Вількамір: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д ?
афармленьне, артаграфія
Радок 40:
|Сайт = http://www.ukmerge.lt/
}}
'''Вількамі́р''' ([[Летувіская {{мова-lt|па-летувіску]]: ''Ukmergė''}}) горад у цэнтральнай [[Летува|Летуве]], знаходзіцца ў 60 км на паўночны захад ад [[Вільня|Вільні]]. Колькасьць насельніцтва налічвае каля 29 тыс. чалавек. Горад зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Вількамірскі раён|Вількамірскага раёнараёну]] [[Віленскі павет|Віленскага паветапавету]]. Праз горад цячэ рака [[Сьветой (рака)|Сьвятой]].
 
'''Вількамі́р''' ([[Летувіская мова|па-летувіску]]: ''Ukmergė'') – горад у цэнтральнай [[Летува|Летуве]], знаходзіцца ў 60 км на паўночны захад ад [[Вільня|Вільні]]. Колькасьць насельніцтва налічвае каля 29 тыс. чалавек. Горад зьяўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Вількамірскі раён|Вількамірскага раёна]] [[Віленскі павет|Віленскага павета]]. Праз горад цячэ рака [[Сьветой (рака)|Сьвятой]].
 
== Гісторыя ==
Вількамір зьяўляецца адным з самых старажытных гарадоў Летувы. Зьвесткі аб Вількамірскім замку датуюцца [[1225]] годам, але археалягічныя дасьледаваньні датуюць першыя паселішчы [[10 стагодзьдзе|Х стагодзьдзем]]. У [[13 стагодзьдзе|ХІІІ стагодзьдзі]] горад быў захоплены крыжакамі, але ў [[1391]] годзе замак быў узяты [[Вітаўт]]ам. [[1 верасьня]] [[1435]] годагоду тут адбылася буйная бітва, паміж войскам [[Жыгімонт Кейстутавіч|Жыгімонта Кейстутавіча]] і войскам [[СвідрыгайлаСьвідрыгайла|СвідрыгайлыСьвідрыгайлы]], якая скончылася паразай СвідрыгайлыСьвідрыгайлы. Вількамір руйнаваўся крыжакамі ў [[1333]], [[1365]], [[1378]], [[1386]] і ў [[1391]] гадах. Крыжацкія набегі скончыліся толькі пасьля [[Грунвальдзкая бітва|Грунвальдзкай бітвы]]. У [[15 стагодзьдзе|ХV стагодзьдзі]] тут была пабудаванапабудаваная сядзіба княжацкага старасты. З [[1566]] годагоду Вількамір стаў цэнтрам староства. Замак быў зруйнаваны пад час войнаў са [[Швэцыя]]й. У [[1792]] годам Вількамір атрымаў гарадзкія правы і герб ад караля [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]].
 
Вількамір зьяўляецца адным з самых старажытных гарадоў Летувы. Зьвесткі аб Вількамірскім замку датуюцца [[1225]] годам, але археалягічныя дасьледаваньні датуюць першыя паселішчы [[10 стагодзьдзе|Х стагодзьдзем]]. У [[13 стагодзьдзе|ХІІІ стагодзьдзі]] горад быў захоплены крыжакамі, але ў [[1391]] годзе замак быў узяты [[Вітаўт]]ам. [[1 верасьня]] [[1435]] года тут адбылася буйная бітва, паміж войскам [[Жыгімонт Кейстутавіч|Жыгімонта Кейстутавіча]] і войскам [[Свідрыгайла|Свідрыгайлы]], якая скончылася паразай Свідрыгайлы. Вількамір руйнаваўся крыжакамі ў [[1333]], [[1365]], [[1378]], [[1386]] і ў [[1391]] гадах. Крыжацкія набегі скончыліся толькі пасьля [[Грунвальдзкая бітва|Грунвальдзкай бітвы]]. У [[15 стагодзьдзе|ХV стагодзьдзі]] тут была пабудавана сядзіба княжацкага старасты. З [[1566]] года Вількамір стаў цэнтрам староства. Замак быў зруйнаваны пад час войнаў са [[Швэцыя]]й. У [[1792]] годам Вількамір атрымаў гарадзкія правы і герб ад караля [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]].
 
