Вікіпэдыя

Кэдман: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Jauhienij (гутаркі | унёсак)
34 504 праўкі
дНяма апісаньня зьменаў
Karybut (гутаркі | унёсак)
7645 правак
артаграфія, катэгорыя
Радок 1:
[[Image:Whitby_Abbey_North_Yorkshire.jpg|thumb|250px|Руіны абацтва Ўітбі, дзе Кэдман мусіў жыць і працаваць]]
'''Кэдман''', '''Кэдман Ўітбіцкі''' ([[стараангельская мова|ст.-англ]]: ''Cædmon'') — самы раньні ангельскі паэт. Будучы пастухом пры абацтве Ўітбі, які тады ўзначаліваўся ігуменьняй [[Гільда з Уітбі|сьв. ХільдайГільдай]] ([[657]]—[[680]]), Кэдман першапачаткова не валодаў песеньным мастацтвам, аднак, згодна з [[Бэда Вялебны|Бэдай]], аднойчы ў снесьне яму з’явіўсязьявіўся Нехта й загадаў сьпяваць. Кэдман пачаў адмаўляцца падкрэсьліваючы, што сьпяваць ён ня ўмее, але прачнуўшыся, ён памятаў 9 радкоў з песьні, якую ён сачыніў і прасьпяваў. Пазьней ён стаў стараннымстараным манахам і таленавітым рэлігійным паэтам.
 
Кэдман з’яўляеццазьяўляецца аднім з дванаццаці англасаксонскіх паэтаў, якія згадваюцца ў сярэднявечных дакумэнтах і аднім з трох, літаратурныя працы якіх захаваліся й дагэтуль. Яго гісторыя ўзыходзіць да ''«[[Царкоўная гісторыя народу англаў|Царкоўнай гісторыі народу англаў]]»'' Бэды Вялебнага.<ref>[http://www.krotov.info/acts/07/3/beda04.html Библиотека Якова Кротова // Беда Достопочтенный. Церковная история народа англов. Книга четвёртая. ХХIV]</ref>
 
Адзіным ягоным творам, які захаваўся да нашых дзён з’яўляеццазьяўляецца ''«Гімн Кэдмана»'', дзевяцірадковая алітэрацыйная паэма ў гонар Бога, аб якіякім ён навучыўся сьпяваць у сваім сьне. Гэтая паэма напісана на даволі своеасаблівым нартумбрыйскім дыялекце, якаяі адначасова лічыцца першым дакладным прыкладам старажытнаангельскае паэзіі.<ref>[http://www.krotov.info/yakov/6_bios/21/680_kaedmon.htm Библиотека Якова Кротова // Словарь святых]</ref> Таксама з’яўляецца аднім зь найранейшых помнікаў [[Германскія_мовы|германамоўнае]] паэзіі.
 
== Гімн Кэдмана ==
[[Image:Caedmon's_Hymn_Moore_mine01.gif|thumb|450px|Адна з двух кандыдатаў на самую раньнюю копію ''«Гімна Кэдмана»''. Захоўваецца ва ўнівэрсітэцкай бібліятэцы Кэмбрыджа.]]
''«Гімн Кэдмана»'' - адзіны вершаваны твор з усёй літаратурнай спадчыны пісьменьніка, які захаваўся. Паэма вядомая з дваццаці аднойаднае манускрыптавайманускрыптавае копіі, што робіць яе найбольш задакумэнтаваным стараангельскім творам пасьля ''«Песьні сьмерці»'' Бэды (35 сведчаньняў) і самым задакумэнтаваным творам у калекцыі перадрукаваных альбо ўласных вершаваных манскрыптаўманускрыптаў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ў часы англасаксонскага перыядупэрыяду. «Гімн» мае вельмі заблытаную гісторыю свайго тэксту з усіх захаваўшыхся англасаксонскіх паэмаў, што захаваліся. Варыянты гэтага твору знойдзены на двух дыялектах і ў пяці розных рэдагаваньнях (Нартумбрыйская ''aelda'', Нартумбрыйская ''eordu'', Усходнесаксонскае ''eorðan'', Заходнесаксонскае ''ylda'', і Заходнесаксонскае ''eorðe''), зь якіх усе акрамя аднаго вядомыя зьз трох і больш крыніцаў.▼
''«Гімн Кэдмана»'' - адзіны захаваўшыйся вершаваны твор з усёй літаратурнай спадчыны пісьменьніка.
▲Паэма вядомая з дваццаці адной манускрыптавай копіі, што робіць яе найбольш задакумэнтаваным стараангельскім творам пасьля ''«Песьні сьмерці»'' Бэды (35 сведчаньняў) і самым задакумэнтаваным творам у калекцыі перадрукаваных альбо ўласных вершаваных манскрыптаў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ў часы англасаксонскага перыяду. «Гімн» мае вельмі заблытаную гісторыю свайго тэксту з усіх захаваўшыхся англасаксонскіх паэмаў. Варыянты гэтага твору знойдзены на двух дыялектах і ў пяці розных рэдагаваньнях (Нартумбрыйская ''aelda'', Нартумбрыйская ''eordu'', Усходнесаксонскае ''eorðan'', Заходнесаксонскае ''ylda'', і Заходнесаксонскае ''eorðe''), зь якіх усе акрамя аднаго вядомыя зь трох і больш крыніцаў.
 
== Крыніцы ==
Радок 18 ⟶ 17:
* [http://www.krotov.info/acts/07/3/beda00.htm ''«Царкоўная гісторыя народу англаў»'' Бэды] {{ref-ru}}
* [http://fred.wheatonma.edu/wordpressmu/mdrout/category/bedes-death-song/ ''Песьня сьмерці» Бэды''] {{ref-en}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Кэдман}}
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Стараангельская паэзія]]
[[Катэгорыя:Каталітва ў Англіі]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 7 стагодзьдзі]]
 
[[de:Cædmon]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Кэдман»