Кірыла Мазураў: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д артаграфія, дапаўненьне |
д →У апараце ЦК КП БССР і СССР: дапаўненьне |
||
Радок 14:
=== У апараце ЦК КП [[БССР]] і [[СССР]] ===
Пасьля сьмерці [[Ёсіф Сталін|Сталіна]] зьяўляўся старшынём Савету міністраў [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]] ([[1953]]—[[1956]] гады).
Пасьля сьмерці [[Ёсіф Сталін|Сталіна]] [[Лаўрэнці Берыя|Л.Берыя]] паспрабаваў зрабіць стаўку на нацыяналізм нерасейскіх рэспублік з мэтай заваяваньня большай улады. Чэрвеньскі 1953 году пленум ЦК КПБ атрымаў загад з цэнтру замяніць расейскага сакратара ЦК КПБ [[Мікалай Патолічаў|М.Патолічава]] на другога сакратара — беларуса [[Міхаіл Зімянін|М.Зімяніна]]. Апошні ў сваім дакладзе на пленуме крытыкаваў такія «фундамэнтальныя недахопы і памылкі» КПБ у сфэры нацыянальнай палітыкі, як неадпаведнасьць долі беларусаў сярод насельніцтва рэспублікі (81%) іх прадстаўніцтву ў апараце партыйных органаў (62,2%). М.Зімянін наракаў, што праца апарата ЦК КПБ і СМ БССР, мясцовых партыйных і савецкіх органаў вядзецца на расейскай мове, і прапанаваў прыняць рэзалюцыю аб пераводзе справаводзтва ўрада, рэспубліканскіх і мясцовых партыйных і савецкіх органаў на беларускую мову<ref>{{кніга|аўтар = Снапкоўскі У. |частка = |загаловак = Знешнепалітычная дзейнасць Беларускай ССР як вонкавы фактар нацыянальнага нігілізму беларусаў. Кн.2|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Беларусіка - Albarutnenica|год = |том = |старонкі = 185|старонак = |сэрыя = |isbn = |тыраж = }}</ref>.▼
▲
Кірыла Мазураў, які актыўна падтрымаў [[Мікіта Хрушчоў|М. С. Хрушчова]] пасьля сьмерці Сталіна, а затым прыняў ягоны бок у час барацьбы з «антыпартыйнай групай», стаў фактычна першым беларусам на чале ЦК КПБ (калі не лічыць [[Васіль Шаранговіч|В.Шаранговіча]], які прабыў першым сакратаром толькі некалькі месяцаў у [[1937]] годзе і быў расстраляны ў [[1938]]). Зь імем Кірылы Мазурава зьвязаныя шматлікія посьпехі беларускага народу ў разьвіцьці эканомікі, навукі і культуры ў 1953—1965 гадох, рэабілітацыя шматлікіх партыйных і дзяржаўных дзеячаў, менскіх падпольшчыкаў, партызанскіх камандыраў. На думку былога дырэктара Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь Я. І. Бараноўскага, Кірыла Мазураў увайшоў у гісторыю Менску і Беларусі як праваабаронца незаслужана абгавораных падпольшчыкаў. Пры Мазураве рады КПБ павялічыліся з 145 тысячаў да 296 тысячаў чальцоў.▼
▲Кірыла Мазураў, які актыўна падтрымаў [[Мікіта Хрушчоў|М. С. Хрушчова]] пасьля сьмерці Сталіна, а затым прыняў ягоны бок у час барацьбы з «антыпартыйнай групай», стаў фактычна першым беларусам на чале ЦК КПБ (калі не лічыць [[Васіль Шаранговіч|В.Шаранговіча]], які прабыў першым сакратаром толькі некалькі месяцаў у [[1937]] годзе і быў расстраляны ў [[1938]])
Зь імем Кірылы Мазурава зьвязаныя шматлікія посьпехі беларускага народу ў разьвіцьці эканомікі, навукі і культуры ў 1953—1965 гадох, рэабілітацыя шматлікіх партыйных і дзяржаўных дзеячаў, менскіх падпольшчыкаў, партызанскіх камандыраў. На думку былога дырэктара Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь Я. І. Бараноўскага, Кірыла Мазураў увайшоў у гісторыю Менску і Беларусі як праваабаронца незаслужана абгавораных падпольшчыкаў. Пры Мазураве рады КПБ павялічыліся з 145 тысячаў да 296 тысячаў чальцоў. На гады кіраваньня Мазурава ([[1956]]—[[1965]]) прыйшлося, напрыклад, будаўніцтва Наваполацкага нафтаперапрацоўчага заводу. Калясальная будоўля тады, у 1958, мела сьметны кошт 315 мільёнаў рублёў<ref name="dyrektar">{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.director.by/cgi-bin/article.cgi?date=2004/03/29&name=23| загаловак = 90 лет со дня рождения Кирилла Мазурова| фармат = | назва праекту = | выдавец = Часопіс «Дырэктар»| дата = 29 сьнежня 2008 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
Намагаючыся аднавіць беларусізацыю, у студзені [[1959]] на сьвяткаваньні 40-годзьдзя БССР Кірыла Мазураў зрабіў даклад на беларускай мове. У перапынку Мікіта Хрушчоў, які сядзеў у прэзыдыюме, пачаў лаяць Мазурава: «Ни черта не понятно!» На прыступках [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|БДУ]] Хрушчоў выказаўся яшчэ больш выразна: «Чем быстрее все мы будем разговаривать по-русски, тем быстрее построим коммунизм»<ref name="snapkowski">{{Спасылка | аўтар = Уладзімер Снапкоўскі| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 15 лістапада 2007| url = http://jivebelarus.net/language/language-defeat-04.html#11| загаловак = У. Снапкоўскі - Эліта і мова| фармат = | назва праекту = | выдавец = Бібліятэка гістарычных артыкулаў «Жыве Беларусь»| дата = 28 сьнежня 2008 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
У [[1968]] быў накіраваны ў Прагу для кіраваньня ваеннымі дзеяньнямі па лініі Палітбюро. Дзейнічаў пад псэўданімам «генэрал Трафімаў». Пры ягоным удзеле кіраўнікі Камуністычнай партыі [[Чэхаславаччына|Чэхаславаччыны]] [[Аляксандар Дубчак|Ду́бчак]], Смркоўскі, Шык ды іншыя былі арыштаваныя і вывезеныя ў Маскву<ref name="BDG">{{Спасылка | аўтар = Міхась Скобла| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 21 жніўня 2008| url = http://www.svaboda.org/content/Transcript/1192749.html| загаловак = 1968 год: як адгукнулася апэрацыя “Дунай” у Беларусі| фармат = | назва праекту = “Вольная студыя”| выдавец = Радыё «Свабода»| дата = 28 сьнежня 2008 | мова = | камэнтар = }}</ref>.
| |||