Тыраспаль: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
замена выявы на вольную, афармленьне |
артаграфія |
||
Радок 41:
У вайне [[1789]]—[[1791]] гадоў войскамі пад камандаваньнем [[Аляксандар Сувораў|Суворава]] былі дасягнутыя бліскучыя перамогі. Завершылася вайна [[Яскі трактат|Яскім трактатам]] «Аб міры і сяброўстве», па якім да [[Расея|Расеі]] адыйшлі землі паміж Бугам і [[Днестар|Днястром]], у тым ліку і цяперашнія раёны левабярэжнага [[Днестар|Днястра]]. Для аховы новай заходняй мяжы дзяржавы ў [[1792]] годзе было вырашана стварыць Днястроўскую ўмацаваную лінію. Тыраспальская крэпасьць была закладзеная пры асабістым удзеле [[Аляксандар Сувораў|Суворава]] [[22 чэрвеня]] ([[6 ліпеня]]) [[1793]] году. На ўсход ад крэпасьці ўзьнікла прадмесьце, якое з [[1795]] году становіцца горадам і цэнтрам аднайменнага павету.
У [[1835]] годзе крэпасьць ліквідуецца, а горад, як эканамічная адзінка працягвае разьвівацца ў якасьці гандлёвага і прамысловага цэнтра. Тыраспаль
Пасьля [[1917]]
[[2 верасьня]] [[1990]]
==Сучасны стан==
Сёньня Тыраспаль зьяўляецца буйным прамысловым цэнтрам
У горадзе разьмешчаны Прыднястроўскі ўнівэрсытэт,
▲Сёньня Тыраспаль зьяўляецца буйным прамысловым цэнтрам рэгіена. Найбольш буйныя прадпрыемства "Літмаш", "Электрамаш", "Малдавізаліт", "Тыратэкс", "Квінт", завод мэталічных вырабаў. У Тыраспалі знаходзіцца аэрапорт. У горадзе разьвітая сетка грамадзкага транспарту, якая уключае аўтобусная і тралейбусныя маршруты.
Сярод помнікаў архітэктуры можна адзначыць будынкі: тэатра ([[1936]]
▲У горадзе разьмешчаны Прыднястроўскі ўнівэрсытэт, шэрах устаной сярэдняй прафэсійный адукацыі. Знаходзіцца звыш 60 [[помнік]]аў гісторыі, архітэктуры, манумэнтальнага мастацтва, а таксама памятных месцаў. Усталяваны помнікі фэльдмаршалу М.І. [[Кутузаў|Кутузаву]], акадэміку Н.Д.[[Зялінскі|Зялінскаму]], дэкабрысту В.Ф.[[Раеўскі|Раеўскаму]], рэвалюцыянэру П. [[Ткачэнка|Ткачэнке]], камбрыгу Г.І. [[Катоўскі|Катоўскаму]], касманаўту Ю.А. [[Гагарын|Гагарыну]], паэтам А.С. [[Пушкін|Пушкіну]] і Т.Р. [[Шаўчэнка|Шаўчэнке]], а таксама В.І. [[Ленін|Леніну]], М.В. [[Фрунзэ|Фрунзэ]], С.М. [[Кіраў|Кіраву]] і інш.
▲Сярод помнікаў архітэктуры можна адзначыць будынкі: тэатра ([[1936]] г.), першай ў Малдове навучальнай установы ([[1930]] г.), зямской бальніцы (Х1Х ст.), дваранскага сходу (Х1Х ст.) і інш. Пасьля [[Прыднястроўскі кафлікт|вайны]] [[1992]] году зьявіліся помнік загінуўшым абаронцам [[Прыднястроўе|Прыднястроўя]], а тасама памятная стэла на Алее Славы.
▲Нацыянальны склад насельніцтва [[2004]]: расейцы - 41,6, украінцы - 33,0, малдаване - 15,2.
Герб
▲==Герб Тыраспаля==
▲Герб горада ўяўляе сабой шчыт, у верхней частке якога на фоне крэпасной сьцяны, у залатым поле год, у якім быў заснаваны горад - [[1792]]. У ніжней частцы дыяганальна з левага верхняга кута праходзяць "хвалі [[Днестр|Днястра]]" блакітнага колеру. У правай частцы шчыта на чырвоным фоне - залатая выява шэсьцярні. У левай частке на зяленым фоне - залатая выява грозьдзі вінаграда. Колеры фона зьяўляюцца колерамі дзяржаўнага сьцяга [[Прыднястроўе|Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі]].
==Вонкавыя спасылкі==
| |||