Наваградзкае ўзвышша: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д катэгорыя
дапаўненьне зь be
Радок 1:
'''Наваградзкае ўзвышша''' - [[узвышша]] у [[Наваградзкі раён|Наваградзкім]], па захадзе [[Карэліцкі раён|Карэліцкага]], усходзе [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскага]], поўдні [[Слонімскі раён|Слонімскага]] (адгор'і) раёнаў [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]], поўначы і паўночным - захадзе [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкага раёну]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]], зьяўляецца часткай [[Беларуская града|Беларускай грады]]. Вышыня да 323 м (гара [[Замкавая (гара)|Замкавая]]). Плошча 3550 км², працягнулася з поўначы на поўдзень на 72 км, з захаду на ўсход па 45-50 км.
 
У фармаваньні ўзвышша ўдзельнічалі ледавікі чатырох зьледзяненьняў, у тым ліку апошняга для гэтай тэрыторыі — сожаўскага. У час паазерскага зьледзяненьня на паверхні намнажаліся лёсападобныя суглінкі, якія лёгка размываюцца сьнегавымі водамі і залевамі. Тут утварыліся шматлікія яры. У цэнтры ўзвышша градава-ўзгорыстыя краявыя ўтварэньні з абсалютнымі вышынямі 300 — 320 м; адносныя перавышэнні 30 — 60 м. На большай частцы ўзвышша ўзгорыста-марэнавы рэльеф з абсалютнымі вышынямі 170 — 250 м; адносныя перавышэньні 10 — 30 м. Заходнія схілы ўзвышша нешырокай паласой аблямоўвае водна-ледавіковая раўніна. Карысныя выкапні: крэйда, керамічная гліна, пяскова-жвіровы матэрыял, жалезныя руды (Навасёлкаўскае радовішча).
Тэрыторыю ўзвышша дрэнуюць болып за 110 вадасьцёкаў. Рачная сетка належыць да басэйну [[Нёман]]а. Буйнейшая рака - [[Моўчадзь]]. На паўднёвых схілах вытокі рэчак [[Іса]], [[Мышанка]], [[Шчара]], на ўсходніх - вытокі рэчак [[Сэрвач]], [[Нёўда]], [[Валоўка]], на поўдзень ад Наваградка знаходзіцца возера [[Сьвіцязь]].
 
Тэрыторыю ўзвышша дрэнуюць болып за 110 вадасьцёкаў. Рачная сетка належыць да басэйну [[Нёман]]а. БуйнейшаяНайбуйнейшая рака - [[Моўчадзь]]. На паўднёвых схілах вытокі рэчак [[Іса]], [[Мышанка]], [[Шчара]], на ўсходніх - вытокі рэчак [[Сэрвач]], [[Нёўда]], [[Валоўка]], на поўдзень ад Наваградка знаходзіцца возера [[Сьвіцязь]]., якое ўваходзіць у [[Сьвіцязянскі ляндшафтны заказнік]].
Заходнія схілы, надпоймавая тэраса Моўчадзі і прылеглыя да іх дзялянкі занятыя хваёвымі барамі. Каля м.-ку [[Дзятлава|Зьдзецел (Дзятлава)]], м.-ку [[Казлоўшчына]] і далей на усход да Карэлічаў пашыраны яловыя лясы. Значныя плошчы заняты таксама дубровамі. Невялікімі дзялянкамі трапляюцца хвойнікі. Лугавая расьліннасьць па далінах рэчак і сухадолах.
Разараныя 41%, пад лесам 28% тэрыторыі. Заходнія схілы, надпоймаваянадабалонавая тэраса Моўчадзі і прылеглыя да іх дзялянкі занятыя хваёвымі барамі. Каля м.-ку [[Дзятлава|Зьдзецел (Дзятлава)]], м.-ку [[Казлоўшчына]] і далей на усход да Карэлічаў пашыраны яловыя лясы. Значныя плошчы заняты таксама дубровамі. Невялікімі дзялянкамі трапляюцца хвойнікі. Лугавая расьліннасьць па далінах рэчак і сухадолах.
 
==Крыніца==
*Турыстычная энцыкляпэдыя Беларусі. Мн. Беларуская Энцыкляпэдыя, 2007. - 648с.
*Геаграфія Беларусі: Энцыкл. даведнік. - Мн.: БелЭн, 1992. - С. 63-64.
 
[[Катэгорыя:Рэльеф Беларусі]]
 
[[be:Навагрудскае ўзвышша]]