Градыент: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Vboo (гутаркі | унёсак)
Новая старонка: [[Выява:Gradient2.svg|thumb|300px|На гэтых малюнках скалярныя палі паказаныя чорным і белым колерамі, чо...
 
артаграфія, "накірунак" - > "кірунак" (слушнейшая лексіка)
Радок 1:
[[Выява:Gradient2.svg|thumb|300px|На гэтых малюнках скалярныя палі паказаныя чорным і белым колерамі, чорны колер адпавядае больш высокім значэньням. Градыент, што адпавядае гэтым палям адлюстраваны сінімі срэлкамі.]]
'''Градые́нт''' — характарыстыка, якая паказвае накірунаккірунак найхутчэйшага ўзрастаньня нейкай велічыні, значэньне якой зьмяняецца ад аднаго пункту прасторы да другога. Напрыклад, калі ўзяць вышыню паверхні Зямлі над узроўнем мора (2-мерная прастора), то яе градыент у кожным пункце паверхні будзе накіраваны «ў горку».
 
Для выпадку трохмернай прасторы, градыентам называюць вектарнуювэктарную функцыю з кампанэнтамі <math>\frac {\partial \varphi} {\partial x}</math>, <math>\frac {\partial \varphi} {\partial y}</math>, <math>\frac {\partial \varphi} {\partial z}</math>, дзе <math>\varphi</math> — некаторая скалярная [[функцыя]] каардынат <math>x</math>, <math>y</math>, <math>z</math>.
 
Калі <math>\varphi</math> — функцыя <math>n</math> зьменных <math>x_1,\;\ldots,\;x_n</math>, то яе градыентам называюць <math>n</math>-мерны вэктар
Радок 48:
Няцяжка паказаць, што градыент функцыі <math>\varphi</math> у пункце <math>\vec{x}{\,}^0</math> пэрпэндыкулярны яе лініі ўзроўню, якая праходзіць праз гэты пункт. Модуль градыенту паказвае максымальную хуткасьць зьмяненьня функцыі ў навакольлі <math>\vec{x}{\,}^0</math>, гэта значыць частату ліній узроўню. Напрыклад, лініі ўзроўню вышыні адлюстроўваюцца на тапаграфічных картах, пры гэтым модуль градыенту паказвае крутасьць спуску альбо пад'ёму ў дадзеным пункце.
 
== Сувязь з вытворнай па накірункукірунку ==
Выкарыстоўваючы правіла дыфэрэнцаваньня складанай функцыі, няцяжка паказаць, што вытворная функцыі <math>\varphi</math> па накірункукірунку <math>\vec{e}=(e_1,\;\ldots,\;e_n)</math> роўная скалярнаму здабытку градыенту <math>\varphi</math> на '''адзінкавы''' вэктар <math>\vec{e}</math>:
 
: <math> \frac{\partial \varphi}{\partial \vec e}=\frac{\partial \varphi}{\partial x_1} e_1+\ldots+\frac{\partial \varphi}{\partial x_n} e_n = (\nabla \varphi,\;\vec e) </math>
 
Такім чынам, для падліку вытворнай па адвольнаму накірункукірунку дастаткова ведаць градыент функцыі, гэта значыць вэктар, кампанэнты якога зьяўляюцца яе частковымі вытворнымі.
 
== Градыент у артаганальных крывалінейных каардынатах ==