Сем пагоркаў Рыма: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Сем пагоркаў Рыма
 
д дадаў пра іншыя пагоркі і пра долы
Радок 1:
'''Рымскія пагоркі''' – мясцовасць у [[Лацыя|Лацыі]] на якой узнік [[Рым]]. У гістарычнай традыцыі налічваюць сем пагоркаў на якіх пабудаваны Рым – [[Палацін]], [[Эсквілін]], [[Цэлій]], [[Вімінал]], [[Квірынал]], [[Капітолій]], [[Авентын]].
 
Першыя сталыя паселішчы у Лацыі з’явіліся ў канцы [[2 тысячагодзьдзе да н. э.|2 тысячагоддзя да н. э.]] на групекупе Альбінскіх пагоракпагоркаў. Гэтыя пагоркі былі асяродкам распаўсюджвання [[Ла́ціныЛаціны|лацінаўла́цінаў]], а пазней, у [[7 стагодзьдзе да н. э.|7 стагоддзі да н. э.]] – асяродкам злучэньня прымітыуных ла́цінскіх полісаў (мястэчкаў) у так званую АльбанскуюАльбінскую ўнію.
 
== Рымскія пагоркі ==
 
Іншая група пагоркаў, будучыя Рымскія пагоркі, ў ніжняй плыні [[Тыбр|Тыбру]] была заселеная значна пазней. Становішча гэтых пагоркаў было надзвычай прывабным, яны месціліся ў адлегласці каля 25 кіламетраў ад мора на левым беразе ракі ў багністай мясцовасці. Некаторыя з пагоркаў мелі стромкія схілы і былі прыдатныя для абароны. У вусці Тыбра з марской вады здаўда здабывалася соль, і па левым беразе Тыбра ўглыбь абшару ішоў так званы Саляны шлях - Via salaria.
 
=== Палацін ці Roma quadrata ===
 
Першым у [[10 стагодзьдзе да н. э.|10]]-[[9 стагодзьдзе да н. э.|9 стагоддзі да н. э.]] лацінами быў заселены Палацін. Гэта пацвярджаецца антычнай традыцыяй і тапаграфічнымі ўмовамі. Схілы Палаціна з трох бакоў былі вельмі стромкія, толькі з паўночна-ўсходняга боку быў праход да вяршыні, але і яго было лёгка абараняць. Вяршыня Палаціна мела плошчу да 6-8 гектараў і мела магчымасць змяшчаць даволі значнае па тых часах паселішча. Пагорак у тыя часы акаляла дрыгва, паблізу быў брод праз Тыбр, у падоллі ішоў вышейзгаданы Саляны шлях. Гэта першы этап у развіцці Рыму, старажытныя рымскія пісменнікі звалі яго «''Roma quadrata''» - «Квадратны Рым».
 
=== Вонкавыя пагоркі ці Septimontium ===
 
Вонкавыя пагоркі – пагоркі акаляючыя Палацін. Першым з іх у канцы [[9 стагодзьдзе да н. э.|9 стагоддзя да н. э.]] быў заселены Эсквілін, на ім стварылі паселішча [[Сабіны|сабіны]].
 
У [[8 стагодзьдзе да н. э.|8 стагоддзестагоддзі да н. э.]] у развіцці Рыму быў перыяд які старажытныя рымскія пісменнікі звалі «''Septimontium''» - «Сямігоршчына». Але яны мелі на ўвазе ня тыя пагоркі якія зараз завуцца «Сем рымскіх пагоркаў». Меліся на ўвазе две верхавіны Палаціна - Палацый і Гермал, тры верхавіны Эсквіліна - Цыспій, Фагутал і Оппій, перахлябіна Велія злучаючая Палацін з Эсквілінам, пагорак Цэлій. Такім чынам магчыма лічыць, што у гэты час ужо былі заселеныя тры пагоргкі – Палацін, Эсквілін и Цэлій.
 
У [[7 стагодзьдзе да н. э.|7 стагоддзі да н. э. ]]Рым яшчэ больш пашырыўся на поўнач – у гэты час былі заселеныя пагоркі Вімінал и Квірынал. Пагорак Капітолій быў заселены у [[6 стагодзьдзе да н. э.|6 стагоддзі да н. э.]], а пагорак Авентын толькі ў сярэдзіне [[5 стагодзьдзе да н. э.|5 стагоддзя да н. э.]]
 
=== Іншыя пагоркі ў Рыме ===
 
Акрамя вышейзгаданых у Рыме правым беразе Тыбра ёсць яшчэ пагорак Янікул (вышыня 85 метраў), а на поўнач ад яго пагорак Ватыкан ці Ватыканскія горы (вышыня 146 метраў).
 
== Рымскае падолле ==
 
Пагоркі Палацін і Эсквілін злучаныя паміж сабой скалістай перахлябінай Велія. У іншых месцах пагоркі падзяляюць долы якія ў старажытнасці з'яўляліся багнамі, а пазней былі асушаны.
Паміж Палацінам і Капітоліям месцяцца долы Велабр і Валові рынак ([[Лацінская мова|па-лацінску]]: ''forum Boarium''). Паміж Палацінам, Капітоліям і Квірыналам - дол Форум. Паміж Палацінам і Авентынам - дол Мурцыі які пазней зваўся Вялікім цыркам (па-лацінску: ''Circus Maximus''). Паміж Эсквілінам, Віміналам і Квірыналам - долы Аргілет і Субура. Паміж Цэліям і Авентынам - Аппиева дарога.
 
[[Катэгорыя:Гісторыя Эўропы]]