Вікіпэдыя

Бабруйскі павет: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Karybut (гутаркі | унёсак)
7645 правак
артаграфія, знакі прыпынку
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
| Назва = Бабруйскі 2-і раёнпавет
| Назва ў родным склоне = БабруйскагаБабруйскі 2-га раёнупавету
| Арыгінальная назва =
| Герб =
Радок 57:
}}
 
'''Бабруйскі павет''' ({{мова-ru|Бобруйскій уездъ}}) -— адміністратыўнаадміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка з цэнтрам у [[Бабруйск]]у ў [[1795]]-—[[1924]].
 
== Гісторыя ==
Бабруйскі павет утвораны [[5 траўня]] [[1795]] у складзе [[Менская губэрня|Менскае губэрні]]. Першым маршалкам шляхты Бабруйскага павету быў А. Аскерка ([[1795]]-—[[1797]]). У [[1897]] плошча паветапавету складала 12,2 тыс. км². [[29 жніўня]] [[1919]]-—[[10 жніўня]] [[1920]] павет уваходзiууваходзiў у склад [[Гомельская губэрня|Гомельскае губэрнi]]. У [[1924]] Бабруйскi павет лiквiдаваны. Большая частка яго тэрыторыi увайшла уў склад [[Бабруйская акруга|Бабруйскае акругi]]. ▼
 
▲Бабруйскі павет утвораны [[5 траўня]] [[1795]] у складзе [[Менская губэрня|Менскае губэрні]]. Першым маршалкам шляхты Бабруйскага павету быў А.Аскерка ([[1795]]-[[1797]]). У [[1897]] плошча павета складала 12,2 тыс. км². [[29 жніўня]] [[1919]]-[[10 жніўня]] [[1920]] павет уваходзiу у склад [[Гомельская губэрня|Гомельскае губэрнi]]. У [[1924]] Бабруйскi павет лiквiдаваны. Большая частка яго тэрыторыi увайшла у склад [[Бабруйская акруга|Бабруйскае акругi]].
 
== Падзел ==
У [[1890]] павет падзяляўся на 22 воласьцi: [[Азарыцкая воласьць|Азарыцкую]], [[Асавецкая воласьць|Асавецкую]], [[Бацэвіцкая воласьць|Бацэвiцкую]], [[Бортніцкая воласьць|Бортнiцкую]], [[Броская воласьць|Броскую]], [[Гарадоцкая воласьць|Гарадоцкую]], [[Гарбацэвіцкая воласьць|Гарбацэвiцкую]], [[Глуская воласьць|Глускую]], [[Горкаўская воласьць|Горкаўскую]], [[Жыцінская воласьць|Жыцiнскую]], [[Забалоцкая воласьць|Забалоцкую (Любанскую)]], [[Замоская воласьць|Замоскую]] (ад [[1924]] Чычэрынская), [[Качэрыцкая воласьць|Качэрыцкую]], [[Любоніцкая воласьць|Любонiцкую]], [[Новадворская воласьць|Новадароскую]], [[Парыцкая воласьць|Парыцкую]], [[Рудабельская воласьць|Рудабельскую]] (ад [[1920]] Акцябарская), [[Сьвіслацкая воласьць|Сьвiслацкую]], [[Стэпская воласьць|Стэпскую]], [[Тураўская воласьць|Тураўскую]], [[Чэрнінская воласьць|Чэрнiнскую]]. Апроч таго павет падзяляўся на паліцэйскія адзінкі -— станы (кватэры -— у [[Глуск]]у, [[Міхалёва 1-е|Міхалёве]], [[Парычы|Парычах]], [[Сьвіслач (гарадзкі пасёлак)|Сьвіслач]]ы) і на земскія пастарункі. ▼
 
