|
[[Image:Whitby_Abbey_North_Yorkshire.jpg|thumb|250px|Руіны абацтва Ўітбі, дзе Кэдман мусіў жыць і працаваць]]
'''Кэдман''', '''Кэдман Ўітбіцкі''' ([[стараангельская мова|ст.-англ]]: ''Cædmon'') — самы раньні ангельскі паэт. Будучы пастухом пры кляштары Ўітбі, які тады ўзначальваўся абатыстай [[Гільда з Уітбі|сьв. Гільдай]] ([[657]]—[[680]]), Кэдман першапачаткова не валодаў песеньным мастацтвам, аднак, згодна з [[Бэда Вялебны|Бэдай]], аднойчы ў сьне яму зьявіўся Нехта й загадаў сьпяваць. Кэдман пачаў адмаўляцца падкрэсьліваючы, што сьпяваць ён ня ўмее, але прачнуўшыся, ён памятаў 9 радкоў з песьні, якую ён сачыніў і прасьпяваў. Пазьней ён стаў стараным манахам і таленавітым рэлігійным паэтам.
Кэдман зьяўляецца аднім з дванаццаці англасаксонскіх паэтаў, якія згадваюцца ў сярэднявечных дакумэнтах і аднім з трох, літаратурныя працы якіх захаваліся й дагэтуль. Яго гісторыя ўзыходзіць да ''«[[Царкоўная гісторыя народу англаў|Царкоўнай гісторыі народу англаў]]»'' Бэды Вялебнага.<ref>[http://www.krotov.info/acts/07/3/beda04.html Библиотека Якова Кротова // Беда Достопочтенный. Церковная история народа англов. Книга четвёртая. ХХIV]</ref>
Адзіным ягоным творам, які захаваўся да нашых дзён зьяўляецца ''«Гімн Кэдмана»'', дзевяцірадковая алітэрацыйная паэма ў гонар Бога, аб якім ён навучыўся сьпяваць у сваім сьне. Гэтая паэма напісана на даволі своеасаблівым нартумбрыйскім дыялекце і адначасова лічыцца першым дакладным прыкладам старажытнаангельскае паэзіі.<ref>[http://www.krotov.info/yakov/6_bios/21/680_kaedmon.htm Библиотека Якова Кротова // Словарь святых]</ref> Таксама з’яўляецца аднім зь найранейшых помнікаў [[Германскія_мовы|германамоўнае]] паэзіі.
== Гімн Кэдмана ==
[[Image:Caedmon's_Hymn_Moore_mine01.gif|thumb|450px|Адна з двух кандыдатаў на самую раньнюю копію ''«Гімна Кэдмана»''. Захоўваецца ва ўнівэрсітэцкай бібліятэцы Кэмбрыджа.]]
:Суддзя Ўсяслаўны.</br>
|'''''Пераклад Бэды на лацінскую <ref>[http://www.heorot.dk/bede-caedmon.html#bede-l Bede'story of Caedmon: text and facing translation] // heorot.dk </ref>'''''
:Nunc laudare debemus</br>
:auctorem regni caelestis,</br>
:potentiam creatoris,</br>
:et consilium illius</br>
:facta Patris gloriae:</br>
:quomodo ille,</br>
:cum sit aeternus Deus,</br>
:omnium miraculorum auctor exstitit;</br>
:qui primo</br>
:filiis hominum</br>
:caelum pro culmine tecti</br>
:dehinc terram</br>
:custos humani generis</br>
:omnipotens</br>
:creavit.</br>
|}
== Крыніцы ==
{{зноскі}}
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.heorot.dk/bede-caedmon.html Гісторыя Бэды аб Кэдмэне] {{ref-en}}
* [http://www.krotov.info/acts/07/3/beda00.htm ''«Царкоўная гісторыя народу англаў»'' Бэды] {{ref-ru}}
* [http://fred.wheatonma.edu/wordpressmu/mdrout/category/bedes-death-song/ ''«Песьня сьмерці» Бэды''] {{ref-en}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Кэдман}}
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Стараангельская паэзія]]
[[Катэгорыя:Каталітва ў Англіі]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 7 стагодзьдзі]]
[[de:Cædmon]]
[[en:Caedmon]]
[[es:Caedmon]]
[[fr:Cædmon]]
[[it:Cædmon]]
[[he:קאדמון]]
[[hu:Caedmon]]
[[nl:Caedmon]]
[[no:Cædmon]]
[[pl:Cædmon]]
[[ro:Caedmon]]
| 