Людвік I Вялікі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д robot Adding: sk, uk |
і тут выправіў |
||
Радок 3:
'''Лю́двік I Вялі́кі''' (''Loys'', ''Lajos'', ''Ludwik Węgierski'') ([[5 сакавіка]] [[1326]] – [[11 верасня]] [[1382]]) — кароль [[Венгрыя|Венгрыі]] (Лаяш, з [[1342]] году) і [[Польшча|Польшчы]] (Людвік, з [[17 лістапада]] [[1370]] году).
З французскай [[дынастыя Анжу|дынастыі Анжу]]. Сын караля [[Карл Роберт Анжуйскі|Карла Роберта Анжуйскага]] і Эльжбеты, сястры польскага караля [[Казімір III|Казіміра III]], з [[1335]] году палітычны саюзнік апошняга, спадкаемца польскага трону. З [[1340]] году дапамагаў Казіміру ў барацьбе за [[Галіцка-Валынскае княства]], праследуючы пры гэтым венгерскія інтарэсы, што выклікала яго сутыкненне з валынскім князем [[Любарт|Любартам]]. У [[люты|лютым]] [[1345]] году удзельнічаў ў
Праўленне Людвіка супала з “залатым векам” еўрапейскага рыцарства, да пашырэння ідэялогіі і эстэтыкі якога ў [[Цэнтральная Еўропа|Цэнтральнай]] і [[Усходняя Еўропа|Усходняй]] [[Еўропа|Еўропе]] ён істотна прычыніўся. Празваны венгерскімі гісторыкамі Вялікім за значнае пашырэнне межаў каралеўства, якое пры ім зазнала росквіт эканомікі і культуры: адчынены першы ўніверсітэт у горадзе [[Печ (горад)|Печ]], пачаў чаканіцца залаты дукат, які ў XIV – [[XVI стагоддзе|XVI]] стагоддзях адыгрываў ролю рэгіянальнай залатой валюты Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, у тым ліку Беларусі (“золотой вгорский”). У [[1374]] годзе выдаў першы [[Кошыцкі прывілей|агульнапольскі (Кошыцкі) прывілей]], паводле якога [[шляхта|шляхце]] гарантаваўся ўзровень імунітэту, якім дагэтуль карысталіся толькі вышэйшыя феадалы (асабістая недатыкальнасць, сімвалічныя падаткі на карысць дзяржаўнага скарбу і інш.), што паклала пачатак стварэнню асаблівага дзяржаўнага лада Польшчы, а ў будучым і ВКЛ. Пасля смерці Людвіка польскай каралевай была абрана яго дачка [[Ядвіга]].
|