Тамаза Кампанэльля: розьніца паміж вэрсіямі

| Імя = ТамазаТамазо Кампанэла

| Гады актыўнасьці = [[1728]]—[[1754]]

| Дэбют = ''"Philosophia sensibus demonstrata"'', [[1592]]

'''ТамазаТамазо Кампанэла''' ({{langмова-it|Tommaso Campanella}} ([[5 верасьня]], [[1568]] – — [[21 траўня]], [[1639]]), у хросьце '''Джаваньні Дамэніка Кампанэла''' - — італьянскі [[Філязофія|філёзаф]], тэоляг, [[Астралёгія|астроляг]] і паэт. Адзін з першых прадстаўнікоў утапічнага сацыялізму.

Нарадзіўся ў [[Калябрыя|Калябрыі]] ў паўднёвай [[Італія|Італіі]]. Сын беднага й непісьменнага шаўца. У малым узросьце ўступіў у [[Ордэн_дамініканаў|Ордэн Дамініканаў]] пад мянушкай ''фра'Тамазафра’Тамазо'' ў гонар [[Тамаш_Аквінскі|Тамаша Аквінскага]]. Вывучаў тэалёгію й філязофію. Пад уплывам эмпірыскай філязофіі Бэрнардына Тэлезія ([[1509]]–—[[1588]]), які сьцвярджаў, што ўсе рэчы ў прыродзе надзелены пачуцьцём, і што чалавечы досьвед складаецца выключна на пачуцьцёвай аснове Кампанэла піша свой першы твор ''Philosophia sensibus demonstrata'' ("«Філязофія ўвасобленая ў пачуцьцях"»), апублікаваная ў [[1592]].

Пасля свайго вызваленьня Кампанэла вяртаецца ў Калябрыю, дзе яго абвінавачваюць, як распрацоўшычка таемнае змовы супраць гішпаньскае ўлады ў яго родным мястэчку Стылё. Ідэяй Кампанэла было стварэньне грамадства па прынцыпу агульнай маёмасьці. За выснову сваіх поглядаў ён браў прароцтвы Іахіма Флорскага й свае ўласныя астралягічныя назіраньні, у выніку якіх ён прадказаў надыход веку сьвятога Духа ў [[1600]]  г. Будучы здраджаным двумя сваімі хаўруснікамі, Кампанэла быў схоплены й неўзабаве зьняволены ў Нэаплі. Прыкідваючыся звар'яцелымзвар’яцелым, ён здолеў уцячы ад [[Сьмяротнае_пакараньне|сьмяротнага пакараньня]], але быў асуджаны на пажыцьцёвае зьняволеньне.

Кампанэла правёў у турме 27 год. На працягу адбываньня свайго тэрміну ён піша свае выбітныя творы: ''"«Манархія Гішпаніі"»'' (An monarchia Hispanorum, 1600), ''"«Палітычныя афарызмы"»''(Aforismi politici, [[1601]]), ''"«Atheismus triumphatus"»'' (Пераможны атэізм, 1605-[[1607]]), ''"«Quod reminiscetur"»'' ([[1606]]), ''"«Metaphysica"»'' (1609-16231609—1623), ''"«Theologia"»'' ([[1613]]-—[[1624]]), і свой найвыбітнейшы твор ''"«Горад Сонца"»'' (у арыгінале напісаны [[Італьянская_мова|па-італьянску]] ў [[1602]]; апублікаваны на [[Лацінская_мова|лаціне]] ў [[Франкфурт|Франкфурту]] ([[1623]]) і пазьней ў [[Парыж]]ы ([[1638]])).

Зрэшты, з дапамогай папы рымскага [[Папа_Ўрбан_ІІІ|Ўрбана ІІІ]], які хадатайстваў ад імя Філіпа IV, Кампанэла быў вызвалены ў [[1626]]  г. Па вяртаньню ў Рым, ён цалкам рэабілітаваўся толькі ў [[1629]], дзе жыў яшчэ пяць год.

Тым не менш, новаарганізваваная спроба дзяржаўнага перавароту, узначаленая аднім зь яго мінулых пасьлядоўнікаў, пагражала Кампанэла новымі праблемамі. З дапамогай усё таго ж папы Ўрбана ІІІ, ён зьбег у Францыю, дзе быў ветліва сустрэты пры двары [[Людовік_XІІІ|Людовіка XІІІ]]. З'яўляючысяЗ’яўляючыся пратэжэ кардынала Рышэлье й узнагароджаны шчодрай грашовае пэнсіяй, ён правёў астатак свайго жыцьця ў кляштары Сэнт-Анорэ ў Парыжы. Яго апошняй працай была паэма ў гонар нараджэньня Людовіка XIV ''(Ecloga in portentosam Delphini nativitatem)''.