Яўхім Кіпель: розьніца паміж вэрсіямі

'''Кіпель, Яўхім Яўсеевіч Кіпель''' (Крыптанімы: ''К-ль''; ''Я.К-ль''; [[7 студзеня]] [[1896]] па новым стылі, [[Байлюкі]], [[Бабруйскі павет]], [[Менская губэрня]] (цяпер [[Глускі раён]] [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскай вобласьці]]) — [[27 ліпеня]] [[1969]]) — беларускі грамадзкі дзеяч, пэдагог, актывіст беларускай [[дыяспары]] ў [[ЗША]].

== Біяграфія ==

З [[1921]] у [[Менск]]у, сябар Навукова-тэрміналягічнай камісіі пры Наркамасьвеце БССР. Вучыўся ў [[БДУ]] (скончыў у [[1926]]), у [[1922]]-[[1927]] выкладаў [[Беларуская мова|беларускую мову]] і [[прыродазнаўства]] ў школах Менску. З [[1926]] сакратар аддзела прыроды і народнай гаспадаркі [[Інбелкульт]]а, адначасова лектар на педкурсахпэдкурсах у Менску. Са студзеня [[1928]] асьпірант [[БДУ]], у кастрычніку [[1929]] выключаны па ідэалагічныхідэалягічных матывах. З сакавіка [[1930]] выкладчык Менскіх педкурсаўпэдкурсаў пры педтэхнікумепэдтэхнікуме.

Арыштаваны ДПУ БССР [[28 чэрвеня]] [[1930]] па справе "«[[Саюз вызваленьня Беларусі|Саюза вызваленьня Беларусі]]"»; паводле пастановы Калегіі [[АДПУ]] [[СССР]] ад [[10 сакавіка]] [[1931]] высланы ў [[Налінск]] [[Вяцкая вобласьць|Вяцкай вобласьці]] на 5 гадоў. Паўторна арыштаваны ў [[арол (горад)|Арле]] ў сьнежні [[1935]]; асуджаны на 5 гадоў лагераўлягераў. Вызвалены ў снежнісьнежні [[1940]]. ПасляПасьля вызваленьня настаўнічаў у [[саратаўСаратаў|Саратаве]].

Напачатку [[1942]] мабілізаваны ў Чырвоную Армію. З чэрвеня [[1942]] у Менску. Працаваў у Інспэкцыі беларускіх школ над падрыхтоўкай школьных падручнікаў і праграмаў ды старшынстваваў, быў у [[Беларуская народная самапомач|Беларускай народнай самапомачы]] (нацыянальная арганізацыя, якая дзейнічала ва ўмовах нацысцкай акупацыі). Рэдагаваў газэту «[[Голас вёскі|«Голас вёскі»]]». З [[1944]] быў кіраўніком навуковага аддзелу [[БЦР|Беларускай Цэнтральнай Рады]], старшыня [[ІІ Усебеларускі Кангрэс|II Усебеларускага Кангрэсу]]. У 1944 годзе сям’я Кіпеляў выехала на Захад. Зь сярэдзіны [[1944]] у [[Нямеччына|Нямеччыне]]. Падрыхтаваў да друку кнігу ўспамінаў пра савецкія лагерылягеры «Зь іхняга раю».

З [[1950]] у [[ЗША]], з [[1951]] уваходзіў у [[Беларускі кангрэсавы камітэт Амэрыкі]], стварыў [[Аб’яднаньнеАб'яднаньне беларускіх вязьняў савецкіх канцлягераў]], быў ініцыятарам стварэньня [[Беларуская народная партыя|Беларускай народнай партыі]]. Публікаваўся ў беларускай эмігранцкай прэсе. Успаміны Яўхіма Кіпеля захоўваюцца ў архіве [[Беларускі інстытут навукі і мастацтва|Беларускага інстытута навукі і мастацтва]] (БІНіМ) у [[Нью-Ёрк]]у.

Пахаваны на беларускіх могілках у [[Саўт-Рывэр|Саўт-Рывэры]]. У [[1989]] [[Вярхоўны суд]] БССР прыняў пастанову аб [[рэабілітацыя|рэабілітацыі]] «врага белорусского народа». У [[1999]] у [[Нью-Ёрк|Нью-Ёрку]]у выйшла кніга ўспамінаў Яўхіма Кіпеля «Эпізоды».

* Шляхі да паляпшэнняпаляпшэньня чалавечага роду // Полымя. 1927, №2;

* Эпізоды. Нью -Ёрк, 1998.

== Вонкавыя спасылкі ==

[[Катэгорыя{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Выбітныя асобы Беларусі|Кіпель, Яўхім]]}}

[[Катэгорыя:АмэрыканцыАсобы беларускагапа паходжаньня|Кіпель, Яўхімальфабэце]]