'''Збі́гнеў Кардынал Алясні́цкі''' ([[польская {{мова-pl|па-польску]]: ''Zbigniew Oleśnicki'')}}; ([[5 сьнежня]] [[1389]] – [[1 красавіка]] [[1455]]) — польскі рэлігійны і дзяржаўны дзеяч, дыплямат.
Алясніцкі нарадзіўся ў сям'і [[кракаў]]скага судзьдзі. Навучаўся ў [[Сандомір]]ы, ва [[Вроцлаў|Ўроцлаве]] і ў [[Ягелонскі унівэрсытэт|Ягелонскім унівэрсытэце]] ў Кракаве. Пачынаючы з [[1410]] года супрацоўнічаў у канцэлярыі польскага караля [[Ягайла|Уладзіслава II Ягайлы]], якому Алясніцкі ў тым жа годзе выратаваў жыцьцё ў [[ГрунвальдскаяГрунвальдзкая бітва|Грунвальдскай бітве]]. З [[1423]] і да сьмерці — біскуп Кракаўскі. У пэрыяд з [[1411]] па [[1429]] гг. удзельнічаў у шматлікіх важных дыпламатычных місіях у якасьці [[натарыус]]а, [[протанатарыус]]а і [[біскуп]]а, між іншым пры двары караля [[Сігізмунд]]а, на службе ў папы рымскага [[Іаан XXIII|Іаана XXIII]] і брандэнбургскага курфюрста [[Фрыдрых I|Фрыдрыха I]]. Адначасова з гэтым Алясніцкі пераймае верхавенства ў царкоўнай іерархіі і ў колах дробнай палітычнай [[алігархія|алігархіі]], а ў часы кіраваньня караля [[УладзіслаўУладыслаў III Варнэньчык|Уладзіслава III]] (1434-1444) Алясніцкі быў па сутнасці [[рэгент]]ам Польшчы.
У знешняй палітыцы Алясніцкі выступаў за вяртаньне [[Сілезія|Сілезіі]] да Польшчы, і спрыяў узмацненьню польска-венгерскай уніі з мэтай сумеснай барацьбы супраць [[Асманская імперыя|Асманскай імперыі]]. У [[1440]] годзе наУладзіслаў вугорскі тронIII узышоў [[Уладзіслаўна IIIвугорскі Варнскі]]трон. У [[1435]] годзе Алясніцкі садзейнічаў падпісаньню спрыяльнага для Польшчы [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] ў [[Куявія|Куявіі]] з [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]].
Ва ўнутранай палітыцы Алясніцкі прытрымліваўся інтарэсаў алігархіі, магнатаў і царквы. Выступаў супраць каралеўскіх рэформ. У сваёй дыяцэзіі Збігнеў Алясніцкі змагаўся з любымі праявамі [[ерась|ерасі]], з асаблівай жорсткасьцю бароўся з [[гусізм]]ам і яго пашырэньнем у Польшчы. Пасля таго, як у [[1447]] годзе на трон узышоў кароль [[Казімір IVЯгелончык]], Алясніцкі страціў палітычны ўплыў і далучыўся да апазіцыі. У [[1444]] годзе Збігнеў Алясніцкі быў абвешчаны кардыналам [[Базэльска-Фларэнтыйскім саборам|Базэльска-Фларэнтыйскім саборам]], а ў [[1449]] годзе зноў атрымаў [[кардынал]]ьскі тытул ад папы рымскага [[Мікалай V|Мікалая V]] за сваю адданасць. Кардынал ахвотна ўсталёўваў кантакты з навукоўцамі і літаратарамі, сярод якіх былі, напрыклад, [[Іаан Лангінус]] і [[Енэа Сільвіа Пікаламіні]], з апошнім Алясніцкі рэгулярна перапісваўся.
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Алясніцкі, Збігнеў}}
Радок 8 ⟶ 12:
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 5 сьнежня]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1389 годзе]]
[[Катэгорыя:НарадзілісяБіскупы ў Кракавекракаўскія]]