▲У [[1890]] павет падзяляўся на 22 воласьцi: [[Азарыцкая воласьць|Азарыцкую]], [[Асавецкая воласьць|Асавецкую]], [[Бацэвіцкая воласьць|Бацэвiцкую]], [[Бортніцкая воласьць|Бортнiцкую]], [[Броская воласьць|Броскую]], [[Гарадоцкая воласьць|Гарадоцкую]], [[Гарбацэвіцкая воласьць|Гарбацэвiцкую]], [[Глуская воласьць|Глускую]], [[Горкаўская воласьць|Горкаўскую]], [[Жыцінская воласьць|Жыцiнскую]], [[Забалоцкая воласьць|Забалоцкую (Любанскую)]], [[Замоская воласьць|Замоскую]] (ад [[1924]] Чычэрынская), [[Качэрыцкая воласьць|Качэрыцкую]], [[Любоніцкая воласьць|Любонiцкую]], [[Новадворская воласьць|Новадароскую]], [[Парыцкая воласьць|Парыцкую]], [[Рудабельская воласьць|Рудабельскую]] (ад [[1920]] Акцябарская), [[Сьвіслацкая воласьць|Сьвiслацкую]], [[Стэпская воласьць|Стэпскую]], [[Тураўская воласьць|Тураўскую]], [[Чэрнінская воласьць|Чэрнiнскую]]. Апроч таго павет падзяляўся на паліцэйскія адзінкі - станы (кватэры - у [[Глуск]]у, [[Міхалёва 1-е|Міхалёве]], [[Парычы|Парычах]], [[Сьвіслач (гарадзкі пасёлак)|Сьвіслач]]ы) і на земскія пастарункі.
 
== Насельніцтва ==
Напачатку ХІХ ст. кожны сёмы жыхар павету быў шляхцічам, але ў выніку [[разбор шляхты|разбораў шляхты]] яе колькасьць значна скарацілася. Найбуйнейшымі шляхецкімі родамі ў павеце былі [[Булгакі]], [[Быкоўскія]], [[Воўк-Левановічы]], [[Забелы]], [[Кялчэўскія]], [[Прушыноўскія]] й іншыя. У [[1897]] у павеце жыло 318,8 тыс. чалавек, у [[1908]] -— тут ужо жыло 327 тыс. чалавек, зь іх 67,4 % было [[беларусы|беларусаў]], 19,4 % -— [[жыды|жыдоў]], 10 % -— [[расейцы|расейцаў]].▼
 
▲Напачатку ХІХ ст. кожны сёмы жыхар павету быў шляхцічам, але ў выніку [[разбор шляхты|разбораў шляхты]] яе колькасьць значна скарацілася. Найбуйнейшымі шляхецкімі родамі ў павеце былі [[Булгакі]], [[Быкоўскія]], [[Воўк-Левановічы]], [[Забелы]], [[Кялчэўскія]], [[Прушыноўскія]] й іншыя. У [[1897]] у павеце жыло 318,8 тыс. чалавек, у [[1908]] - тут ужо жыло 327 тыс. чалавек, зь іх 67,4% было [[беларусы|беларусаў]], 19,4% - [[жыды|жыдоў]], 10% - [[расейцы|расейцаў]].
 
== Эканоміка ==
ЗемлеуладальнiкiЗемлеўладальнiкi-расейцы, якiя набылi маёнткi на Бабруйшчыне, самi гаспадаркай не займалiся, а даручалi гэта ўпраўленцам цi здавалi iх у арэнду. У шляхецкіх маёнтках мясцовага паходжаньня дзейнічалі нават заводы: медны й поташны ў Багушоўцы Быкоўскіх, цукровы Булгакаў, жалезны прынцэсы дэ [[Манака]] ў [[Глебава Рудня|Глебавай Рудні]], гута Прушаноўскіх у [[Віктараўка|Вікторыне]]. ▼
 
▲Землеуладальнiкi-расейцы, якiя набылi маёнткi на Бабруйшчыне, самi гаспадаркай не займалiся, а даручалi гэта ўпраўленцам цi здавалi iх у арэнду. У шляхецкіх маёнтках мясцовага паходжаньня дзейнічалі нават заводы: медны й поташны ў Багушоўцы Быкоўскіх, цукровы Булгакаў, жалезны прынцэсы дэ [[Манака]] ў [[Глебава Рудня|Глебавай Рудні]], гута Прушаноўскіх у [[Віктараўка|Вікторыне]].
 
З адменай [[прыгоньніцтва]] ў [[1861]] заможныя сяляне пачалі сяліцца на хутарох (17 у 1897). Сяляне з павету хадзiлi на чыгуначныя работы, высечку i сплаў лесу па Дняпры, [[Бярэзіна|Бярэзiне]] i [[Заходняя Дзьвіна|Заходняй Дзьвiне]], пралi лён, пяньку, выраблялi прадметы хатняга i гаспадарчага ўжытку. Была шырока распаўсюджаная мукамольная й кравецкая вытворчасьць. Тысячы сялян Бабруйшчыны займалiся рамонтна-будаунiчымi работамi.
 
