Міхал Ходзька: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
 
Радок 3:
|поўнае імя = Міхал Ходзька
|арыгінальнае імя = Міхал Ходзька-Барэйка
|пэрыяд жыцьця = [[1808]] — {{Памёр|2|5|1879}}
|месца нараджэньня = [[Крывічы (Мядзельскі раён)|мяст. Крывічы]] Вялейскага пав. Менскай губ., цяпер [[Мядзельскі раён]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]
|месца сьмерці = [[Парыж]], [[Францыя]]
|партрэт =
|подпіс =
|мянушка =
|прыналежнасьць =
|гады службы =
|званьне =
|род войскаў =
|камандаваў = паўстанцкі атрад, [[польскія легіёны]] [[Польска-італьянскі легіён|ў Італіі]]
|частка =
|бітвы = [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў]], [[Аўстрыйска-італьянская вайна]]
|узнагароды =
|сувязі =
|у адстаўцы =
}}
'''Міхал Ходзька-Барэйка''' ([[1808]], [[Крывічы (Мядзельскі раён)|мяст. Крывічы]] Вялейскі павет, [[Менская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]], цяпер [[Мядзельскі раён]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] — [[2 траўня]] [[1879]], [[Парыж]], [[Францыя]]) — паэт, перакладчык, вайсковы і палітычны дзяяч, удзельнік [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|паўстаньня 1830—1831 гадоў]] і адзін яго кіраўнікоў на Вялейшчыне, Мядзельшчыне й [[‎ПаўстаньнеПаўстаньне 1830—1831 гадоў на Маладэчаншчыне|Маладэчаншчыне]].
 
== Біяграфія ==
Радок 27 ⟶ 26:
Арганізаваў адзін з самых моцных і добра ўзброеных паўстанцкіх атрадаў на тэрыторыі Менскай губэрні. Карыстаўся падтрымкай мясцовага насельніцтва. Сваю дзейнасьць атрад Ходзькі ў асноўным распаўсюдзіў на рэгіён гарадоў [[Мядзел]]-[[Глыбокае]]-[[Ашмяны]]-[[Смаргонь]]-[[Маладэчна]]-[[Вялейка]].
 
[[14 красавіка]] [[1831]] паўстанцкі атрад Міхала Ходзькі вызваліў Маладэчна з-пад расейскай улады, пасьля чаго прыбыў у Вялейку, дзе знаходзіўся моцны і ўзброены расейскі гарнізон. Пасьля таго, як атрад Міхала Ходзькі прыбыў у Вялейку, расейцы здаліся ў палон<ref name="Callier-74">Edmund Callier, [https://web.archive.org/web/20181123062522/http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=oai%3Awww.wbc.poznan.pl%3A6083&from=http%3A%2F%2Ffbc.pionier.net.pl Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831], Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, s. 74. {{ref-pl}}</ref>.
 
Пасьля падаўленьня паўстаньня быў інтэрніраваны прускімі ўладамі ў горад Мемель (цяпер [[Клайпеда]]), пасьля чаго эмігрыраваў у Францыю, быў сябрам [[карбанары|карбанарскіх]] і [[масоны|масонскіх]] груповак у [[Парыж]]ы. Нелегальна наведваў радзіму. Уваходзіў у Таварыства літоўскіх і рускіх зямель, арганізацыю «Помста народа». Удзельнічаў у экспэдыцыі [[Юзэф Заліўскі|Юзэфа Заліўскага]] (1833). Вярнуўся ў Францыю, у 1848 годзе. Разам з [[Адам Міцкевіч|Адамам Міцкевічам]] у 1848 годзе арганізаваў польскія легіёны ў Італіі, быў камандзірам аднаго зь легіёнаў, удзельнічаў у ваенных акцыях. Прымаў удзел у [[Аўстрыйска-італьянская вайна|аўстрыйска-італьянскай вайне]].
 
Аўтар паэм «Дзесяць карцін з экспэдыцыі ў Польшчу 1833  г.» (1841) і «Шыман Канарскі» (1845), успамінаў «Экспэдыцыя ў Польшчу ў 1833  г. аднаго з эмісараў» (1835) і «Міцкевіч і польскі легіён у Італіі» (1862). Перакладаў на польскую мову творы [[Джордж Байран|Джорджа Байрана]], у прыватнасьці творы «Мазэпа» і «Манфрэд». Таксама пісаў паэзію, перакладаў паэзію Джорджа Байрана і [[Альфонс дэ Ламартын|Альфонса дэ Ламартына.]]
 
Памёр у Парыжы ў 1879 годзе.
 
== Творы ==
* "«Dziesięć obrazów z wyprawy do Polski 1833 r.: 1834–18351834—1835: poema z muzyką do dwóch pieśni, i czterema portretami"» Paryż 1841,
* "«Dwa akty"» Paryż 1845,
* "«Szymon Konarski. Obr. 1, Śmierć xiędza Trynkowskiego : poema dramatyczne"», Paryż 1845,
* "«Oni, to my: wiersz"», Paryż 1848,
* "«Siedm listów o legionie polskim we Włoszech"», Paryż 1850,
* "«Kongres i amnestya"» Paryż 1856, Paryż 1856,
* "«Jezioro cudów: poemat chrześcijański"», Paryż 1857,
* "«Noc pielgrzyma: urywek z poematu ducha"», Paryż 1861,
* "«Adam Mickiewicz i legion polski we Włoszech: czterdziestego ósmego lata wspomnienie"», Paryż 1862,
* "«Żywot Rajmónda Rembielińskiego"», Paryż 1862,
* "«Zapowiedź poematu nowego Człowiek wobec Boga i przyrody tomów II; Legenda o Madeju z XVI stólecia ofiarowana dla dorastającego pokolenia"» Paryż 1876.
 
== Беларускія пераклады ==
* Дзесяць карцін з экспэдыцыі ў Польшчу 1833  г.: Карціна VII // Раса нябёсаў на зямлі тутэйшай: Беларуская польскамоўная паэзія [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]] Мн., 1998.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Літаратура ==
* {{кніга | загаловак = [[Polski Słownik Biograficzny]] | том = 3 | выдавецтва = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | месца = [[Kraków]] | год = 1937 | tytuł tomu = Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek | rozdział = Chodźko Michał| аўтар = Władysław Rębalski | strony = 388–389}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, ISBN 8304032910
* Аўсяная М. Ходзька // БЭ ў 18 т. Т. 17. Мн., 2003.
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ходзька, Міхал}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1808 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Мядзельскім раёне]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Маладэчна]]