Жамойты: розьніца паміж вэрсіямі

'''Жмудзіны''' (жмудзь, жамойты; саманазва Žemaitē, {{мова-lt|Žemaičiai}}) — этнічная група ў складзе [[летувісы|летувісаў]] у Заходняй [[Летува|Летуве]] (часам разгляданае як асобны народ), насельніцтва [[гістарычныя вобласьці|гістарычнай вобласьці]] [[Жмудзь]]. Захоўваецца [[жамойцкая гаворка]] [[летувіская мова|летувіскай мовы]] (часам разгляданае як [[мова або дыялект|асобная мова]]), на ўсходзе Жмудзі кажуць на заходнеаўкштоцкім дыялекце. Аднак б.ч. жмудзіны выкарыстоўваюць літаратурную летувіскую мову. Вернікі — [[каталікі]], на паўднёвым захадзе ёсьць таксама [[лютэране]].

Продкі жамойтаў па археалягічных дадзеных у [[5 стагодзьдзе|5 ст.]] засялялі басэйн р. [[Швэнтойя]]. ЗатымУ [[8 стагодзьдзе|VIII]]-[[9 стагодзьдзе|IX стагодзьдзях]] племя '''жмудзь''' адлучылася ад [[латышы|латышоў]] і прасунулася на захадпоўдзень да [[Жмудзкае ўзвышша|Жмудзкага ўзвышша]] ў вярхоўях рэк [[Дубіса]] і [[Юра (рака)|Юра]] (археалягічная [[культура грунтавых магільнікаў]] Цэнтральнай Летувы 5-6 стст.). З [[13 стагодзьдзе|13 ст.]] адстойвалі незалежнасьць у дужаньні з [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]], у [[1422]] г. канчаткова ўвайшлі ў склад [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]], утварыўшы тамака [[Жмудзкае стараства]]. Да [[15 стагодзьдзе|15]]-[[16 стагодзьдзе|16 ст.]] асімілявалі паўднёвых [[земгалы|земгалаў]] і паўднёвых [[куршы|куршаў]] Заходняй Летувы. Жмудзь апошнімі з эўрапейскіх народаў былі зьвернутыя ў [[хрысьціянства]] (15 ст.). У [[19 стагодзьдзе|19 ст.]] Жмудзь стала цэнтрам жмудзінскага (летувіскага) культурнага адраджэньня. На жамойцкай мове былі выдадзеныя некалькі літаратурных твораў. У 1-й палове [[20 стагодзьдзе|20 ст.]] была створаная асобная пісьменнасьць на лацінскай аснове.