Базылік: розьніца паміж вэрсіямі

Пашыраны пераважна ў [[тропікі|тропіках]] і [[субтропікі|субтропіках]]. У [[Беларусь|Беларусі]] як вострапрыпраўную раслінурасьліну вырошчваюць базылік камфорныкамфарны (''Ocimum basilicum''). Менавіта апошні, назва якога паходзіць ад [[грэцкая мова|грэцкага]] ''basilikos'' (каралеўскі), праз ўжываннеўжываньне яго як [[прыправы]] (у вузкакулінарным сэнсе — [[спецыіспэцыі]]) стаў вядомы пад назваюназвай базыліку.

Радзіма базыліку, праўдападобна, [[Іран]]. Дзякуючы лекавым якасцямякасьцям яшчэ ў старажытнасцістаражытнасьці базыліку прыпісвалася чарадзейная моц. У [[індуізм|індуізмеіндуізьме]] базылік лічыўся ўлюбёнай раслінайрасьлінай [[Вішну]]. Базылік знойдзены пры раскопках [[егіпецкіяэгіпецкія піраміды|егіпецкіхэгіпецкіх пірамідаў]]. Мяркуецца, што ў [[ЕўропаЭўропа|ЕўропуЭўропу]] базылік патрапіўтрапіў у [[4 стагодзьдзе да н. э.|4 стагодзьдзі да н.э.]] разам з жаўнерамі [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]], якія вярталіся з паходу ў [[Азія|Азію]]. Ад таго часу базылік пашырыўся ў [[Міжземнамор'е|Міжземнамор'і]]. [[Рымляне]] выкарыстоўвалі базылік пераважна як лекавую раслінурасьліну, паступова адкрываючы яго вартасцівартасьці прыправы. У [[ВКЛ]] базылік патрапіў, верагодна, у [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]] ззь [[Італія|Італіі]]. У кухарскія кнігі базылік унесліунесьлі толькі ў [[18 стагодзьдзе|18 стагодзьдзі]] дзякуючы французскімфранцускім кухарам, якія адкрылі хутчэй кулінарныя, чым магічныя ўласцівасціўласьцівасьці базыліку.

У наш час базылік як прыправа вядомы ва ўсім свеце, але найбольш ужываецца ў Італіі, [[ІспаніяГішпанія|ІспанііГішпаніі]], [[Францыя|Францыі]], [[Грэцыя|Грэцыі]] і [[Грузія|Грузіі]]. Дзеля вырабу спецыіспэцыі выкарыстоўваецца надземная частка раслінырасьліны, якая валодае прыемнымспэцыфічным спецыфічнымпрыемным водарам, што абумоўлены высокім утрыманнемутрыманьнем [[эфірныяэтэрныя алеі|эфірнагаэтэрнага алею]] (1,5 %) і [[дубільныя рэчывы|дубільных рэчываў]] (6 %), мае злёгкузьлёгку гаркавы смак. ЛісцеЛісьце ўжываецца свежае ды сушанае. Сабранае лісцелісьце сушаць пры тэмпературытэмпэратуры 30 – 35 °C, а потым раздрабняюцьздрабняюць. Базылік дадаецца ў [[салаты]], [[соўсы]] ([[італьянскаяіталійская кухня|італьянскііталійскі]] ''salsa verde'' — зялёны соўс, [[французскаяфранцуская кухня|французскіфранцускі]] соўс [[вінегрэтвінэгрэт]] і г.д.), [[суп|супы]], мясныя (асабліва з [[бараніна|бараніны]]) і рыбныя стравы, стравы з гародніны ([[спаржа|спаржы]], [[фасоля|фасолі]]), а таксама пры саленнісаленьні і марынаваннімарынаваньні [[агуркі|агуркоў]], [[памідоры|памідораў]], [[кабачкі|кабачкоў]], [[патысоны|патысонаў]], [[баравік|баравікоў]], выкарыстоўваецца дзеля аддушкі [[воцат|воцату]] (крыху свежага лісцялісьця дадаецца ў бутэльку з воцатам), араматызацыі [[таматны сок|таматнага соку]]. Не камбінуецца ззь іншымі прыправамі, апроч [[часнок|часнаку]]. У “[[Літоўская гаспадыня|Літоўскай гаспадыні]]” базылік фігуруе як важная прыправа.