Беларускі нацыянальны камісарыят: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: '''Беларускі нацыянальны камісарыят''' (''Белнацкам'') — аддзел Народнага камісарыяту па справ... |
інтэрвікі, выпраўленьне спасылак, артаграфія, шаблён, дапаўненьне |
||
Радок 2:
== Утварэньне ==
Беларускі нацыянальны камісарыят быў утвораны дэкрэтам Савету народных камісараў РСФСР [[31 студзеня]] [[1918]] ў [[Петраград]]зе, пасьля нарады прадстаўнікоў левых беларускіх арганізацыяў - [[Беларуская сацыял-дэмакратычная рабочая партыя|БСДРП]], Петраградскага адзьдзяленьня [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]], левых [[Партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|эсэраў]] і вайсковых арганізацыяў [[Кранштат]]
== Культурніцкая дзейнасьць ==
Увосень 1918 камісарыят складаўся з 6 аддзелаў (агітацыйна-палітычнага, культурна-асьветніцкага, па справах уцекачоў, выдавецкага, аддзела працы, ліквідацыйнага аддзелу) і канцылярыі. Белнацкам меў аддзяленьні ў Віцебску, Смаленску, Петраградзе, а таксама прадстаўнікоў у [[Ворша|Воршы]], [[Арол (горад)|Арле]], [[Калуга|Калузе]], [[Саратаў|Саратаве]], [[Тамбоў|Тамбове]]<ref name="razvitie">[http://evolutio.info/index.php?option=com_content&task=view&id=883&Itemid=215 Взаимоотношения БССР и РСФСР в 1919—1921 гг.: противоречивое партнёрство]{{ref-ru}}</ref>. Найбольш плённую дзейнасьць Белнацкам распачаў у [[Масква|Маскве]]. Тут, дзякуючы ягоным намаганьням, былі выдадзены 17 кніг, зь іх 10 - на беларускай мове. Белнацкам стварыў у Маскве Беларускае культурна-навуковае таварыства, Беларускі народны універсітэт, былі нават адчынены дзьве школкі для беларускіх дзетак... З удзелам працаўнікоў камісарыяту былі створаныя Вышэйшыя курсы па беларусазнаўству ў Петраградзе. Белнацкам удзельнічаў таксама ў стварэньні Беларускага вольнага эканамічнага таварыства і Таварыства аматараў беларускага народнага мастаціва ў Петраградзе. Вялікае значэньне меў выхад друкаваных ворганаў Белнацкаму — газэты «Дзянніца» (яна стала першай савецкай газэтай на беларускай мове) і часопісу «Чырвоны шлях»<ref name="razvitie"/>.
== Абвяшчэньне дзяржаўнасьці ==
Радок 12 ⟶ 13:
На такіх пазыцыях стаяла і кіраўніцтва Паўночна-Заходняга абкаму РКП(б), аблвыканкаму і СНК Заходняй вобласьці і фронту. Яны лічылі Беларусь тэрытарыяльнай адзінкай РСФСР. Іх погляды фармаваліся пад уплывам ідэі сусьветнай сацыялістычнай рэвалюцыі, а ў самавызначэньні народаў, утварэньні нацыянальных дзяржаў, межах бачылі перашкоду на шляху да яе. Яны аргумэнтавалі гэта тым, што беларусы ня ёсьць самастойнай нацыяй, таму прынцып самавызначэньня ім не падыходзіць.
Іншую пазыцыю заняў Белнацкам. Яго кіраўнікі [[Аляксандар Чарвякоў|А.Чарвякоў]], [[Зьміцер Жылуновіч|З.Жылуновіч]] і іншыя лічылі неабходным стварэньне
Белнацкам падтрымліваў цесную сувязь з урадам Савецкай Расеі, у тым ліку з Народным камісарыятам замежных справаў (НКЗС) РСФСР. Відавочна з санкцыі расейскага камісарыяту дзеячы Белнацкаму ў красавіку—траўні 1918 году зладзілі на неакупаваных немцамі землях Беларусі сходы, канфэрэнцыі ды мітынгі пад лёзунгамі непрыманьня палітыкі Рады і Ўраду БНР, адданасьці савецкай уладзе ў Расеі і жаданьня знаходзіцца зь ёй у саюзе ці фэдэрацыі. 17 кастрычніка 1918 НКЗС РСФСР прапанаваў Белнацкаму накіраваць сваіх прадстаўнікоў на тэрыторыі, вызваленыя ад нямецкай акупацыі, з мэтай арганізацыі там урадавых устаноў<ref name="razvitie"/>.
[[27 лістапада]] 1918 адбылося пасяджэньне камітэтаў маскоўскае Беларускае секцыі РКП(б), на якім была прынята пастанова ў самыя сьціслыя тэрміны склікаць Усебеларускую канферэнцыю секцыяў РКП(б) з адным пытаньнем: стварэньне дзяржаўнасьці для Беларусі.
Радок 18 ⟶ 21:
21-23 сьнежня 1918 году ў Маскве адбылася канфэрэнцыя беларускіх сэкцыяў РКП(б). На ёй было абранае Цэнтральное бюро беларускіх камуністычных сэкцыяў РКП(б), старшынём якога стаў Зьміцер Жылуновіч. Канфэрэнцыя прызнала неабходным стварэньне Часовага рабоча-сялянскага ўраду Беларусі. Цэнтральнаму бюро было даручана пасьля прызначанай на канец 1918 VI Паўночна-Заходняй канфэрэнцыі РКП(б) склікаць Усебеларускі зьезд камуністаў і стварыць нацыянальны партыйны цэнтар.
[[21 сьнежня]] [[1918]] ў Маскве, у доме № 24 па вул. Шчусева (былы Гранатавы завулак), дзе на той час месьціўся Белнацкам, пачала работу канферэнцыя Беларускіх секцыяў РКП(б), у якой узялі ўдзел прадстаўнікі шасьці сэкцыяў (Маскоўскае, Менскае, Петраградскае, Саратаўскае, Тамбоўскае і Невельскае
[[30 сьнежня]] 1918 ў Смаленску адбылася VI Паўночна-Заходняя абласная канфэрэнцыя РКП(б), якая
== Вынікі дзейнасьці ==
{{Неаб'ектыўна|Але ня маю іншых крыніц інфармацыі пакуль}}
== Крыніцы ==
Радок 29 ⟶ 33:
* [http://slovo.ws/urok/historyofbelarus/20/014.html Создание Белорусской Советской Социалистической Республики]
{{зноскі}}
[[be:Беларускі нацыянальны камісарыят]]
|