У павеце існавалі цэлыя плянтацыі хмелю. У многiх маёнтках будавалiся кaрчмы й пастаялыязаезныя двары. Карчмы былі ў вёсках [[Зарэчча (Слабодкаўскі сельсавет)|Зарэчча]], [[Бабiна]], [[Пятровiчы]], [[Брожа (вёска)|Брожа]], [[Коўрын]], [[Туркі]], [[Бiрча]], [[Шарёўшчына]], піўныя лаўкі -— [[Пабокавічы|Пабокавiчах]], у [[Гарбацэвічы|Гарбацэвiчах]], Багушоўцы. Пашырыўся розьнiчны гандаль. У [[1880-я]] пачаў разьвiвацца сталы лавачны гандаль. Дробныя лаукi былi у [[Малыя Бортнікі|Малых Бортнiках]], Мiхалёве, [[Туркі|Турках]], [[Кавалі (Магілёўская вобласьць)|Кавалёх]], [[Навікі|Навiках]].
 
Праз Бабруйскi павет праходзiлi шматлікія шляхi: ваенна-камунiкацыйная дарога зь [[Менск]]у ў Бабруйск, шаша з Бабруйску ў [[Слуцак]], [[Масква|Маскоўска]]-[[Варшава|Варшаўская]] шаша. У [[1848]] была здадзеная ў эксплюатацыю дарога [[Берасьце]]-Бабруйск, у [[1851]] Берасьце-[[Магiлёу]]. Быў пабудаваны паштовы тракт Менск-Бабруйск. Пры дарозе будавалiся застаўныя дамы (у [[Глуша|Глушы]], [[Саломенка|Саломенцы]], [[Баравая|Баравой]]), дзе разьмяшчалiся заставы, вартоўнi й правяралi дакумэнты. Будавалiся й паштовыя станцыi (найбуйнейшая ў Багушоўцы, тут у 1897 жыло 18 чалавек). У [[1871]] праз Бабруйск прайшла чыгунка, чыгуначныя стaнцыi зьявіліся ў [[Брожа|Брожы]] i Кавалёх. Напачатку ХХ ст. у Глушы было адчыненае першае паштова-тэлеграфнае аддзяленьне.
 
== Адукацыя ==
ЦаркоунапрыходзкiяЦаркоўнапрыходзкiя школы ў павеце дзейнічалі ў [[Панюшкавічы|Панюшкавiчах]], [[Панкратавічы|Панкратавiчах]] (ад [[1887]]), Мiхалёве (ад [[1884]]). Апроч таго iснавалi 8 школаў граматы, якім пазьей быў нададзены статус аднаклясных народных вучэльняў: у [[Гародчын]]е, [[Пустошка|Пустошцы]], [[Жарабцы|Жарабцах]] ([[Юр'ева]]), [[Варатынь|Варатынi]], [[Аўсімавічы|Аўсiмавiчах]], [[Фартуны|Фартунах]], [[Коўрын]]е, [[Пятровічы|Пятровiчах]]. Дадатковыя народныя вучэльні былі створаныя напачатку ХХ ст. у вёсках [[Обча]], [[Восава]], [[Забудзькi]], [[Мiкулiчы]] ды iншыя.▼
 
▲Царкоунапрыходзкiя школы ў павеце дзейнічалі ў [[Панюшкавічы|Панюшкавiчах]], [[Панкратавічы|Панкратавiчах]] (ад [[1887]]), Мiхалёве (ад [[1884]]). Апроч таго iснавалi 8 школаў граматы, якім пазьей быў нададзены статус аднаклясных народных вучэльняў: у [[Гародчын]]е, [[Пустошка|Пустошцы]], [[Жарабцы|Жарабцах]] ([[Юр'ева]]), [[Варатынь|Варатынi]], [[Аўсімавічы|Аўсiмавiчах]], [[Фартуны|Фартунах]], [[Коўрын]]е, [[Пятровічы|Пятровiчах]]. Дадатковыя народныя вучэльні былі створаныя напачатку ХХ ст. у вёсках [[Обча]], [[Восава]], [[Забудзькi]], [[Мiкулiчы]] ды iншыя.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.mlib.basnet.by/kray/bobruisk/95.html Край у складзе Расійскай імперыі (канец 18 ст. — 1917 г.)]
 
* [http://www.mlib.basnet.by/kray/bobruisk/95191.html Край у складзе Расійскай імперыі (канец 18 ст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае 1917 г.)дзяленне]
*[http://www.mlib.basnet.by/kray/bobruisk/191.html Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне]
 
[[Катэгорыя:Менская губэрня]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Бабруйскі_павет»