформа –— замест старажытных адзінак падаткаабкладаньня ([[дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымоў]]) былі ўведзеныя [[служба (ВКЛ)|службы]]. На працягу [[15 стагодзьдзе|15]]-—[[16 стагодзьдзе|16 стст]]. некалькі сёлаў староства ([[Дурынічы]], [[Кісялевічы]], [[Рыньня]], [[Сьцяпы]], [[Татаркавічы]], [[Хімы]]) былі падараваныя вялікім князем розным фэадалам.

У [[1565]] тэрыторыя Бабруйскага староства ўключаная ў [[Рэчыцкі павет]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]], аднак традыцыйны падзел на віленскую й троцкую палавіцы згадваецца яшчэ ў дакумантах [[валочная памера|валочнае памеры]], якая праводзілася туту [[1598]]-—[[1639]]. Паводле гэтых дакумантаў, віленская й троцкая “палавіцы” налічвалі да рэформы больш за 100 службаў кожная. У склад віленскае “палавіцы” ўваходзілі ўласна Бабруйск і сёлы [[Брожа (вёска)|Брожа]], [[Валосавічы]], [[Ворсічы]], [[Гарбацэвічы]], [[Дзямідкавічы]], [[Дуброва (Бабруйскі раён)|Дуброва]], [[Ілейчыцы]], [[Кузьмічы (Любанскі раён)|Кузьмічы]], [[Ляхавічы]], [[Макаравічы]], [[Пабокавічы]], [[Панюшкавічы]], [[Полькавічы]], [[Пятровічы]], [[Тажылавічы]], найбуйнейшымі ж сярод іх былі [[Зелянковічы]], [[Кабылічы]], [[Коўчыцы]], [[Коўцічы]], [[Старыя Казловічы|Старыя]] й [[Новыя Казловічы]]. У склад троцкае паловы ўваходзілі: [[Глыбокавічы]], [[Дваранінавічы]], [[Добасна (вёска)|Добасна]], [[Жарабцы]], [[Здудзічы]], [[Міхалёва 1-е|Міхалёва]], [[Кавалёва]], [[Качэрычы]], [[Кнышэвічы]], [[Лошавічы]], [[Мікулічы (Бабруйскі раён)|Мікулічы]], [[Пагонцы]], [[Пакалічы]], [[Панкратавічы]], [[Парычы]], [[Паўлавічы (Кіраўскі раён)|Паўлавічы]], [[Стаўпішчы]], [[Хамічы]], [[Цейкавічы]], [[Чэрнін]], [[Чыркавічы]], [[Шацілкавічы]], найбуйнейшымі былі –— [[Аўсімавічы]], [[Варатынь]], [[Вітлін]], [[Плёсы]], [[Сякерычы]]. Асобнае дзяржаўнае ўладаньне ўтвараў маёнтак [[Любонічы]] зь сёламі [[Белевічы]], [[Казулічы]], [[Кострычы]], [[Морхавічы]], [[Падрэчча]], [[Сяргеевічы]], [[Уласавічы]]. Для правядзеньня валочнае памеры вялікім князем прызначаліся адмысловя рэвізоры (П.Кавецкi, М.Палубiнскi, Я.Корсак, ад [[1626]] -— пiсар [[Рэчыцкае староства|Рэчыцкага староства]] каралеўскi рэвiзор [[Яўстах Кердзей]]).

Правядзеньне валочнае памеры выклікала супраціў сялянаў, якія адмаулялiся выконваць павiннасьцi, а ў [[1611]]-—[[1613]] зьнiшчылi ўсе межaвыя знакi. У справу быў змушаны ўмяшацца нават вялікі князь [[Жыгімонт Ваза]].

У [[17 стагодзьдзе|17]]-—[[18 стагодзьдзе|18 стст.]] дзяржаўцы (намесьнікі) зваліся старостамі, а сама воласьць –— староствам. У [[1630]] у Бабруйску зьявілася езуіцкая рэзыдэнцыя. У розны час ім былі нададзеныя вёскі [[Гарбацэвічы]], [[Дваранінавічы]], [[Кісялевічы]], [[Рыньня]], [[Устайла]], [[Шацілкі]]. У [[1640]] жонка князя [[Канстанцін Палубінскі|Канстанціна Палубінскага]] незаконна далучыла да [[Глуская воласьць|Глускае воласьці]] некаторыя вёскі староства. У [[1643]] новазаснаванаму гораду [[Казімеж (горад)|Казімеж]] было нададзенае [[магдэбурскае права]].

Бабруйскае староства моцна пацярпела ў часе войнаў з казакамі й [[Расея]]й у [[1648]]-—[[1667]]. Бабруйск і воласьць шмат разоў пераходзілі з рук у рукі. У [[1655]] казакамі [[Іван Залатарэнка|Івана Залатарэнкі]] быў цалкам зьнішчаны горад [[Казімеж (горад)|Казімеж]]. Быў нанесены значны ўдар каталіцтву й ўніяцтву ў воласьці, якія здолелі адрадзіцца адно напачатку [[18 стагодзьдзе|18 ст.]]

* [[1387]]-—[[1394]] [[Скіргайла Альгердавіч]]

* ?-—[[1521]] [[Мікалай Радзівіл]]

* [[1530-я]] [[Васіль Палубенскі]]

* ?-—[[1539]] [[Альбрыхт Гаштаўт]]

* [[1542]]-—[[1549]] [[Ян Глябовіч]]

* [[1550-я]] [[Рыгор Фат]]

* [[1561]]-—[[1578]] [[Юры Юр’евіч Алелькавіч]]

* [[1580]]-—[[1590-я]] [[Ян Баяноўскі]]

* ?-—[[1633]] [[Пётра Трызна]]

* [[1639]]-—[[1644]] [[Цэцылія Рэната Габсбург]]

* ?-—[[1652]] [[Крыштап Хадкевіч]]

* [[1660-я]]-—[[1679]] [[Аляксандар Гіляры Палубенскі]]

* [[1679]]-—[[1685]] [[Крыштап Канстанцін Палубенскі]]

* [[1775]]-—? [[Міхал Лопат]]

* ?-—[[1796]] [[Міхал Сьлізень]]