Гарынь: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат зьмяніў: lt:Horynė |
стыль, дапаўненьне, выява |
||
Радок 2:
| назва = Гарынь
| арыгінальная_назва =
| выява = Horyn river in Oleksandiya.jpg
| подпіс = Гарынь у в. Аляксандраўка (Украіна)
| даўжыня = 659 км
| выток = каля в. Воліца ([[Украіна]])
Радок 21:
'''Гары́нь''' — рака ўва [[Украіна|Ўкраіне]] й [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]], правая прытока [[Прыпяць|Прыпяці]] (басэйн [[Дняпро|Дняпра]]). Даўжыня 659 км (у межах Беларусі 82 км). Плошча вадазбору 27,7 тыс. км² (на тэрыторыі Беларусі 1,2 тыс. км²). Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,33 ‰ (у Беларусі 0,1 ‰). [[год|Сярэднярочны]] расход вады ў вусьці 110 м³/с. Агульная падзеньне ракі 218 м.
== Асноўныя прытокі ==
* ''Праваруч'': [[Случ]], [[Жырак]], [[Полква]], [[Цьвітоха]], [[Зульня]].
* ''Леваруч'': [[Стубла]], [[Вілія (басэйн Дняпра)|Вілія]], [[Беражанка]], [[Сыран]], [[Вусьця]].
== На рацэ ==
* ''[[горад|Месты]]'': [[Столін]], [[Давыд-Гарадок]], [[Ізяляў]], [[Славута]], [[Няцешын]], [[Астрог]], [[Дубровіца]].
* ''[[гарадзкі пасёлак|Мястэчкі]]'': [[Гошча]], [[Рэчыца (мястэчка)|Рэчыца]], [[Стэпань]], [[Оржаў]].
== Месцазнаходжаньне ==▼
==Агульныя зьвесткі==▼
Басэйн ракі Гарынь мяжуе на захадзе з басэйнамі рэчак [[Іква]], [[Стыр]] і [[Стубла]] на ўсходзе з басэйнамі рэчак [[Убарць]] і [[Сцьвіга]], на поўдні — з басэйнам ракі [[Днестар]].▼
▲== Агульныя зьвесткі ==
Пачынаецца з крыніцы, што выходзіць на паверхню каля вёскі Воліца [[Тэрнопальская вобласьць|Тэрнопальскай вобласьці]] Ўкраіны на вышыні 345 м па-над узроўнем мора. У Беларусі цячэ праз [[Столінскі раён]]. Упадае ў Прыпяць 2 рукавамі (левы называецца [[Вятліца]]) у слаба асвоенай і незаселенай мясцовасьці. Тэрыторыя вадазбору мае няправільную грушападобную форму, яго даўжыня 300 км, сярэдняя шырыня 92 км, найвялікшая шырыня ў сярэдняй частцы 200 км, у ніжняй — рэзка зьмяншаецца да 10 км.
Даліна ракі трапэцападобная з высокімі і стромкімі берагамі, на тэрыторыі Беларусі невыразная, дасягае шырыні 2,5 км. [[Абалона]] двухбаковая, шырыня ў высокай плыні 0,1 — 0,7 км, сярэдняй 1 — 1,5 км, у нізкай да 2,5 км. У нізкай плыні цячэ празь [[Пінскія балоты]].
▲==Месцазнаходжаньне==
▲Басэйн ракі Гарынь мяжуе на захадзе з басэйнамі рэчак [[Іква]], [[Стыр]] і [[Стубла]] на ўсходзе з басэйнамі рэчак [[Убарць]] і [[Сцьвіга]], на поўдні — з басэйнам ракі [[Днестар]].
Рэчышча зьвілістае, шырыня яго ў нізкай плыні 150 — 200 м.
== Рэльеф ==
Верхняя частка басэйну да ўпадзеньня ракі [[Вусьця]] разьмешчаная на [[Валынска-Падольскае ўзвышша|Валынска-Падольскім ўзвышшы]] і ўяўляе плато з адзнакамі 385,5 — 215 м, моцна падзеленае далінамі рэчак і бэляк (шчыльнасьць ярава-бэлькавай сеткі складае 1 — 1,25 км на 1 км² паверхні).
Сярэдняя й ніжняя часткі вадазбору ляжаць у вобласьці значна забалочанай нізіннай раўніны Палесься, адметнай плоскім рэльефам зь пясковымі пагоркамі.
== Карысныя выкапні ==
Асноўныя выкапні: крэйдавыя пяскі, мэргелі, вапнякі й крэйда, што сустракаюцца ў выглядзе выступаў у далінах рэчак.
== Гаспадарчая дзейнасьць ==
Рака ў высокай плыні выкарыстоўваецца, як крыніца гідраэнэргіі ды для разьвядзеньня рыбы. Ад места [[Давыд-Гарадок]] да вусьця рака суднаходная на працягу 291 км. Значная частка басэйну разараная (звыш 60 %). Заплыўныя лугі часткова разараныя, акультураныя або знаходзяцца пад выпасамі, што вядзе да іх дэградацыі, а таксама змыву пры паводках у рэчышча значных дамешкаў — арганічных, бактэрыяльных і цьвёрдага сьцёку.
== Гідранімія ==
Назва ракі Гарынь паходзіць ад старажытнарускага слова
== Літаратура ==
* Блакiтная кнiга Беларусi: Энцыкл.
* Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. — Л., 1971.
* Природа Белоруссии: Попул. энцикл./ БелСЭ; Редкол.: И.П. Шамякин (гл.ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил.
* Государственный водный кадастр: Водные ресурсы, их использование и качество вод (за 2004 год) / М-во природных ресурсов и охраны окружающей среды. — Мн., 2005. — 135 с.
[[Катэгорыя:Прыпяць]]
| |||