'''Пско́ўская рэспу́бліка''' — дзяржава са сталіцай у [[Пскоў|Пскове]] ў басейнах рэк [[Вялікая]], [[Нарва]], [[Чудскае возера|Чудскага]] і [[Пскоўскае возера|Пскоўскага]] азёраў.
Да сярэдзіны [[XIII стагоддзестагодзьдзе|XIII стагоддзястагодзьдзя]] (юрыдычна да [[Болатаўскі дагавор 1348 году|Болатаўскага дагавору 1348 году]]) у складзе [[Наўгародская рэспубліка|Наўгародскай феадальнай рэспублікі]]. Дзяржаўны лад падобны на наўгародскі. Выдзяленне Пскоўскай рэспублікі са складу Ноўгарада звязваецца з дзейнасцю выхадца з [[ВКЛ]] князя [[Даўмонт|Даўмонта]], які княжыў у Пскове ў [[1266]] – [[1299]] гадах. Пасля смерці Даўмонт быў кананізаваны як святы пад праваслаўным іменем Цімафей і шанаваўся як абаронца Пскоўскай рэспублікі (сімвалам пскоўскай дзяржаўнасці лічыўся меч Даўмонта). Пры Даўмонце і пазней Пскоў неаднаразова ваяваў з [[Полацкае княства|Полацкім княствам]] і ВКЛ, але часам выступаў і ў саюзе з імі супраць [[Лівонскі ордэн|Лівонскага ордэна]]. Найбольш цесны саюз з ВКЛ існаваў у [[1341]] – [[1349]] гадах, калі служылым князем Пскова быў [[Андрэй Полацкі]] (прадстаўлены сваім намеснікам Юрыем Вітаўтавічам). У [[1342]] годзе пры абароне Пскоўскай рэспублікі ад [[крыжакі|крыжакоў]] загінуў сын полацкага князя Воіна Любка. У адрозненне ад Ноўгарада, з пачатку [[XIV стагоддзестагодзьдзе|XIV стагоддзястагодзьдзя]] Пскоўская рэспубліка паслядоўна праводзіла прамаскоўскую і антылівонскую палітыку, лічачы [[Маскоўскае княства|Маскву]] адзіным надзейным абаронцам ад тэрытарыяльных прэтэнзій Ордэна, Ноўгарада і ВКЛ. Паводле [[Салінскі дагавор 1398 году|Салінскага дагавору 1398 году]] і [[Рацёнжскі дагавор 1404 году|Рацёнжскага дагавору 1404 году]] прадугледжвалася садзейнічанне ВКЛ ў далучэнні Пскоўскай рэспублікі да ўладанняў Лівонскага Ордэна; у другой палове [[1410-я|1410-х]] гадоў папы [[Ян XXIII]] і [[Марцін V]] выдалі некалькі булаў, прызначаючы [[Вітаўт|Вітаўта]] і [[Ягайла|Ягайлу]] “генеральнымі вікарыямі” Ноўгарада і Пскова. Пад час войнаў [[1406]] – [[1408]] і [[1426]] гадоў Вітаўт беспаспяхова спрабаваў усталяваць уладу над Пскоўскай рэспублікай. У беларуска-літоўскіх хроніках XIV стагоддзястагодзьдзя паведамляецца пра намесніцтва ад імя Вітаўта ў Пскове ў 1410-х – [[1420-я|1420-х]] гадах князя [[Юры Нос|Юрыя Носа]] (глядзіце [[Нарымонтавічы]]), але гэта не пацвярджаецца рускімі крыніцамі. У [[1443]] годзе намеснікам маскоўскага [[вялікі князь Васіль II|вялікага князя Васіля II]] у Пскове быў выхадзец з ВКЛ князь [[Аляксандр Чартарыйскі]]. У [[1456]], [[1471]] і [[1478]] гадах Пскоўская рэспубліка актыўна падтрымала захады Масквы па абмежаванні, а затым і скасаванні незалежнасці Вялікага Ноўгарада, выступіла на баку Масквы ў вайне Маскоўскай дзяржавы з ВКЛ [[1500]] – [[1503]] гадоў. Як буфернае ўтварэнне на мяжы з Лівонскім Ордэнам, Пскоўская рэспубліка існавала да [[1510]] году, калі яе тэрыторыя была канчаткова далучаная да цэнтралізаванай Рускай дзяржавы.