[[Выява:UkmergesPiliakalnis.JPG|міні|зьлева|Замкавая гара ў Вількаміры]]
 
У [[1795]] годзе горад трапіў у склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], увайшоўшы ў склад Віленскага губэрнатарства. У [[1812]] годзе уў навакольлі Вількаміра адбылася бітва паміж расейскім і [[Францыя|францускім]] войскамі. Пад час [[Паўстаньне 1830-1831 годагадоў|паўстаньня 1830 годагоду]] горад быў узяты войскам паўстанцаў на некалькі месяцаў. У [[1843]] годзе горад увайшоў у склад Ковенскага губэрнатарства. Жыхары горадагораду актыўна ўдзельнічалі ў [[Паўстаньне 1863-1864 гадоў|паўстаньні 1863-18641863—1864 г.г.гадоў]] .
 
У [[1876]] годзе у Вількаміры быў пабудаваны запалкавы завод. У гэты час у навакольлі горада нарадзіўся адзін з першых летувіскіх прэзыдэнтаў [[Антанас Сьмятона]]. У [[1882]] годзе у горадзе адкрылася [[друкарня]].
 
У [[1876]] годзе уў Вількаміры быў пабудаваны запалкавы завод. У гэты час у навакольлі горадагораду нарадзіўся адзін ззь першых летувіскіх прэзыдэнтаў [[Антанас Сьмятона]]. У [[1882]] годзе уў горадзе адкрылася [[друкарня]].
У [[1918]] годзе горад трапіў у склад Летувы, але ў [[1919]] годзе ён быў заняты ''Чырвоным Войскам.'' У [[1920]] годзе горад спрабавалі заняць [[Польшча|польскія]] войскі, але пасьля некалькіх сутычак, была заключаная дамова, якая ўсталявала мяжу паміж краінамі.
 
У [[1918]] годзе горад трапіў у склад Летувы, але ў [[1919]] годзе ён быў заняты ''Чырвоным Войскам.'' У [[1920]] годзе горад спрабавалі заняць [[Польшча|польскія]] войскі, але пасьля некалькіх сутычак, была заключаная дамова, якая ўсталявала мяжу паміж краінамі.
Паміж сусьветнымі войнамі тут выдавалася пяць [[Газэта|газэт]], была адкрыта [[электрастанцыя]], і іншыя невялікія прадпрыемствы.
 
Паміж сусьветнымі войнамі тут выдавалася пяць [[Газэтагазэта|газэт]], была адкрытаадкрытая [[электрастанцыя]], і іншыя невялікія прадпрыемствы.
Пасьля ўваходу Летувы ў склад [[СССР]] Вількамір трапіў у памежную зону, якая была акупіраваная [[Германія|нямецкімі]] войскамі [[22 чэрвеня]] [[1941]] года. Пад час нямецкай акупацыі ў горадзе, з дапамогай летувіскай паліцыі, былі забітыя 10 000 чалавек габрэйскага насельніцтва горада. У [[1944]] годзе горад быў значна зруйнаваны ў выніку савецкіх і нямецкіх бамбардаваньняў.
 
Пасьля ўваходу Летувы ў склад [[СССР]] Вількамір трапіў у памежную зону, якая была акупіраванаяакупаваная [[ГерманіяНямеччына|нямецкімі]] войскамі [[22 чэрвеня]] [[1941]] годагоду. Пад час нямецкай акупацыі ў горадзе, з дапамогай летувіскай паліцыі, былі забітыя 10 000 чалавек габрэйскага насельніцтва горада. У [[1944]] годзе горад быў значна зруйнаваны ў выніку савецкіх і нямецкіх бамбардаваньняў.
У [[1964]] годзе у навакольлі Вількаміра, па загаду [[Мікіта Хрушчоў|Мікіты Хрушчова]], былі ўсталяваныя атамныя ракеты [[SS-4]] і [[R-12 Дзьвіна]]. Атамная вайсковая база была зачынена ў [[1987]] годзе, пасьля дамовы паміж [[СССР]] і [[ЗША]] па атамнай зброі.
 
У [[1964]] годзе уў навакольлі ВількаміраВількаміру, па загадузагадзе [[Мікіта Хрушчоў|Мікіты Хрушчова]], былі ўсталяваныя атамныя ракеты [[SS-4]] і [[R-12 Дзьвіна]]. Атамная вайсковая база была зачыненазачыненая ў [[1987]] годзе, пасьля дамовы паміж [[СССР]] і [[ЗША]] па атамнай зброі.
 
== Вонкавыя спасылкі ==