Кашталян: розьніца паміж вэрсіямі

Зьявілася ў [[13 стагодзьдзе|13 стагодзьдзі]] ў [[Польшча|Польшчы]]. Пачаткова загадваў [[замак|замкам]], войскам у ім ды меў пэўныя судовыя функцыі. (На Мазоўшчыне спрабавалі зьмяніць назву на «''грададзержца''», але беспасьпяхова). На пачатку [[14 стагодзьдзе|14 стагодзьдзя]] страціў практычную ўладу на карысьць новаўведзеных гарадзкіх стараст. На нейкі час захавалі судзейства. Але разгалядалі толькі забойствы, калі ня быў знойдзены забойца. У [[1454]] годзе страцілі й гэта права.

На Русі кашталянаў няне было наогул. У [[ВКЛ]] ўведзеныпасада была ўведзеная ў [[1413]] угодзе ў [[Вільня|Вільні]] і [[Трокі|Троках]]. З [[1506]] году — у іншых літоўскіх ваяводскіхваяводзкіх гарадах. У [[Інфлянты|Інфлянтах]] на працягу [[1598]]—[[1677]] былі: [[кашталян вендэнскі]], [[кашталян дорпацкі]], [[кашталян парнаўскі]]. У [[1677]] замест іх застаўся адзін — [[кашталян інфлянцкі]].

Уваходзіў у [[Рада ВКЛ|Раду ВКЛ]], з [[1569]] году — у Сэнат Рэчы Паспалітай. Па рангу галоўным у Сэнаце лічыўся [[кашталян кракаўскі]], пасьля яго ішлі ваяводы ды роўня ім [[кашталян віленскі]] ды [[кашталян троцкі]]. Далей падзяляліся на большых — ''крэславых'' (правінцыяльных) і меньшыхменшых — ''дражковых'' (павятовых). Першыя засядаліправодзілі паседжаньні ў Сэнаце вышэй, на крэслах, другія — ніжэй і на простых лавах. Гэты падзел быў ліквідаваны ў [[1775]] годзе, калі прыраўнялі ўсіх кашталянаў прыраўнялі.

Кашталян ня меў акрэсьленых функцыяў, у службовай эрархіігерархіі займаў месца пасьля ваяводы (акрамя кашталяна кракаўскага).

У адсутнасьць ваяводы на [[Літва|Літве]] кашталян склікаў соймік галаўнагагалаўнога павету ваяводстваваяводзтва і старшынаваў на ім. Пры скліканьні [[Паспалітае Рушэньне|Паспалітага Рушэньня]] зьбіраў шляхту з галоўнага павету (у Польшчы — з павету, ці ваколіц гораду) і перадаваў яе пад кіраўніцтва [[ваявода|ваяводы]].

Кашталян ня мог спалучаць пасады [[ваяводы]], [[вялікі маршалак|вялікага маршалка]], канцлера[[канцлер]]а і падскарбія[[падскарбі]]я, а таксама [[гарадзкі стараста|гарадзкога старасты]] ці бурграфа[[бурграф]]а на сваёй тэрыторыі. Затое мог, як і ваявода, стаць [[гетман]]ам.